Son yıllarda herkesin konuştuğu başlıklardan birisi fahiş fiyat ve fırsatçılar. Maalesef önü alınamaz bir şekilde ne koparırsak kar mantığıyla hareket etmeye devam ediyorlar.
İşçi, emekli ve memurun zam dönemlerine göre düzenlemişler ticari faaliyetlerini adeta.
Bugün bu konu üzerinde duralım isterseniz.
Küresel ekonomik krizler dünyada etkisini gösterirken, fırsatçı ve fahiş fiyat sevdalıları, müşterilerinin biraz nefes alması için sattıkları ürünlerde bırakın indirimi, maliyetine satış yapmayı, akla hayale gelmeyecek oranlarda zam yapıyorlar.
Bahane tabi ki hazır, maliyetler… Bırakın bu maliyet kılıfını, kimse size zararına satış yapın demiyor.
Tarlada 5 lira olan ürün tezgâhta 10 veya 20 katına satılıyor. Neymiş efendim sevkiyat masrafı, neymiş efendim bulunduğumuz muhitin dükkân kirası, hepsine eyvallah hepsine tamam.
Ancak bu saydıklarınızın hiçbiri sizi haklı gösterecek bahaneler değil. Çünkü bir üründen yüzde iki yüz kar etmenin hiçbir haklı sebebi olamaz, olmamalı.
Para piyasalarındaki durum stabilken, küresel ekonomideki döviz ya da petrol fiyatları kısmen yatay bir seyir halindeyken yani ortada fahiş fiyat artışlarını gerektirecek bir durum yokken bunun adı fırsatçılıktır.
Hiç sordunuz mu kendinize, makul miktarda karla ürün satan esnaflar neden sizin gibi hareket etmiyor. Onlar neden sizin gibi işçinin memurun emeklinin aldığı zam farkına gözünü dikmiyor. Cevap çok basit aslında, iş ahlakı ve Allah korkusu. Kişi bu ikisinden yoksun ise ne desek boş ne yazsak faydasız.
İşi öyle bir hale getirdiler ki, etiketleri haftalık değiştirenler bile türemeye başladı. Peki, bunları böylesine vurdumduymaz yapan ne?
Devlet denetim mekanizmaları ile tespit ettikleri firmalara cezai işlem uyguluyor.
Bu cezalar yeterli mi? Vatandaşın sorduğu soru bu. Serbest piyasa argümanıyla istediği fiyatlandırmayı yapan fırsatçılar, kesilen cezayı "nasılsa bir günde bir haftada çıkarırız" diyerek bildiğini yapmaya devam ediyor.
Bunun önüne geçmek için neler yapılabilir peki?
Ceza tutarlarını hemen tahsil edecek bir düzenleme bu da yeterli olmazsa belli bir süre ya da ruhsat iptali işlemi hayata geçirilebilir.
Aynı isimdeki bir marketin bir şubesinde satılan ürünün fiyatı ile başka bir şubesindeki fiyatının bile farklı olduğu bir dönemde bu ahlaki çöküş ancak sert tedbirlerle ortadan kaldırılabilir. Evini geçindirmek, çocuklarına biraz daha rahat hayat sunabilmek için çabalayan; anne babaların emeklerine göz diken fırsatçıların önüne ancak bu şekilde geçilebilir sanırım.