FARUK ERDEM

Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye'de daha önce sigortaları olsun ya da olmasın borçlanarak emeklilik hakkı kazanabiliyor. Yani yurtdışındaki günlerinin parasını ödeyerek, emeklilik hesabında kullanabiliyorlar. 1 Ağustos'tan itibaren yurtdışı emeklilikle ilgili şartlarda bazı değişiklikler oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu da bununla ilgili bir genelge yayımlayarak tüm detayları belirledi.

Kimler borçlanabiliyor?
18 yaşından itibaren yurtdışında çalışılan dönemler borçlanılabiliyor. Kadınlar ise hem çalıştıkları yılları hem de 18 yaşından sonra yurtdışında bulundukları süreleri borçlanabiliyor.

Borçlanma nasıl hesaplanıyor?
Borçlanma miktarı daha önce brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında belirlenecek tutarın yüzde 32'si kadar oluyordu. Ancak yeni düzenleme ile 01/8/2019 (dahil) tarihinden itibaren yapılacak başvurularda, başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde 45'i alınmak suretiyle belirlenecek.

Bu yıl için kaç lira olacak?
1/1/2019 - 31/12/2019 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırı 85.28 TL, üst sınırı 639.60 TL olarak belirlendi. Buna göre, 1/8/2019- 31/12/2019 tarihleri arasında bir günlük borçlanma tutarının alt sınırı 38.38 TL, üst sınırı ise 287.82 TL olarak uygulanacak. Böylece bir aylık borçlanma tutarı en az 1.151 lira 28 kuruş olacak. Örneğin 1/8/2019 tarihinde yurtdışında geçen 5.400 gün sigortalılık süresini, günlük 85.28 TL kazanç üzerinden borçlanmak isteyen sigortalının bir günlük borçlanma tutarı, 85.28 x % 45 = 38.376 TL, toplam borç tutarı ise 38.38 x 5.400 = 207.252.00 TL olacak.



Sigortalılık statüsü nasıl belirlenecek?
1 Ağustos'tan önce yapılan borçlanmalar sigortalılar için 4A yani SSK kapsamında değerlendiriliyordu. 01/8/2019 (dahil) tarihinden itibaren borçlandırılan yurtdışı süreleri 4B yani Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilecek. Örneğin, 9/11/1980-27/4/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışmalarını 1/8/2019 tarihinde borçlanma talebinde bulunan sigortalının, Türkiye'de 20/5/2019-5/6/2019 tarihleri arasında SSK hizmeti bulunuyor. Sigortalının 9/11/1980-27/4/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışma sürelerinin borçlandırılması işlemleri talep tarihindeki sigortalılık statüsüne bakılmaksızın 4/1-(b) kapsamında sonuçlandırılacak.

Hangi günlere sayılacak?
Gurbetçiler için iki türlü durum söz konusu. Türkiye'de sigortası olup sonra yurtdışına gidenler ve Türkiye'de hiç sigortası olmayanlar. Bu iki durumda farklı uygulamalar var.

YENİ GENELGE ÇIKTI ŞARTLAR DEĞİŞTİ

Türkiye'de sigortası olanlar için örnek:
Türkıye'de 2/10/2018-15/10/2018 tarihleri arasında SSK kapsamındaki sigortalı, 15/11/2019 tarihli yurtdışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1990- 31/12/2006 tarihleri arasında Almanya'da geçen 6.120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanma talebinde bulunmuştur. Borçlanma tutarını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri Türkiye'de ilk işe giriş tarihi olan 2/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

Türkiye'de sigortası olmayanlar için örnek:
Türkıye'de sigortalılığı bulunmamakla birlikte, 15/11/2019 tarihli yurtdışı borçlanma talep dilekçesiyle, 1/1/1990- 31/12/2006 tarihleri arasında Suudi Arabistan'da geçen 6.120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanan ve parayı 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ödediği tarih olan 3/12/2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.