KEREM ALKİN

BM çatısı altında UNDP ve UNCTAD'dan OECD'ye, IMF ve Dünya Bankasından bölgesel kalkınma bankalarına, uluslararası teşkilatların tümünde son dönemin kritik önemdeki başlıklarından birisi de küresel çapta bir 'altyapı hamlesi' ihtiyacı. Bu ihtiyacın üç önemli başlığı var. İlki, ülkelerin ve bilhassa dünyanın önde gelen şehirlerinin iklim değişikliğinin sebep olduğu etkilere karşı daha dirençli hale getirilmesi. İkincisi, dünya genelinde ve bilhassa önde gelen 40 ekonomide 'yaşlanan' altyapının acilen gençleştirilmesi. Üçüncüsü ise, jeopolitik gerginlik ve çatışmaların yaşandığı bölgelerin maruz kaldıkları tahribatın telafisine yönelik orta ve uzun vadeli altyapı planlamaları. Bu üç temel başlığın yanına, bir süre sonra daha sıklıkla dile getirildiğine şahit olacağınız 'kıtalar arasında daha dayanıklı bağlantı ağı' başlığı da eklenecek.
Uluslararası ekonomik teşkilatların tümünde küresel çapta altyapı hamlesi arayışlarının önemli gerekçelerinden birisini de BM Sürdürebilir Kalkınma Amaçlarına (SDG) ulaşılması hedefi oluşturmakta. 'Yaşlanan' altyapının sebep olduğu zorluklar ve sorunlar nedeniyle, küresel ölçekte sürdürülebilir kalkınma hedeflerini tutturabilmek imkansız. Altyapı derken, bu ana başlığın 5 önemli alanı kapsadığını da unutmayalım; dijital altyapı, enerji altyapısı, ulaştırma altyapısı, eğitim altyapısı ve sağlık altyapısı. Yani, konu sadece köprü, otoyol, baraj ile sınırlı değil. Ülkenin siber otoyolları da, tüm siber sistem altyapısı da, teknoloji ve araştırma odaklı bir eğitim sistemi altyapısı da, güçlü ve dirençli bir sağlık altyapısı da bu sürecin bir parçası.
Bu nedenle, ülkemizin tüm bu alanlarda son 20 yıl ve bilhassa son 10 yılda gerçekleştirdiği büyük hamlelerin, mega projelerin paha biçilmez değeri iyi anlaşılmalı. Üstelik, Türkiye'nin altyapı hamleleri sadece ülkemizle de sınırlı değil. Türkiye'nin Afrika ülkeleri ve Latin Amerika ülkeleri ile bir araya gelerek, Ülkemiz için özel bir önem atfettiğimiz söz konusu coğrafyalarla bir 'altyapı ihtiyaç envanteri' çıkarması ve Afrika ve Latin Amerika ülkelerinin kurumları ve şirketleri ile ortak hamleler yürütmemiz Türkiye'nin uluslararası müteahhitlik becerilerinden geniş coğrafyaların yararlanması adına da kritik önemde. Yine, aynı perspektiften hareket ile, gerek ülkemizde, gerek birinci ve ikinci kuşak komşu ülkelerde, gerekse de Afrika ve Latin Amerika'da, enerjinin verimli transferini sağlayacak yeni ve yenilenmiş altyapı hamleleri için işbirliği arayışı herkesin gündeminde.
Ayrıca, iklim krizine karşı temiz ve yenilenebilir enerjinin önünü açacak elektrik üretim ve dağıtım altyapısını sıçratacak hamleler de uluslararası teşkilatların gündeminde. Bir diğer temel gerçek 'kıtalar arasında daha dayanıklı bağlantı ağı'na yönelik hamleler. Süveyş Kanalı ve Panama Kanalı'nda yaşanan gelişmeler, Türkiye'nin öncülük ettiği 'Orta Koridor' ve 'Kalkınma Yolu' Hamlesi başta olmak üzere, kıtalar arası 'tedarik zinciri ağı güvenliği' hamlelerini de hızlandırmayı gerektiriyor. Türkiye'nin Asya, Avrupa ve Afrika'yı birbirine bağlayacak mega altyapı hamleleri, küresel ölçekte dünyanın farklı coğrafyalarında daha nice projelere, kıtaları bir uçtan bir uca kat edecek karayolu ve demiryolu ağlarına imzamızı atabileceğimize işaret ediyor. Bu hamleler, Türkiye'nin uluslararası müteahhitlik alanından kazandığı ihracat gelirini de 100 milyar doların üzerine taşıyacaktır.