KEREM ALKİN

39 yıl aradan sonra, ilk kez ABD'nin uluslararası derecelendirme (rating) notunun Fitch tarafından kırılması, ABD yönetimi tarafından tepkiyle karşılandı. Fitch, derecelendirme notunun kırılmasına gerekçe olarak, kendi bakış açılarına göre, Haziran ayında hem Demokratlar, hem de Cumhuriyetçilerin partiler üstü kararı ile, ABD federal borçlanma limitinin 2025 yılı Ocak ayına kadar kaldırılması yönünde varılan mutabakata rağmen, son 20 yılda federal bütçe ve kamu maliyesi alanında ve federal borçlanma süreçlerinde bilhassa yönetim standartları açısından sürekli bir bozulma söz konusu olduğuna işaret etti. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Fitch'in ABD'nin rating notunu düşürme kararına karşı çıktı ve kararın gelişigüzel ve zaman aşımına uğramış verilere dayalı olduğunu belirtti.
Türkiye'nin 'sürdürülebilir büyüme' başarısına, ciddi bir kararlılıkla yürütülen mali disiplin başarısına ve etkin yönetilen cari işlemler açığı sürecine rağmen, reel sektörün üretim ve ihracat başarısına rağmen, Türkiye'nin uluslararası derecelendirme notunun 'yatırım yapılabilir' seviyenin dört basamak altında olmasına uzunca bir süredir tepki göstermiyor muyuz? Hatırlayalım, 15 Temmuz hainliği sonrasında, Türk halkının kendi parasına sahip çıkmış, döviz kurları istikrarlı tutulmuş ve merkez bankası rezervleri korunmuş olmasına rağmen, sadece bir çeyrek negatif büyüme sonrası, hemen pozitif büyümeye geçilmiş olmasına rağmen, bir gün önce Türkiye Ekonomisi'nin böyle bir travmayı başarıyla atlatmasını öven Moody's'in, bir iki gün sonra Türkiye'nin notunu kırması ise başlı başına bir skandaldı.
Dünyanın en tehlikeli terör örgütlerini ezen, tek tek yok eden etkin bir mücadele ortaya koyan, yerel, bölgesel ve küresel krizleri en iddialı şekilde yöneten bir Türkiye'ye yönelik 'önyargılı', 'çifte standart'a dayalı, 'iyi niyetten uzak' ekonomik analizleri senelerdir detaylı izah ediyoruz. Son 10 yılda yaşadığı bunca zorlu süreci, 'Kovid-19' küresel virüs salgınını ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nı dikkate aldığımızda, dünyanın önde gelen pek çok ekonomisini ciddi sarsan ve sarsabilecek bu kadar ciddi sayıda iç ve dış şoku dikkate aldığımızda; Türkiye Ekonomisi'nin üretim, ihracat, mali disiplin ve etkin bankacılık sektörü performansına rağmen, Türkiye'nin derecelendirme notunun bu ölçüde düşürülmesinin 'gelişi güzel', iyi niyetten uzak' ve 'zaman aşımına uğramış' verilere dayalı, Türkiye'nin ekonomik dinamiklerinden kopuk değerlendirmeler olduğunu söylediğimizde, birilerinin gıkı çıkmıyordu.
Beyaz Saray Sözcüsü Jean-Pierre, 'Başkan Biden'ın dünyadaki bütün büyük ekonomiler arasında en güçlü toparlanmayı başardığı bir dönemde, Amerika'nın kredi notunu düşürmek, gerçekliğe karşı çıkmaktır' dediğinde, 2008 krizinden sonra, 27 çeyrek ardı ardına, küresel virüs salgınının tüm dünyayı sarstığı ilk şoktan sonra, 12 çeyrektir ardı ardına büyüme başarısı ortaya koyan, OECD ve G20 ülkeleri arasında üretim, büyüme ve ihracat performansında pozitif ayrışan Türkiye'ye bu seviyede bir rating notu gerçekliğe karşı çıkmak değildir de, nedir? Umarız, küresel ekonomi-politikte 'güç merkezi' konumundaki ülkeler için 'tarafsız' ve 'gerçekçi' yeni bir derecelendirme sistemi oluşturulur.