KEREM ALKİN

Uygarlık yaşamı tezatlıklarla dolu, Bi tarafta insanoğlunun ilerlemesinde tartışılmaz katkısı olan icatlar ve keşifler. İnsanoğlunu bugün uzayın derinliklerine, okyanusların derinliklerine, hücrelerin derinliklerine taşıyan büyük sıçramalar. Diğer tarafta, aynı icat ve keşiflerin insanoğlunu sömürgecilik ve dünya savaşları gibi yıkıcı sonuçlara da taşımış olması. 1750 Sanayi Devrimi'ne kadar uygarlık yaşamındaki gelişmeler küçük adımlarla ilerleme kaydedebilmiş. 1750 Sanayi Devrimi'nden itibaren ilk 100 yıl, insanoğlu önce suyun itici gücünden yararlandığı ilk makinelerle küçük üretim kapasitesinden daha geniş üretim kapasitesine ilerlemiş, tekstili sanayileştirmeye başlamış ve demirin sağladığı imkanları daha geniş kullanmış. Suyun itici gücü, tekstilin sanayileşmesi ve demirin yoğun kullanımı 'İnovasyonda 1. Dalga' olarak kabul ediliyor.
Derken, buhar kazanları ve buharın itici gücüyle çalışan makinelerle birlikte, 1790'dan 1840'lara kadar, makine ve enerji dönüşümü bambaşka bir aşamaya geçmiş. Bu dönemde, buharın itici gücü ile çalışan makinelerin sağladığı imkanlar bir yandan gemi teknolojisine, bir yandan da demiryolları, raylı sistemler ve lokomotifle kara taşımacılığına aktarılınca, 'İnovasyonda 2. Dalga' başlamış. 'İnovasyonda 2. Dalga'yı oluşturan buharın itici gücü ve raylı sistemlerin yanına, çelik de eklenmiş. Çeliğin günlük hayatımıza girişi en az buharın itici gücü ve raylı sistemler kadar kritik önemde. Bu süreç, insanoğlunun mobilitesi, hareket kabiliyeti, insanların ve ürünlerin göreceli olarak daha kısa sürelerde çok uzak noktalara ulaşması adına devrimsel bir değişim. İşte, tam da bu noktada, İnovasyonda 3. Dalga'ya geçilmiş. 1. Dalga 75 yıl, 2. Dalga 60 yıl derken, 1900'lerin başlarından itibaren dalga geçişlerinin 50, derken 40, ardından 30 ve son dalgada 25 yıla indiğine de şahit oluyoruz.
'3. İnovasyon Dalgası' elektriğin icadı. Motor teknolojilerinde devrimsel değişim. Saç kurutma makinesinden uzay gemisine, elektrikli motorlar hayatın ve teknolojinin her noktasına dahil oluyor. Bu dönemin bir diğer devrimsel sıçraması kimyasallar. İlaç endüstrisinden yapı kimyasallarına, tekstilden kağıt endüstrisine kimyasallar her yerde. Bu dalga döneminin diğer bir devrimsel icadı da içten yanmalı motorlar. Son 100 yılda büyük bir dönüşümden geçseler de, yerlerini yüzde 100 elektrikli motorlar alana kadar, içten yanmalı motorlar tüm taşıtlarda vazgeçilmez bir unsur olmaya devam edecek. 2. Dünya Savaşı bitip, kutuplar arası Soğuk Savaş döneminin başladığı 1950'ler aynı zamanda '4. İnovasyon Dalgası'na da şahitlik ediyorlar. Bu dönemin büyük sıçramaları petrokimya, elektronik ve havacılık. Üretim sürecinin bütününde, ulaştırma ve lojistikte, uygarlık yaşamının her aşamasını kolaylaştıran devrimsel dönüşümler. Havayolu taşımacılığı günlük yaşamın en vazgeçilmez imkanlarından birisi haline geliyor.
'5 İnovasyon Dalgası', 1990'ların başlarından itibaren, dijital teknolojiler ve dijital ağlar (intranet ve internet), yazılım ve yeni nesil medya ile şekillendi. 1990'da dijital ağlar kullanımı tüm dünyada 2.3 milyon iken, bugün 3.5 milyar. 2020'lere kadar, cep telefonlarından akıllı cihazlara geçişle, hayatın her noktasına dokunan yazılım ve uygulamalarla, insanoğlu arasında iletişimi ve etkileşimi bambaşka boyutlara taşıyan yeni medya ile, son 30 yılda büyük bir dönüşüm yaşadık. Bilgiye bu derece kolay ve yoğun bir şekilde ulaşabilmek insanoğlunun değer yargılarını, karar alma süreçlerini derinden etkiledi. Kolaylaştırdığı ölçüde, daha da karmaşık hale getirdi. Ve bugün, bizi önümüzdeki 25 yıla, belki de daha da karmaşık bir geleceğe taşıyacak '6. İnovasyon Dalgası'nın içindeyiz. Bu döneme damgasını vuracak teknolojiler ise 'şimdilik' yapay zeka ve her şeyin interneti (kendi kendine konuşan cihazlar), robot ve dron teknolojileri ile temiz teknolojiler (çevreyi ve iklimi koruyacak teknolojiler). Umarız, son inovasyon dalgası üçüncü bir dünya savaşına değil, bizleri daha barış dolu bir uygarlık düzeyine taşır.