NASUH ÖZER

4 Eylül 2025 Perşembe…

Sabah saatlerinde Google ve servislerine erişim sorunu başladı.

Yani Google çöktü…

10.51'de kesinti raporları azalmaya başladı, 12.00 itibarıyla hizmetler normale döndü.

Peki bu erişim sorununu neden oldu, nasıl oldu?

Binlerce ihtimal var.. Hangisi gerçekleşti?

Son yazımda Google servislerine erişim sorununun yaşanması ve bu durumda ortaya çıkacak riskleri sorgulamıştım ki kısa süreli (iyi ki de öyle) bir kere daha bu durumu deneyimledik.

Google gecikmeleri yavaşlatmak adına dünyanın birçok noktasında yerel veri merkezi kurdu.

ABD Council Bluffs, Iowa'da 404 hektara yayılmış bir veri merkezi var.

Avrupa'daki en büyük veri merkezi ise Belçika'da Saint-Ghislain bölgesinde 90 hektarlık alana sahip.

Avrupa ve dünyanın farklı noktalarında bu örnekleri çoğaltabiliriz tabii..

Çünkü tek bir büyük Google veri merkezi 200.000 hanenin yıllık elektrik tüketimine eşdeğer.

Google'ın tüm veri merkezleri toplamı bir ülkenin örneğin Portekiz veya gelişmiş İskandinav ülkesi Danimarka'nın elektrik tüketimine yaklaşmış durumda!

Anlaşılacağı gibi bu veri merkezlerinin enerji ihtiyacını karşılamak kolay değil.

Ama asıl mesele şu; Veri merkezlerindeki enerji ihtiyacı nasıl karşılanıyor?

Bir Google veri merkezi yüzbinlerce sunucu barındırıyor

Her sunucu işlemci, bellek ve depolama kullanıyor…

Bu da çok yüksek ısınmaya yol açıyor.

İşlemci yükü - elektrik tüketimi - ısı - soğutma ihtiyacı döngüsü oluşuyor.

Sunucuların sürekli 24/7 çalışabilmesi için ideal sıcaklık korunmalı.

Bu yüzden soğutma sistemlerine ihtiyaç var..

Klimalar, su soğutma, deniz suyu soğutma gibi..

Finlandiya buna net bir örnek mesela.(Veri merkezinde soğuk deniz suyu kullanılıyor)

Yani soğutma sistemleri büyük miktarda enerji harcıyor.

Google bu enerji ihtiyacını karşılamak için baraj, yani hidroelektrik santrali ve nükleer enerji santralleri ile anlaşma imzalıyor.

Yani enerji satın alıyor…

Peki Google dünyanın dört bir yanına yayılmış bu devasa sistemleri nasıl finanse ediyor?

Bir de şunu eklemek lazım Exploding Topics'e göre Google'ın 183.323 çalışanı var!

Çok büyük bütçe ve hızlı para akışına ihtiyaç var.

Ancak dünyanın internette açılış sayfası olan Google için bu finansmanı sağlamak çok zor da değil.

Her ne kadar kullanıcılarının büyük kısmı Google servislerini ücret ödemeden kullanıyor olsa da, teknoloji devinin gelirinin yüzde 75-80'ini reklam gelirleri oluşturuyor.

2024'te Alphabet'in reklam gelirleri 200 milyar dolara ulaşmıştı…

Şimdi asıl konuya gelecek olursak Google bu yatırımları tabii ki boşa yapmıyor.

Ve yine bu kadar büyük bir geliri boşa elde etmiyor.

Reklam gelirini elde etmesinin nedeni ise; kullanıcılar için çok sayıda hizmet sunması,

ve bu hizmetlerden de çok büyük veri toplaması diyebiliriz.

Veriler sayesinde kişiselleştirilmiş, hedef odaklı reklamlar gösterme imkanı doğuyor.

Yani Google değerli kılan şeylerin başında sahip olduğu niş veri tabanı yer alıyor.

21. Yüzyılın değerli madeni veriler…

Petrolden çok daha değerli.

Toplantı odasında masada duran akıllı telefondan, kullandığımız masaüstü bilgisayara, attığımız adımdan, QR kod ile yaptığımız ödemelere kadar her şey teknoloji şirketleri için birer veri seti…

Kendimize ait kişisel bilgiler..

Sağlıktan finansa, alışverişten yürüyüşe, seyahat alışkanlıklarımıza kadar, ama her şey önce veri sonra da ölçülebilir birer para birimine dönüşüyor…

Attığımız adım sayısından bile maddi bir değer oluşturan sistemden bahsediyoruz.

Kaç toplantımızda, arkadaş sohbetimizde, tatilimizde, aile toplantımızda yanımızda telefon vardı?

Özel görüşmelerimizde iki kişi olduğumuzu düşünürken belki de cebimizdeki telefonlar sayesinde çok daha kalabalıktık..

Bu sadece Google için geçerli değil…

Teknoloji devlerinin hepsini buna dahil edin…

Facebook'ta Google gibi dev veri merkezleri kullanıyor, diğerleri de…

Bu nedenle Google'a bir şey olsa emin olun ki kurtarılacaktır, yeniden çalışmaya başlayacaktır…

Ta ki daha karlı bir alternatifi oluşana kadar…

O kullanıcı sözleşmeleri var ya çoğu zaman okumak için çok uzun bulduğumuz…

Onları bir kere tersten okuyun…

Bizlere ne taahhüt ediyorlar, ne vadediyorlar bir kere de öyle değerlendirin.

Google artık hepimizin hafızasının yerini aldı.

Bahsettiğim sadece şifreler değil, hatırlamak istediğimiz her şey için yaptığımız eylem şu;

Telefon kilidini aç- Google'da arat - bilgiyi gör - kullan..

Sonra da unut..

Çünkü Google var…

Kendimize samimi olarak birkaç soru sormalıyız ama ben birkaç tanesini yazacağım..

Farklı şifreleri Google ya da alternatifleri olmadan nasıl hatırlayabiliriz?

Google ve benzeri bulut uygulamalarındaki fotoğraf ve anılarımızı nasıl güvenli şekilde muhafaza edebiliriz?

Google ve benzeri servislerinde yaşanan uzun süreli aksaklık Elektronik ticareti nasıl etkiler?

24 saat içinde ürettiğimiz verilerin fiyatı ne kadar?

Bizim verilerimizi ücretsiz şekilde kullanarak reklam geliri elde ederken, biz onlardan ücret talep edebilir miyiz, bunun örneği var mı?

Bizim ürettiğimiz ve en çok işlerine yarayan veriler hangileri?

Biometrik verilerimiz yüz ve parmak izi ki parmak izi benzersizdir, nasıl saklanıyor?