HAŞMET BABAOĞLU

1939 Mart'ının sonu...
Gazeteler "İnsanların böylesine soğukkanlılıkla ve acımasızca öldürüldüğü bir çağda nasıl yaşanır?" diye soruyorlardı.
Herkes aylardır Fransa'da yaşanan seri cinayetleri konuşuyordu.
Katiller nihayet yakalanmış, davaları görülmüş ve karar aşamasına gelinmişti:
Aslen Alman olan Eugene Weidman ve hapishane arkadaşları Roger Million ile Jean Blanc...
Weidman bütün soygunlarını ve cinayetlerini kayıtsızca ve en ince detaylarına kadar anlatıyordu. Bir yandan hem Paris'te, hem de Fransız Rivierası'nda keyif çatmışlardı.
Duruşmada söylenenlere bakıp şöyle yazıp çizenler vardı: "Bir hiç uğruna insanlar öldürülmüşse, Batı toplumundan ve uygarlıktan ne umulabilir?"

***

Dünya böyle ironik bir yerdir işte!
Hapishane kaçkını katillere öyle odaklanılır ki, kimse patlak vermek üzere olan büyük savaşın ayak seslerine kulak vermez...
Uygarlık tartışması bu cinayetler üzerinden yürümektedir, oysa sadece beş ay sonra, üstelik göz göre göre Alman orduları Polonya'ya girecek...
Bunun üzerine Fransa ve Birleşik Krallık, Almanya'ya savaş ilan edecek...
Bir yıl sonra da Avrupa'nın göbeğinde müthiş bir soğukkanlılıkla katliamlar, soykırımlar yaşanmaya başlanacak.
Ama 1939 Baharı demek, Weidman ve arkadaşlarına verilen cezaları tartışmak demekti...
Weidman ve Million idama mahkûm edildi; Jean Blanc müebbet yedi.
Aynı yılın temmuzunda Weidman giyotinle idam edildi.

***

1 Nisan 1939...
Hitler, Alman donanmasının en büyük savaş gemisi Tirpitz'in kızaktan indirilme törenine katılıyor ve "Asla İngiltere'ye karşı bir savaş istemiyoruz ama istekler karşılıklı olmalı" diyor.
"Biz güçlüyüz ve kendimizden eminiz" diye ekliyor; "güçlü olmayan yaşama hakkını kaybeder."

***

3 Nisan 1939...
Hitler, istihbarat teşkilatlarının pek üzerinde durmadığı bir talimat yayınlıyor: "Polonya'nın halihazırdaki tavrı askeri önlemlerin alınmasını mecburi kılıyor.
Ülke savunmamıza uygun bir pozisyon almalıyız. Harekâtın 1 Eylül'de başlamasına göre planlama yapılmalıdır."
Gerçekten de öyle oluyor.
Birçok tarihçi için 2. Dünya Savaşı'nın başlangıcı 1 Eylül 1939'dur.
NOT: Meraklısı, büyük savaşların öncesinde toplumların zihin dağınıklığını ve karman çorman diplomatik ilişkiler silsilesini anlamak için Werner Bierman'ın "1939 Yazı" adlı kitabını okumalıdır.