Sokak lezzetleri tehlikeli mi? Zehirlenmemek için bilmeniz gerekenler
Son günlerde artan gıda zehirlenmesi vakaları, dikkatleri sokak lezzetlerine çevirdi. Peki, severek tükettiğimiz bu yiyecekler ne gibi riskler taşıyor ve hangi durumlarda tehlikeli hale geliyor? Gıda mühendisi Nurten Sırma, bozulmuş gıdaları nasıl anlayacağımızdan zehirlenme durumunda yapılması gerekenlere kadar hayati önem taşıyan bilgileri paylaştı.
Son dönemde art arda yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları ve Almanya'dan gelen Böcek ailesinin İstanbul'da hayatını kaybetmesi, gözleri sokak lezzetlerine çevirdi. Konuyla ilgili A Haber'de önemli açıklamalarda bulunan gıda mühendisi Nurten Sırma, gıda güvenliğinin önemine dikkat çekerek hem tüketicilere hem de üreticilere hayati uyarılarda bulundu.
Ekran görüntüsü / A Haber
"BÖCEK AİLESİ VAKASI FARKLI, ANCAK ZEHİRLENMELER YAYGIN"
A Haber spikeri Haktan Uysal'ın sunduğu Ajans Bugün programında ilk olarak Böcek ailesinin durumuna değinilirken adli tıp ön raporunun zehirlenmenin gıdadan ziyade ilaçlama kaynaklı bir madde üzerinde yoğunlaştığı belirtildi. Ancak bu olaydan bağımsız olarak Türkiye'nin dört bir yanından (Bursa, Konya, Şanlıurfa) düğün, cenaze yemeği ve okul partileri gibi organizasyonlarda çok sayıda zehirlenme vakasının yaşandığı vurgulandı.
Ekran görüntüsü / A Haber
İLK ŞÜPHELİ MİDYE: FİLTRE GİBİDİR AMA ÖLDÜREN VAKA GÖRMEDİM
Sokak lezzetleri denince ilk akla gelenlerden olan midye ile ilgili gıda mühendisi Nurten Sırma şu bilgileri verdi:
"Şimdi midye, tabii deniz kirliyse, çevresel kirlilikler fazlaysa, midyenin diğer gıdalardan ayrılan şöyle bir tarafı var. Midye bir filtre gibi kirli sularda o bütün kirliliği filtre eder. Eğer denizde algler denilen, onlar ve onun ortama bıraktığı toksin varsa onu filtre eder. Yani midyenin üzerinde durulmasının nedeni; kirli sulardan çıkardılarsa, kaçak avlandılarsa ki Tarım ve Orman Bakanlığı bunlarla da uğraşıyor. Yalıların önünde kaçak avlanan, sahil güvenliğin de peşine düştüğü midyeciler görüyoruz. Ondan dolayı diğer gıdalardan ayrılıyor ama ben meslek hayatımın içinde midyeden zehirlenip de ölen bir vaka hiç görmedim."
Ekran görüntüsü / A Haber
"SORUN GIDADA DEĞİL, HAZIRLANMA KOŞULLARINDA"
Böcek ailesinin İstanbul'da bulunduğu sürede tükettiği kokoreç, tantuni, sucuk ekmek, kebap gibi birçok lezzetin aslında doğru koşullarda tehlikeli olmadığını belirten Sırma asıl sorunun üretim sürecinde başladığını ifade etti:
"Bu gıdaların her biri iyi koşullarda, gıda güvenliği koşullarına uygun hazırlanırsa hiçbir problemi yok. Çünkü işini çok düzgün yapan firmalar var. Bir de, gıda güvenliğinden haberdar olmayan ve gıda fiyatları yükseldikçe maliyetler de artıyor, bir takım masraflardan kaçan imalatçılar var. Ya temizlik için personel mi alınacak, o biraz geri dursun. Deterjan, dezenfektan mı alınacak, o biraz geri dursun. Eğer adam, satın alma yaptığı et firmasını, tavuk toptancısını sadece fiyat için değiştirdiyse ve hiç sorgulamadıysa orada risk başlıyor zaten."
Ekran görüntüsü / A Haber
EN BÜYÜK RİSK: DENETİMSİZ SEYYAR SATICILAR
Sırma, denetime tabi olmayan seyyar satıcıların büyük bir risk oluşturduğunu vurgulayarak yasal izinli, mutfağı ve hijyen koşulları olan gezici satış araçları ile denetimsiz satıcılar arasındaki farka dikkat çekti:
"Şimdi sokak satıcılarına ben bakıyorum. Bir eldiven takmış adam, sabahın dokuzunda, akşama kadar aynı eldiven, parmak uçları kopmuş. Kafasını kaşıyor, burasını kaşıyor. Sözde eldiven taktık yani. Dolayısıyla hijyen kurallarına uymuyor. Zaten kayıtlı adamlar değil, vergisini ödemiyor. Ben o adamdan zehirlenirsem nasıl bulacağım o adamı bir daha? Böyle bir gıda alışverişi olamaz. Gıda işi pantolon gömlek satma işine benzemiyor. Yani seyyardan zehirlenirsem benim bir muhatabım yok hesap sorabileceğim."
Ekran görüntüsü / A Haber
ZEHİRLENMELERİN BİR NUMARALI NEDENİ: TAVUK
Gıda zehirlenmelerinde tavuğun birinci sırada yer aldığını belirten Sırma, özellikle toplu yemeklerdeki tehlikeye işaret etti:
"Gıda zehirlenmeleri en fazla neden oluyor diye bana sorsanız ben size tavuk derim, bir numara. Çünkü salmonella denilen bir bakteri kümes hayvanlarında yaşar. Düğünüm oldu, işte nişan yemeğidir, biri vefat etti, cenaze yemeği vesaire, hepsine tavuklu pilav veriliyor. Yapan kişiler bu işi bilmiyorlarsa davetlilerin tamamının hayatını tehlikeye atabilir. Dolayısıyla gıda zehirlenmeleri gıda güvenliğini bilmeyen, bu işi pişiren kişilerden kaynaklanıyor. Ya verin bunu bir profesyonel yere verin. Tavuğun muhafazası önemli. Nereden malı aldı, nasıl pişirdi, acaba o pilavı saatlerce mi oda sıcaklığında bekletti?"
Ekran görüntüsü / A Haber
ZEHİRLENME BELİRTİLERİ VE HAYATİ TAVSİYE
Bir gıdayı tükettikten sonra yarım saat ile 72 saat arasında ortaya çıkan mide bulantısı, istifra, kanlı ishal ve krampların zehirlenme belirtisi olabileceğini söyleyen Sırma, hastaneye başvurulduğunda yapılması gereken en önemli şeyi şöyle açıkladı:
"Zehirlendiğinizi düşünüyorsanız hikayeyi hastaneye doğru anlatın, eksiksiz. 'Gıdalar ve şu vardı, gıdalar ve bu vardı' diye. Yani gaz, kimyasal vesaire. Hikayeyi doğru anlatmayınca tedavi de gecikme olabiliyor. Hasta beyan etmiyorsa, 'Efendim ben gıda yedim ama yakınımda da şu kimyasal vardı' demiyorsa tedavinin de seyri doğru olamıyor maalesef."
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN