ERGÜN DİLER

PARÇA parça bakınca anlamak ve çözmek bazen zor olabiliyor. Gidişatı görmek ve adımları ona göre atmak gerekir. ABD'de ünlü ekonomistler "Hindistan'ın para birimi gelecekte rezerv para olacak" diye yazınca, abartıyorlar diye düşündüm.
Ancak keskin bir öngörü olduğu da gerçek.
Soros, Hindistan'a yüklenip MODİ'yi indirmek için çaba harcarken, ABD'den böyle sesler de çıkıyordu! Yerküre üzerinde büyük çok büyük satranç oynanıyordu. Putin'in dediği gibi DÜNYA ÖNEMLİ DEĞİŞİMLERİN İÇİNDEN GEÇMEKTEYDİ... Ortada bir proje varsa sahipleri de olmalıydı...
"Türkiye nereye gidecekti?", "AB ne olacaktı?", "ABD yoluna nasıl devam edecekti?", "Rusya Putin ile yürüyebilecek mi?", "Çin'i bekleyen tehlike neydi?" gibi pek çok soru cevap beklemekte...
Gelin bunlara bakıp içeride bizi bekleyen seçimlere uzanalım...
Çok kişi hatırlamaz ancak Başkan Obama, Hindistan'a 2015'te gittiğinde yer yerinden oynamıştı. İngiltere'den bağımsızlıklarını kazandıkları günü CUMHURİYET BAYRAMI olarak kutlayan Hindistan, Obama'yı bayramda ağırladı. Bağrına bastı. Yüzbinlerce insan sokakları doldurdu. Daha önce de birkaç kez yazdım.
Obama'dan sonra koltuğa oturan Trump da 2020'de Hindistan'a gitti. Ve bu ziyaret geleceği şekillendirecek kadar önemliydi. Başkan Nixon'un Çin'e gidişi ve Pekin'in yükselişinin başlamasıyla Trump'ın Delhi'ye gidişi arasında fark yoktu. Gelecek bize bunu gösterecekti...
Şimdi Biden görevde o da ilgisini en üst düzeyde sürdürmekte...
Hatta Beyaz Saray'dan önemli bir isim küçük bir sızıntıya imza atıyor ve "Başkan Biden, bugün dünyanın herhangi bir büyük sorununu çözmeye yönelik hiçbir çaba, kalbinde bir ABD-Hindistan ortaklığı olmadan etkili olamaz fikrine yürekten inanıyor..." diyordu...
Pandemi sonrası başlayan kısıtlamalar ve tedarik zincirlerindeki kopuş, ÇİN'i bir anlamda hedefe oturttu.
Amaç tasfiye olmasa da bir ALTERNATİF arayışı hızlandı.
Temeli daha önce atılan HİNDİSTAN da bu dönemde parladı. Yeni yılla birlikte ABDHindistan arasında önemli trafik yaşandı. Soros, Hintli lider MODİ'ye "Gideceksin kalamazsın" dese de ülkesi elini uzatmaktaydı... ABD, Japonya ve Çin'e yaptığı gibi önemli teknoloji transferi için düğmeye bastı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, "Pekin'in genişleyen küresel nüfuzundan kaynaklanan zorluklar, Delhi'nin de düşünmesine yol açtı" diyordu. ABD ileri teknoloji ürünleri kısıtlayıp Çin'in bunlarla buluşmasını engellemekte. Mesela ÇİP'e ulaşmak artık onlar için kolay değildi. ABD bu yolla Çin'in askeri sıçramalarını kontrol etmek istemekteydi.
Savunma devi Lockheed Martin ve yarı iletken üreticisi Micron da üst düzey Amerikalı yöneticilerin katıldığı buluşmada, kapıları HİNDİSTAN'a açtı. Hint tarafında da kilit isim Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval'dı. ABD, Hindistan'a her adım için birlikte üretme ve geliştirme kartını sunuyordu.
Çok yapılan bir hamle değildi bu. Mesela General Electric, savunma teknolojisi alanında ortaklaşa üretilen bir jet motoru için bir teklif sundu bile. Oysa aynı ABD, İngiltere ile JET ÜRETİMİ ve MOTOR teknolojisi için çıkış arayan Türkiye'ye engel olmaktaydı. Bize F-16 verirken bile düşünen ABD, Hindistan ile yeni ürünler için yelken açıyordu.
Soros diş geçirmeye çalışsa da Trump dünyanın en büyük demokrasisi diye tanımlanan Hindistan'da "Kalbimizdesiniz" diyordu.
Soros, MODİ için "OTORİTER" tanımı yapıp üzerine yürürken, arka plandaki asıl patron ise ADANİ AİLESİYDİ.
Öyle büyük bir aileydi ki düğünlerine Beyonce geliyordu. Clintonlar'ın en yakın dostlarından biriydi.
Demokratlara hiç uzak değillerdi. Ancak SOROS, bulunduğu kamptan MODİ'yi aslında ADANİ'yi hedefe koyuyordu. "Gerçekte ABD'nin tavrı neydi acaba?" diye kuşkuya düşünce ortaya kocaman bir CEO listesi çıkıyordu!
Sundar Pichai Satya Nadella Parag Agrawal Leena Nair Amrapali 'Ami' Gan Shantanu Narayen Sanjay Mehrotra Sanjay Jaha Rajeev Suri George Kurian Revathi Advaithi Francisco D'Souza Dinesh Paliwal Ashok Vemuri Nikesh Arora Anjali Süd Ajaypal Singh Banga Arvind Krişna Ceyshree Ullal Rangarajan Raghuram gibi... Kim bunlar peki?
Google and Alphabet, Microsoft, Albertsons Cos Inc, IBM, Deloitte, Novartis, Micron, Starbucks, Flex (formerly Flextronics) Youtube, Diageo, Adobe Inc. Wayfair, NetApp, Chanel, OnlyFans, GlobalFoundries and Motorola, Nokia, Cognizant, Harman International, Conduent Inc. of Xerox Corporation, Mastercard, VMware gibi şirketlerin başındaki isimlerdi. Bazılarının yerleri değişse de böyle yüzlerce KÜRESEL ŞİRKETİN CEO'ları HİNTLİYDİ...
Hint kökenliydi. ABD Rusya'yı karşısında gösterip AVRUPA ile ÇİN'i sınırlıyordu.
KÜRESEL İDDİA peşinde koşmasını engelliyordu.
EN azından bunu istiyordu.
Hindistan'da bu nedenle Obama ve Trump'tan bu yana yükselişe hazırlanan bir ülkeydi. Putin'in değişimden söz etmesi ve Hindistan'la yakınlaşmaları da tesadüf değildi. Bu denklemden bakılınca içeride de AVRUPA'ya yakın 6'lı masanın kazanma şansı, sanırım çok aza iniyordu. ABD uzlaşmak için biriktirdiği 100 konuyu not etse bile anlaşmak için tek bir konuya sarılacaktır. Sanırım yeni sistem bunu getiriyordu.
Yeni denge böyle bir şeydi. Çin ve AVRUPA zayıflarsa Türkiye her şekilde yükselecektir...
Oyunu kuranların buna ihtiyacı vardı. Türkiye olmazsa kontrol etmek istedikleri eksenleri dizginlemeleri hiç kolay olmayacaktır. Türkiye KÜRESEL SARSINTININ tam ortasında seçime gidiyordu ve bu herkesi derinden etkileyecekti... Kemal Bey ve ittifakı, KÜRESEL denklemde kaybettiği için burada da kaybetmeye yakındı...
Depremin enkazı kalkmadan bunu yazmak kolay değil.
Ancak tepede görünen bu...