FARUK ERDEM

TÜRKİYE'NİN yeni gündemi ev kiralarıydı!
Kentsel dönüşümün hızlanması, stokların bitmesinin üzerine bir de üniversitelerin açılması eklenince, kiralık dairelere ilgi arttı. Bu durum, fiyatlara da yansıdı. Başta İstanbul olmak üzere birçok ilde kiralar yüzde 300 zamlandı. Ev sahipleri ise eski kiracılarına baskı yapmaya başladı! Dairesini yeni fiyatlara yükseltmek isteyen ev sahipleri ile kiracılar arasında tartışmalar hız kazandı!
Kiracılar direnince konu mahkemelere taşındı.

İKİ SEÇENEK VAR...
EV SAHİPLERİ, kiracıyı 2 şekilde dairesinden çıkartabiliyor.
Ya aile bireylerinden birisine evi vermesi ya da kiracının sorumluluğunu yerine getirmemesi gerekiyor. Kira artışları ise yine yasanın çizdiği kurallarla yıllık TÜFE ortalamasına göre yapılıyor.
Ancak burada ev sahiplerinin önüne iki seçenek çıkıyor. Eğer kiralama üzerinden 5 yıl geçtiyse 'kira tespit davası' açılıp zam talep edilebiliyor. Burada mahkeme kiracının da hakkını koruyarak bir rakam belirliyor.
Bunun dışında 10 yıllık kiracısı olan bir ev sahibi, 3 ay önceden ihtarname göndermek şartıyla kiracısını tahliye edebiliyor.

KİRACI DA HAK ARIYOR
YASALAR ev sahipleri gibi kiracıları da koruyor. Kira artışından evden çıkartılma kurallarına kadar her şey yasada belirlenmiş durumda.
Bu yüzden ev sahibinin baskısıyla değil ancak mahkeme kararı ile tahliye gerçekleşiyor. Yıllık kira sözleşmeleri her süre sonunda tekrar kendiliğinden 1 yıl uzuyor.

SÖZLEŞME YAPIN
YÜZ yüze eğitim açıklamasının ardından üniversite öğrencilerini ev bulma telaşı sardı. Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu uyardı: 'Öğrenci olarak kiraladığım bu evi okulum kapanırsa derhal terk etme, kontratı fesih etme hakkına sahibim' diye bir not düşebilirler. Böylece okullar kapandığında ev sahibiyle bir sorun yaşamazlar.

YÜZDE 300 ZAM
Sarıyer Rumelihisarı Yüzde 290
Beşiktaş Yüzde 238
Sarıyer Reşitpaşa Yüzde 218
Gayrettepe Yüzde 171
Kadıköy Yüzde 150
Diğer bölgeler (ort.) Yüzde 80-100

KİRA NASIL ARTAR?
KiRA her yıl sözleşme tarihinde artar.
SÖZLEŞME tarihindeki 12 aylık ortalama TÜFE oranı esastır.
ARTIŞ oranı bu rakamı geçemez.

EVDEN NASIL ÇIKILIR?
EV SAHİBİ kendisinin eş ve çocuklarının konut ihtiyacı için tahliye isteyebilir.
TAHLİYEDEN sonra 3 yıl kiraya veremez.
KİRACI yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa tahliye isteyebilir.
BUNUN için noter vasıtasıyla 30 gün süre vermelidir.
İZİNSİZ tadilat da tahliye sebebidir.
KOMŞU şikayetleri de tahliyeye sebep olur.

TAHLİYE SÜRESİ 6 AY
EV SAHİBİ evi sattığında kiracı hemen çıkartılamaz.
YENİ mal sahibi, 1 ay içinde ihtarla tahliye talep edebilir.
TAHLİYE için 6 ay süre vardır.
ŞARTLARA uymayan ev sahibi 1 yıllık kira kadar tazminat öder.

ARTIŞIN NEDENLERİ
KAMPANYALAR ile stoklar eridi, üretim yavaşladı.
KENTSEL dönüşüm kiralığa talebi artırdı.
YÜZ YÜZE eğitim ile öğrenciler ev arayışına girdi.
YURTLAR kapandı, talep arttı.
ERTELENEN evliliklerde patlama yaşandı.
YÜKSEK faiz ev maliyetini artırdı, ev sahipleri zam yaptı.
KONUT almak zorlaşınca kiralık talebi arttı.