MELİH ALTINOK

İran'da yaşayan ya da ülkeyi yakın zamanda ziyaret eden gazeteci arkadaşlarımın aktardıkları ilk gözlem, sokakta başörtüsü yasağının kalkmış olması.
Kırsaldaki durumu bilmiyorum. Kadınların devlet dairelerine başları açık girip girmediklerini de...
Ancak "İran'ın büyük şehirlerinin sokaklarındaki manzara, Türkiye ile aşağı yukarı aynı" diyorlar.
Tahran'a 5 yıl kadar önce gitmiştim. Saçlarının bir kısmını örtenler çoktu ama açık tek bir kişiye rastlamamıştım. Şimdi sokaklarda, lokantalarda başını örtenler ile örtmeyenlerin sayısının neredeyse eşit olduğunu anlatıyorlar.
2022'de Mahsa Amini'nin ahlak polisi gözaltısında ölümüyle başlayan protestolar, 45 yıldır uygulanan başörtüsü (hicap) zorunluluğuna karşı tepkileri daha da artırmış.
Tahran'ın cevabı ise, 2023 sonunda çıkartılan "İffet ve Hicap Yasası" ile başörtüsü takmayanlara para cezası, hapis, kırbaç, hatta idam gibi ağır yaptırımlar getirmek olmuş.

İSRAİL, REJİMİ ZAYIFLATMAYI UMARKEN GÜÇLENDİRDİ
Mayıs 2025'te İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi, yasanın uygulanmasını "ulusal güvenlik" ve "gerginlik yaratmama" gerekçeleriyle durdurmuştu.
Şüphesiz ağustos ayında ahlak polisinin tacizlerini durduracağını söyleyen Pezeşkiyan gibi reformist bir ismin Cumhurbaşkanı seçilmesi de süreci hızlandırdı.
Ancak, görüşlerini aldığım İranlılar "Abartmayalım" diyorlar:
"Gidişat zaten bu yöndeydi. Hatta İsrail saldırılarının yarattığı dalga Pezeşkiyan faktöründen daha etkili oldu. Protesto için alanlarda toplanan insanlar 'Geleceğimiz tehdit altında, ekonomi gibi önemli sorunlarımız var. Biz neyle uğraşıyoruz' dediler."
CIA, saldırılarla İran halkını bıktırmayı ve rejimi zayıflatmayı amaçladıklarını açık açık söyleyen Netanyahu'nun, günün sonunda rejimin "iç cepheyi" güçlendirmesine katkı yaptığını Trump'a rapor etmiş midir?

TÜRKİYE, KARANLIK GÜNLERİ GERİDE BIRAKTI
Türkiye'de yıllardır, askeri vesayete rağmen sandıktan çıkmalarına engel olunamayan malum hükümetlerin gizli ajandalarında İran'daki gibi kadınları örtünmeye zorlayacak yasalar olduğu masalı anlatıldı.
Görüyorsunuz hâlâ, 23 yıldır iktidarda olan Erdoğan'ın bile bir gün kadınların kafasını zorla örteceğine inananlar var.
Oysa Erdoğan'ın tek yaptığı, İran'daki başörtüsü zorunluluğunun muadili olan kamusal alanda başörtüsü yasağını kaldırmak oldu.
Bu arada meraklısı için, ülkemizde hâlâ yasalara göre erkeklerin şapka takması zorunlu.