NASUH ÖZER

Yazıma başlamadan önce Türkiye Cumhuriyeti'ni bize armağan eden Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını, Milli mücadelede canını, malını her şeyini fedakarca bir an bile tereddüt etmeden ortaya koyan büyüklerimizi rahmet ve minnetle anıyorum. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun.

"Bugünün çocuğu, yarının geleceğidir" Mustafa Kemal Atatürk

Öyle bir zaman dilimi içindeyiz ki artık dolandırıcılar teknolojiyi kullanarak herkesi hedef alabiliyor.

Gelişen son teknolojileri sıkı takip eden dolandırıcılar, insanları suistimal etmek için farklı araçları da oltalama yöntemlerine dahil etmeye başladı.

Yapay zeka da bu araçlar arasın ilk sıralarda yer alıyor.

Bilmediği bir numaradan gelen aramayı açtığında korku içinde yardım isteyen tanıdığının sesini duyan birçok insan, daha sonra dolandırıldığını öğrendi…

Bu aldatmaca işlemi için sosyal medyadan indirilen bir video ve ses taklit eden bir yapay zeka uygulaması yeterli.

Yetişkinler az ya da çok bu durumlarla baş edebiliyor ancak asıl tehlike çocuklara karşı yapılan sızma girişimleri.

Çünkü önceden çocukların evde olduğu zaman diliminde içimiz rahat olurdu, "dizimizin dibinde, gündeler" derdik.

Şimdi ise bu durum maalesef değişiyor.

Hatta tehlike daha yakında bile denebilir.

Günümüzde çocuklar için tehlike artık bilgisayar, tablet ya da akıllı telefonun içine sızmış durumda.

3 ile 15 yaş arasındaki çocukların yüzde 91'i tablet, akıllı telefon ya da bilgisayarda oyun oynuyor.

Kaspersky'nin araştırmasına göre, ebeveynlerin yüzde 32'si çocuklarının siber zorbalığa uğramasından endişe ediyor.

Aynı araştırmaya göre anne ve babaların yüzde 27'si de çocuklarının internet aktivitelerinde ne yaptıklarını bilmediğini söyledi.

Çocukları siber tehditlere karşı nasıl koruruz?

Öncelikle yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da teknolojinin nasıl kullanıldığı büyük önem taşıyor.

Çocukların eğitimine olumlu yönde katkı sağlayacak eğlence ve bilgi içerikli programlar mevcut.

Bu konuda ebeveynlere düşen vazife iyi bir araştırma yapmak ve güvenlik açısından onaylanmış uygulama-programları tercih etmek.

Tedbirlerin ilk aşamasında yazılımsal önlemlerden önce çocuklarla kurulan iletişim geliyor.

Çocuklara olağan dışı ya da garip bir durumla karşılaştıkları zaman anne ve babasına haber vermesi gerektiği açık bir dille anlatılmalı.

Başlıca tehditler;

Çocukların tanımadıkları kişilerle iletişim kurması

Çocuklara uygun olmayan içerikler

Bilgisayar, Tablet-Telefon güvenliği açıkları

Nelere dikkat edilmeli?

Sosyal medya mesajları

Oyun sohbet odaları

Bu iki alanda çocuğunuz, kendisinin ya da sizin hakkınızda hassas bilgileri vermek konusunda kandırılabilir!

Çocuklara yabancılarla konuşmamaları gerektiği mutlaka anlatılmalı

Kanlı sahneler ve saldırı eylemi olan içerikler

Uyuşturucu madde, küfür ve alkol olan içerikler

Cihaza korsan içerik dahilinde oyun, video ve müzik indirilmesi

Kontrol dışı açılan bir sayfa ile başlayan istemsiz indirmeler.

İstemsiz indirmelerin çoğu casus yazılımlardan oluşuyor.

Burada pratik bir önerim var tarayıcıda açmak istediğiniz sitenin linkini https://www.virustotal.com/gui/ adresine yapıştırırsanız sayfa birkaç saniye içinde virüs taraması yaparak sitenin güvenli olup olmadığına dair size bilgi veriyor.

Aynı şekilde indirdiğiniz bi dosyayı bu siteye yükleyerek ücretsiz virüs taraması yapabiliyorsunuz.

"Çocuğumu internette nasıl koruyabilirim?"

Ebeveyn yazılımı: Çocuğunuzun internette geçirdiği zamanı görmenizi sağlar.Aynı zamanda hangi internet siteleri ve uygulamaları kullandığını da görebilirsiniz

Virüs koruma programı: Casus, fidye yazılım ve virüslere karşı koruma sağlar

Ebeveyn denetim programlarında, çocuğunuzun sosyal medyada kimlere yazıp-yazmayacağını seçebilir, belirli kelimeler içeren mesajların gönderilmesini ve alınmasını engelleyebilirsiniz.

Cihazlara gelen güncellemeler mutlaka bekletilmeden yapılmalı. Güncellemeler çoğunlukla güvenlik açıklarının giderilmesi için hazırlanıyor.

Kullanılan cihazın kamerasını mutlaka kapatın.

Siber zorbalar cihazın kamerasına sızabilir ve görüntü alabilir.

Eğer sosyal medyada, okul, ev, doğum günü, mekan ve zaman paylaşıyorsanız mutlaka profiliniz kapalı olsun.

Sosyal mühendislik saldırıları bu temel bilgilerin elde edilmesiyle başlıyor.

2 faktörlü kimlik doğrulamasını mutlaka aktif edin.

Göz ardı edilen en önemli konulardan biri de ağ güvenliği.Evdeki internet ağınızın şifresini mutlaka 3 ayda bir değiştirin. Bu sık kullandığınız uygulamalar için de geçerli.

Karmaşık kombinasyonun olduğu uzun bir şifre güvenliğinizi artıracaktır.

Her şey ağ güvenliğiyle başlar

Ve şunu unutmayın eğer internette çocuklarınızın güvenliğini sağlamak istiyorsanız önce mutlaka kendi güvenliğinizi sağlamalısınız!