Ekonomide 2020 nasıl geçti? Enflasyonun sebepleri nedir? Faruk Erdem A Haber’de yorumladı
Koronavirüs tüm dünyayı her alanda esir aldı. Ekonomide bunlardan biriydi. Türkiye ekonomisi için 2020 yılı nasıl geçti? Enflasyonun sebepleri nedir? Ekonomideki son gelişmeleri Takvim gazetesi ekonomi müdürü Faruk Erdem A Haber’de değerlendirdi.
BİRİNCİ ÇEYREK (OCAK-ŞUBAT MART)
Türkiye aldığı tedbirlerle yılın ilk aylarında virüsü sınırlarına sokmadı. Mart ayı ile birlikte vakalar görüldü ancak alınan tedbirler etkisini sınırlı tuttu. Mart ayının ikinci yarısından sonra sınırlar kapanmaya seyahatler durmaya başladı.
Hükümet hemen aksiyon alıp ekonomik istikrar kalkanı paketini açıkladı. eğitime ara verildi. Restoran, spor salonu, kuaför gibi işletmelerin faaliyetleri geçici olarak durduruldu. Mart'ın etkisine rağmen türkiye ilk çeyrekte tüm dünya daralırken %4.5 büyüdü.
İKİNCİ ÇEYREK (NİSAN-MAYIS HAZİRAN)
İşçi, işveren ve hane halklarının korunması maksadıyla çok sayıda tedbir paketi devreye alındı. kısa çalışma ödeneği ile maaşları devlet ödedi fesih yasağı geldi. Acil nakit ihtiyaçları için kamu bankaları devreye sokuldu, sosyal yardımlar yapıldı.
Mücbir sebep kararı ile işletmeler korundu. İhracat ve turizm gelirlerindeki düşüş yaşandı. Dünya %30'un üzerinde daralırken türkiye 9.9 ile pozitif ayrıştı. Haziran ile birlikte ekonomide canlanma ve v tipi değişim görülmeye başladı.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREK (TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL)
Yaz aylarıyla birlikte başta iç turizm olmak üzere hareketlilik yaşandı. Seyahatlerin kısıtlı olmasına rağmen rusya, ingiltere ve almanya'dan turistler geldi. Alınan tedbirler ile salgın kontrol altına alındı. Normalleşme süreci ile birlikte ekonomide V tipi büyüme belirginleşti.
İşletmeler yeniden açıldı, iktisadi faaliyet hızlandı. istihdam ve ekonomiyle ilgili tedbir paketleri devam etti. İhracat kanalları açıldı, rakamlar yükseldi, endeksler v tipi değişti salgın öncesine döndü. Konut ve otomobil satışlarında rekor kırıldı. Normalleşmeyle birlikte türkiye %6.7 büyüdü ve dünyada ilk sıraya yerleşti.
DÖRDÜNCÜ ÇEYREK (EKİM-KASIM-ARALIK)
Dünya ikinci dalga ile boğuşurken türkiye yeni tedbirlerle bu tehlikeyi de az hasarla atlattı. teşvik paketleri ve esnafa yönelik destekler devreye alındı. Eğitime ve bazı işletmelerin faaliyetlerine geçici olarak tekrar ara verildi. Sıkılaştırma adımlarıyla enflasyon ve kur mücadelesi devam etti.
Birçok sektörde vergi indirimleri yapıldı süreleri uzatıldı. İşçiyi işvereni koruyan sosyal ödemelerin süreleri uzatıldı. Türkiye'nin yılı pozitif büyüme ile kapatması kesinleşti.
ENFLASYONUN SEBEPLERİ NEDİR?
- Talepten kaynaklanan
- Üretimden (arzdan) kaynaklanan
- Fiyatlama alışkanlıkları ve fırsatçılar
TALEP İÇİN ALINAN TEDBİRLER
- Piyasadaki para arzı miktarı düşürülür
- Faiz artırılır, reel faiz verilir
- Tüketim azaltılıp tasarruf teşvik edilir
ÜRETİM İÇİN ALINAN TEDBİRLER
- Maliyeti artıran sebepler azaltılır
- Üretim miktarı az ise artırılır
- Kur etkisi azaltılır
- Hammaddede yerli üretim teşvik edilir
PANDEMİ DÖNEMİNİN ETKİSİ NEDİR?
Pandemi etkisiyle piyasadaki para arzı arttı. Kredi faizleri düştü, tüketim canlandı. Ertelenen talep gerçekleşti. Kur artışı bahanesiyle fırsatçılar ortaya çıktı. Düşük faizli kredilerin bir kısmı döviz ve altına gitti.