ENGİN ARDIÇ

İngiltere'de bir anket yapılmış. Konu, gençler...
Genç olarak 18-30 yaş aralığını kabul ediyorlar.
Bunlara çeşitli şöhretlerin isimleri söylenmiş, tanıyıp tanımadıkları sorulmuş.
İngiliz gençleri Marlon Brando'yu tanımıyorlar!
Yüzde 72'si hiç duymamış.
Yüzde 66'sı Audrey Hepburn'ü, yüzde 65'i Alfred Hitchcock'u bilmiyor.
Yüzde 63'ü de Jimmy Hendrix'i...
Oysa ellerinin altında Netflix falan da var, Youtube var, olmadı yüzlerce DVD var...
Biz, bir efsane şeklinde ancak adını duymuş olduğumuz Humphrey Bogart'ın bir filmini görebilmek için yirmi iki yaşımıza, TRT'nin oynatmasına kadar beklemiştik...
Sinematek diyeceksiniz... Orada ya entel Fransız filmleri oynardı ya komünist ülke yapımları.

***

Oysa Türkiye'de "ünlü" diye sorsan, magazin basını sayesinde en kıytırık televizyon dizisinin en çarçur figüranını hepsi bilecek.
Kaç kilo verdiğini, kaç çocuk aldırdığını, boşandığı kocasından ne nafaka kopardığını falan da bilecek.
Peki, Neil Armstrong'u da bilmiyor yüzde 53'ü, yani yarıdan fazlası... Hani ne oldu bilim-kurgu merakı?
Hele yüzde 89'u Frida Kahlo'nun adını hiç duymamış.
Oysa sor Cihangir semtine, sana ressam Frida ile şarkıcı Chavela Vargas arasındaki eşcinsel fırtınayı da anlatsınlar. Tam onların kalemidir.
Yüzde 73'ü de George Orwell'i duymamış.
Elbette. İngiliz ya bunlar...
Bizde bir Kılıçdaroğlu'nun bile "İnce Memed" okumuşluğu vardır. Adamı yabana atmayınız.

***

Haberi yazan gazete, kendi okurunun da ne mal olduğunu bildiği için, bu isimlerin yanına açıklamalar koymuş: Ünlü aktör, ünlü yönetmen, ünlü ressam, ünlü yazar falan...
18 yaşında mektep medrese görmemiş İngiliz "cockney" çocuğunu belki anladık da, 30 yaşına gelmiş kazığı anlamak zor.
Görüldüğü gibi, Batı emperyalizminin dünyaya kazurat gibi sıvadığı "cahillik ve bönlük" dönüyor, kendi evlatlarını vuruyor!
Böylece, milyonlarca çemiş tüketici yetişiyor.
İngiltere böyle, Fransa da çok farklı değildir.
Bir anket yapmışlardı, "Jeanne d'Arc kimdir?" ve de "Charles de Gaulle kimdir?" diye sormuşlardı...
Cevapları hiç unutmam:
"Jeanne d'Arc, Fransa kralı De Gaulle'ün kızıdır!" Buna "Eee, ne var bunda? Çocuklar söylemişler işte" tepkisini verecek okurumuz da yok değildir.

***

Picasso'yu da bilmiyorlar!
Onu Kenan Evren bile tanırdı.
Tanırdı ama, "çarpık çurpuk insanlar çizen bir manyak" olarak tanırdı.
Halkımız da öyle tanır.
"O da bir şey mi, o tabloları istesem ben de yaparım" demişti...
Vesayetini yediğimin ülkesi. Ne de yakışmış meğer.