KEREM ALKİN

Bu ayın sonunda, Türkiye ekonomisinin 2021'in 2. çeyreğinde ne oranda rekor seviyede bir GSYH büyüme performansına imza attığına şahit olacağız. Rekor büyümenin birinci kanıtı Cumhuriyet tarihi rekorlarının kırıldığı ihracat hacmi olmuştu. İhracat, yılın 2. çeyreğinde 8 aylık rekorlarına yenilerini eklerken, 3 gün önce açıklanan haziran ayı işgücü ve istihdam verileri de, yine üretim ve ihracattaki rekorları bir kez daha teyit eden bir diğer önemli gösterge olarak ekonomi dünyasında ilgiyle karşılandı. Üretim ve ihracattaki rekorun bir diğer kanıtı olarak, açıklanan haziran ayı işgücü istatistiklerinin işaret ettiği en önemli detay, sanayi sektöründe Cumhuriyet tarihinin rekor işgücü verisine ulaşılması oldu.
2000 yılında 3 milyon 810 bin, 2010 yılında 4 milyon 496 bin düzeyinde olan sanayi sektöründeki istihdam düzeyi, geçtiğimiz haziran ayında 6 milyon 239 bin kişiye ulaşmış durumda. Bu rakam, 2020'nin aynı ayına göre, sadece sanayi sektöründeki bir yıllık istihdam artışının 818 bin kişiye ulaştığını teyit ediyor; ki, bu veri sanayideki üretim ve ihracat rekorlarını da teyit etmekte. Tarımdaki 106 bin, inşaat sektöründeki 258 bin ve hizmetler sektöründeki 924 bin istihdam artışı ile, toplam istihdam artışı bir yılda 2 milyon 105 bin kişiye ulaşmış durumda. Bu veriler, aynı zamanda, 'Kovid-19'dan en fazla etkilenmiş olan hizmetler sektöründeki istihdamın da, Türkiye'nin aşılama ve normalleşme başarısı, azmiyle neredeyse küresel pandemi öncesindeki seviyelerine döndüğünü gösteriyor.
Türkiye'nin istihdam verileri açısından, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı, haziranda bir önceki aya göre 823 bin kişi azalarak 3 milyon 399 bin kişi seviyesine gerilemiş durumda. İşsizlik oranı ise 2.5 puan azalışla yüzde 10.6 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı geçen yılın aynı ayına göre ise 2.7 puan azaldı. Tarım dışı işsizlik oranı ise, haziranda bir önceki aya göre 2.7 puan azalarak yüzde 12.3 olarak hesaplandı. Söz konusu ayda 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0.2 puanlık azalışla yüzde 22.7, istihdam oranı 0.4 puanlık artışla yüzde 32.6 oldu. Bu yaş grubunda iş gücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0.6 puan artarak yüzde 42.3 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye'nin önümüzdeki dönemdeki en önemli konusu istihdama katılım oranını yüzde 60 ve üzerine çekmek olacak.
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı ise, haziranda bir önceki aya göre 4.7 puan azalarak yüzde 22.4 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 14.6 iken potansiyel iş gücü ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 18.8 olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı, haziranda geçen yılın aynı ayına göre 2.6 puan azalarak yüzde 10.4'e geriledi. İşsiz sayısı geçen yılın aynı ayına kıyasla 648 bin kişi azalarak 3 milyon 380 bin kişi olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmamış istihdam, haziranda geçen yılın aynı ayına göre 2 milyon 358 bin kişi artarak 29 milyon 227 bin kişiye yükselirken, istihdam oranı 2.9 puan arttı ve yüzde 45.9 olarak kayıtlara geçti.
İş gücüne katılma oranı ise, geçen yılın aynı ayına göre 1.8 puan artarak yüzde 51.2 oldu. İş gücüne katılan sayısı 1 milyon 711 bin kişilik yükselişle 32 milyon 607 bin kişi olarak gerçekleşti. Türkiye önümüzdeki dönemde kayıt dışı işgücünü azaltarak, işgücüne katılım oranını daha da arttıracak.