MAHMUT ÖVÜR

Ekonomiyle ilgili dengeleme siyaseti, yargı reformu adımı, teröre karşı kararlı mücadele ve toplumsal muhalefetin yükselmesi, eğitimde yeni hamleler, turizm ve şehircilik alanındaki yeni yaklaşımlar önümüzdeki seçimsiz 4 yılın nasıl geçeceğine dair işaretler veriyor.
Bu aynı zamanda son 5-6 yılda yaşanan derin sarsıntıların atlatıldığını ve yaraların sarıldığını da gösteriyor. Farklı sektörler büyümeye, kurumlar yenilenmeye devam ediyor.
En dikkat çekici alan ise turizm... İçeriden ve dışarıdan pompalanan negatif algıya rağmen hem AB ve Rusya'dan hem de Çin, Japonya ve Hindistan gibi yeni ülkelerden gelen turist sayısı artıyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, daha önce yaptığı açıklamalarda 2019 yılında rekor kırılacağını söylemişti. Bakan Ersoy'un son verdiği rakamlar bunu doğruluyor. Görünen o ki, 2019 yılında 52 milyon turist ve 35 milyar dolar gelir hedefine ulaşılacak.
Bu tablo umut verici olmasına rağmen, Türkiye'nin potansiyelinin çok daha iyiyi hak ettiği biliniyor. Türkiye doğası ve tarihsel zenginliği nedeniyle hem çok daha fazla turist çekilebilir, hem de katma değeri yüksek bir turizme yönelebilir.
Bu konuda Bakan Ersoy, temel hedefin pazar çeşitliliğini arttırmak olduğunun altını çiziyor ve 4 kritik yeni pazardan söz ediyor; Çin, Hindistan, Güney Kore ve Japonya. Bu yeni ülkelere yönelik dil eğitiminden, o ülkelere hitap eden restoranların çoğalmasına kadar bir dizi yeni hamlenin hazırlığı yapılıyor.
Bu süreç özel sektör temsilcilerinin yer aldığı Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın devreye girmesiyle daha da hızlanacak. Bu konu bir hayli tartışmalı da olsa turizm adına önemli bir hamle. Ancak turizmcilere göre bu yeterli değil. Başta AB olmak üzere birçok turist çeken ülkede uygulanan "şehir vergisi" de devreye girmeli... Birkaç örnek verelim:

İspanya
İspanya'da turistler vergiyi konakladıkları otel aracılığıyla ödüyor. Ödenen vergi konaklanan otele göre değişiklik arz eder. Örneğin, 5 yıldızlı otelde konaklayanlar gecelik 2.5 euro turist vergisi öderken, bu rakam 4 yıldızlı otellerde 1 euroya, diğerinde ise 0.5 euroya düşüyor.

Fransa
Fransa'da turist vergisinin tarihi 100 yıl eskiye dayanır. Paris, Fransa'da turistten "şehir vergisi" alan kentlerden biridir. Paris'te de turist vergisi konaklama yapılan otele göre değişir. Bu rakam 0.88 euro ile 3.3 euro arasında değişir.
Bu vergi Almanya, İtalya, Rusya ve Malta'da da uygulanıyor.
Şimdi gelelim işin bamteline. Yani yaklaşık yılda 50 milyon turistten alınacak bir veya iki euro civarındaki bir verginin nasıl kullanılacağına.
Turizmcilerin önerisi hiç de yabana atılacak gibi değil. Bu birikim, şehirlerin alt yapısı, tarihi eserleri ve çevre düzenlemesi için kullanılabilir. Çünkü şehirlere, merkezi hükümetin desteği kış nüfusuna göre yapılıyor. Oysa özellikle yaz aylarında örneğin Bodrum gibi bazı turizm merkezleri nüfuslarının çok çok üstünde turist ağırlıyor. Turizmden gelecek bu destek o şehirleri yaşanabilir kılacağı gibi ilgiyi de arttıracak.
Ve turizmle ilgili bir not: TURSAB'a göre Türkiye katma değeri yüksek turizm konusunda hiç de fena değil. TUİK verilerine göre Türkiye'nin 2018 yılında kişi başı turizm harcaması 647 dolar. Gerçekte bu rakamın daha yüksek olduğu düşünülüyor.
İngiliz vatandaşlarının yurt dışı kişi başı harcamaları da buna yakın. İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) verilerine göre İngiliz vatandaşlarının ülkelerdeki kişi başı harcamaları şöyle; İtalya 603, İspanya 570, Türkiye ise 603 euro... Türkiye o ülkelerden geride değil ama daha ileride olma şansı çok yüksek.