KEREM ALKİN

Küresel enerji stratejilerinde her zaman iddiası olan ve dış politika manevralarında enerjiyi ön planda tutan ABD, günlük bazda 15 milyon varili aşan üretimi ile dünyanın en büyük petrol üreticisi. ABD'yi, 12 milyon varile yakın günlük üretim ile Suudi Arabistan, 11 milyonu aşan üretimle Rusya takip ediyor. 4.7 milyon varillik günlük üretimi ile Çin 4. sırada yer alsa da, ilk 3 ülkenin günlük üretiminden sonra, 4.5 milyon ile 5. sıradaki Kanada ve 4 milyonu aşan üretimle 6. sıradaki Irak başka bir lige girmekteler. Türkiye, günlük 63 bin varil üretimle, dünyada, Bahreyn'den sonra, 59. sırada.
114 ülkenin yer aldığı listede fena değiliz. Hiç üretimi olmayan 95 ülke var. Türkiye'nin bir zamanlarki Elektrik İşleri Etüt İdaresi gibi, ABD yönetiminin de Enerji Bilgi İdaresi Kurumu, 2 Şubat'ta yayınlandığı Türkiye raporunda, 312 milyon varil rezervimiz olduğundan, 1991'de günlük üretimimizin 85 bin varil iken, 2004'de bu üretimin 43 bin varile kadar gerilediğinden, bugün ise yeniden 63 bin varile yükseldiğinden söz etmiş.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, yüzde 72 ile günlük üretimi gerçekleştiren en önemli sektör oyuncusu konumunda.
Türkiye topraklarında üretilen günlük ham petrol, ihtiyacın yüzde 7'sini karşılıyor. Rapor, yakın gelecekte Türkiye'nin Karadeniz ve Ege'de petrol, doğalgaz alanında önemli kuyu yatırımı hamlesi yapabileceğinden söz etmekte. Türkiye Ekonomisi'nin 2003-2016 büyüme başarısı ile, 2006'da 700 bin varilin altında olan günlük tüketim, 2015 sonu 860 bin varile yükselmiş durumda ve Türkiye ham petrol ithalatının yüzde 41'ini Irak, yüzde 20'sini İran, yüzde 11'ini Rusya, yüzde 9'unu ise Suudi Arabistan'dan karşılamakta. Türkiye'nin esas kritik rolü ise, dünyanın sayılı enerji kavşak noktalarından birisi haline gelmiş olması. Sadece, İstanbul ve Çanakkale boğazlarından tankerler aracılığı ile geçen günlük Hazar ve Rus ham petrolü 2 milyon varili aşıyor. 1.2 milyon varil pompalanan Bakü- Tiflis- Ceyhan, 1.5 milyonluk Kerkük- Yumurtalık ve 700 binlik Erbil- Ceyhan. Dünya üretiminin neredeyse yüzde 5'i Türkiye'den geçiyor.
ABD Enerji Bilgi İdaresi'nin raporu, Türkiye'nin Kıta Avrupası ve Atlantik Pazarı için, en kritik önemde enerji kavşak noktası olduğunu gösteriyor. Kıta Avrupası dünyanın en büyük ikinci doğalgaz tüketim pazarı. Bu nedenle, Hazar, Ortadoğu ve Rusya'nın enerji imkânlarının en kritik önemde pazarlara ulaşması adına, Türkiye hayati bir rol üstleniyor. 2015'te, Türkiye doğalgaz ihtiyacının yüzde 99'unu ithal etmiş. Günlük ihtiyacının yüzde 83'ü boru hatlarından, yüzde 'i yurtiçi üretimden ve yüzde 16'sı ise, sıvılaştırılmış doğalgazdan karşılanıyor. Türkiye'nin en önemli gaz kaynağı Rusya. Türkiye, Rusya için, Almanya'dan sonraki en önemli ikinci pazar konumunda.