KEREM ALKİN

Endonezya'nın ev sahipliğinde Bali'de gerçekleştirilen G20 Liderler Zirvesi, Rusya- Ukrayna Savaşı'nın öncelikli gündem maddesi olmasının ötesinde, hali hazırda derinlemesine tartışılan küresel enerji ve küresel gıda arz güvenliği krizi başta olmak üzere, tüm dünyayı sarsan krizlerin başlangıcının 2000'li yılların başlarına dayandığına dair önemli tespitlerin, önemli 'yüzleşmeler'in de gündeme geldiği bir zirve oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da belirttikleri gibi, Endonezya, dönem başkanlığında, Zirve'nin başarısı ve G20'nın bir yıllık gündemi için meşakkatli ve başarılı bir süreç ortaya koydu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünyanın son üç yıldır salgınla başlayıp, sıcak çatışmalar ve bölgesel gerilimlerle daha da çetrefilli hal alan sancılı bir süreçten geçtiğini vurgulayarak, salgın döneminde alınan katı tedbirlerin, tedarik zincirleri ile uluslararası ticaretin işleyişi üzerindeki olumsuz etkilerini halen hissettirdiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bilhassa aşırı yükselen enerji, gıda ve hammadde fiyatlarının, hiçbir ayrım yapmadan, tüm ekonomileri zorladığına da işaret etti. Salgın döneminde sağlık alanında ortaya çıkan gayri insani manzaraları hatırlatan Erdoğan, kırılgan Afrika ve Asya ekonomileri için bugün de gıda ve enerji alanında benzer tabloların tekerrür etmekte olduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün 120 gün daha uzadığı ilan edilen BM-Türkiye Karadeniz Tahıl Koridoru İnisiyatifi'nin sağladığı 11 milyon ton tahıl sevkiyatının küresel gıda krizinin çözümüne önemli katkı sağladığını da vurguladı. Dünya genelinde halen her yıl 1 milyar ton gıda maddesi çöpe gittiğini ifade eden Cumhurbaşkanı, bir yanda dijitalleşmeyi yapay zekayı konuşurken; diğer yanda 2 milyar insanın yoksulluk içinde yaşadığı gerçeğiyle yüzleşildiğini ve 1 milyara yakın insan gece yatağa aç olarak girerken bir tarafta lüks, şatafat ve israf hakimse, burada bir sorun olduğunu hatırlattı ve Türkiye'nin küresel israfı da önleyecek yaklaşım ve projeleri kararlıkla sürdürüceğini belirtti. G20 dönem başkanı Endonezya ve bir sonraki dönem başkanı Hindistan, Liderler Zirvesi'nden ortak bir deklarasyon çıkması için yoğun bir mücadele ortaya koydular. Küresel krizler derinleştikçe, bugünkü krizleri bu düzeye taşıyan ve geçmişten gelen yanlış tercihlerin daha fazla masaya yatırıldığı da anlaşılıyor.
Zirvede, görevine yeni başlamış olan İtalya Başbakanı Meloni de, zirvenin gündeminde enerji, gıda krizi, sağlık ve dijitalleşme gibi başlıca konuların yer aldığına işaret ederek, enerji konusunda, küresel enerji arz krizinin çok uzaklardan, 20 yıl öncesinden geldiğini; enerji krizinin sadece "Savaş"ın bir ürünü olmadığını, bununla birlikte, savaşın keskinleştirdiği bir sorun olduğunu hatırlatarak, küresel enerji krizinin, 2000'li yılların başlarından bu yana yapılan yanlış tercihlerden kaynaklandığının da altını çizdi. İtalya Başbakanı COP27 dolayısıyla Akdeniz ülkelerine odaklandıklarını da aktararak, Akdeniz ülkeleri üzerine olan projeksiyonun bir parçası olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de bir görüşmesi olduğunu; İtalya ve Türkiye'nin, tarihsel olarak Akdeniz'de iki ana oyuncu olarak, iki milletin birbiriyle enerji krizi konusunda, göç krizi konusunda pek çok hususu birlikte ele almasının ve konuşmasının önemli olduğunun altını çizdi. Akdeniz'de kalıcı istikrar konusunda Türkiye ile İtalya'nın işbirliği önemli katkı sağlayacaktır.