FARUK ERDEM

Temmuz ayında memurlar ve emekliler yılın ikinci maaş artışını alacak. Bu artışı da enflasyon oranı belirleyecek. Memurlara yapılacak artış birçok sosyal ödemeyi yükseltirken kıdem tazminatını da yeniden belirliyor. Kıdem tazminatının yeni rakamı da Temmuz ayından itibaren geçerli olacak. İşte yeni dönemli ilgili tüm soruların cevapları...

Temmuz ayında oranlar nasıl hesaplanıyor?

Temmuz ayında yaklaşık 4 milyon memura ve 3 milyon emekli memura yüzde 5 zam ve enflasyon farkı yansıtılacak. Hesaplamalara göre 6 aylık enflasyonun yüzde 17-18 aralığında çıkması bekleniyor. Bu oran memur maaşlarını da yüzde 16.71 oranında artıracak.

Bu oran neleri etkileyecek?

Yüzde 16.71 oranındaki artış 65 yaş aylığı, engelli maaşı, evde bakım parası gibi sosyal ödemeleri de artıracak. Aynı zamanda kıdem tazminatı tavan miktarı da yeniden belirlenecek.

Memur maaş artışı kıdem tazminatını nasıl değiştirecek?

Kıdem tazminatı tavanı memur maaş katsayısındaki artışla yükselecek. Halen tazminat tavanı 46 bin 655 lira. Bu tutarı aşan kazancı olanlara binde 7.59 damga vergisi kesilerek her yıl için en çok 46 bin 301 lira ödeme yapılıyor. Yeni tavan Temmuz artışı 16.71 olursa 54 bin 451 liraya ulaşacak. Damga vergisi kesilmiş olarak yıllık en çok 54 bin 38 lira kıdem tazminatı ödenecek.

Kıdem tazminatı tavanı nedir?

Her yıl ocak ve temmuz aylarında kıdem tazminatı tavanı yeniden belirleniyor. Maaş ne kadar olursa olsun brüt ücret, belirlenen kıdem tazminatı tavanını aşamıyor. Kıdem tazminatı belirlenen rakam üzerinden hesaplanıyor

Haziran'da ayrılmak ile Temmuz'dan sonra ayrılmak arasında ne fark olacak?

Ocak ayında belirlenen kıdem tazminatı tavanı 46. 655 TL. Yeni tavan Temmuz'da 54.451 lira olacak. Dolayısıyla Haziran'da ayrılanın tazminatı yıllık 7.796 TL daha az hesaplanacak. 10 yıl çalışanda bu rakam 77.960 TL, 20 yıl çalışanda 155. 920 TL olacak.

Tazminattan kesinti yapılıyor mu?

Kıdem tazminatından damga vergisi dışında kesinti olmuyor. İşveren tazminatı hemen ve tek seferde bankaya yatırarak para ile ödemek zorunda. İşçinin rızası olmadan taksit yapılamıyor. Tazminatın bir süresi de yok. İş akdi feshedilince hemen ödenmesi gerekiyor.

Tavan rakamın istisnası var mı?

Evet kıdem tazminatı tavanı Basın İş Kanunu kapsamında sözleşme imzalayan gazetecilerde uygulanmıyor. Ayrıca işveren isterse bu rakamın üzerinde bir brüt ücret belirleyerek kıdem tazminatı ödeyebilir.

Tazminat tavanı aşılırsa hesap nasıl yapılıyor?

Kıdem tazminatı tavanı gazetecilerde ya da iş veren tarafından aşıldığında hesaplama farklı oluyor. Normal şartlarda SGK primi ve vergi açısından istisna kapsamında. Ancak aşan kısmı hem gazeteciler hem de yüksek ödenen işçiler için prim ve gelir vergisi düşülerek ödeniyor.

GİYDİRİLMİŞ ÜCRETE DİKKAT

Kıdem tazminatı nedir?

Yasalarımız çalışanlara bir koruma olarak kıdem tazminatı kavramını getirmiş durumda. İş yerinden 1475 sayılı yasanın halen geçerli 14. maddesindeki şartları tamamlayarak ayrılanlar çalıştıkları süre ve son brüt ücretlerine göre tazminat ödemesi alıyor.

Tazminat nasıl hesaplanıyor?

Kıdem tazminatı hesabı yapılırken işçinin çalıştığı süreye bakılıyor. Her yıl için son brüt maaşından bir maaş hesaplanıyor. Bir yılı tamamlamayan süreler de hesaba katılıyor. Tazminattan sadece damga vergisi kesiliyor.

Tazminattaki brüt ücret nasıl belirleniyor. Ek ödemeler katılıyor mu?

Kıdem tazminatında kullanılacak brüt ücret sadece maaştan oluşmuyor. Çalışana düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen ödemeler (yol parası, yemek parası, düzenli ödenen ikramiyeler gibi) brüt ücrete ekleniyor. Örneğin brüt ücreti 30 bin lira olan bir çalışana her ay 5000 lira ikramiye ödeniyorsa brüt ücreti 35 bin lira olarak alınıp çalıştığı yıl ile çarpılıyor. Burada düzenli ödenmeyen mesai, prim gibi ödemeler dikkate alınmıyor.