Türkiye'den Afrika açılımı! Diplomasiden ekonomiye 20 yıllık yolculuk
Türkiye, 2000’li yıllarda başlattığı Afrika Açılımı ile kıtada diplomasi, ekonomi, kültür, eğitim, insani yardım ve barış alanlarını kapsayan çok boyutlu bir strateji geliştirdi. Büyükelçilik ve diplomatik temaslarını hızla artıran Türkiye, ticaret hacmini 4,3 milyar dolardan 36,6 milyar dolara, yatırımlarını ise 10 milyar dolara çıkardı. Öte yandan Türkiye Somali-Somaliland ve Etiyopya-Somali süreçlerinde arabuluculuk yaparak barışa katkı sağlarken “Afrika Afrikalılarındır” ilkesiyle sömürgeci olmayan, eşit ortaklığa dayalı bir politikayla takdir topladı. İşte detaylar..
Türkiye, Afrika kıtasına yönelik çok boyutlu dış politika vizyonu çerçevesinde son yıllarda diplomatik varlığını ve iş birliği alanlarını önemli ölçüde genişletti.
ÇOK BOYUTLU STRATEJİ
2000'li yılların başında başlatılan Afrika Açılımı, sadece ekonomik kazanç odaklı değil; kültürel etkileşim, insani yardım, eğitim yatırımları ve barış diplomasisi gibi alanlara yayılarak sürdürülebilir ve çok boyutlu bir stratejiye dönüştü.
Bu çerçevede Türkiye, kıtada güvenilir bir ortak ve yükselen bir aktör olarak konumlandı. Açılım süreci, karşılıklı saygı ve eşit ortaklık ilkeleri temelinde geliştirildi, diplomatik varlık ve etki alanı istikrarlı biçimde artırıldı.
Türkiye’nin Afrika’daki büyükelçilik sayısı 2002’den 2024’e dört kat arttı. (AA)
AFRİKA KITASINDA GENİŞLEYEN DİPLOMATİK AĞ
2002 yılında Afrika'da 12 olan büyükelçilik sayısı, 2024'te 44'e yükseldi. Buna karşılık, Afrika ülkelerinin Ankara'daki büyükelçilik sayısı da 2008'de 10 iken 2024'te 38'e çıktı. Bu artış, siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda iş birliğini güçlendirdi.
SİYASİ TEMASLAR REKOR SEVİYEDE
Diplomatik temsilciliklerin sayısındaki artış, üst düzey resmi temasları da beraberinde getirdi. Son 5 yılda karşılıklı üst düzey ziyaretlerin sayısı 500'ü aştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Afrika ülkesine 53 ziyaret yaparak kıtayı en fazla ziyaret eden lider oldu.
HER ALANDA ANLAŞMALAR
Türkiye'nin Afrika ülkeleriyle yaptığı anlaşmalar büyükelçilik sayısındaki artışla birlikte hız kazandı. Bugüne kadar:
49 ülke ile Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması,
32 ülke ile Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması,
17 ülke ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması,
35 ülke ile Askeri Çerçeve Anlaşması,
21 ülke ile Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması,
29 ülke ile Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması imzalandı.
Ayrıca birçok Afrika ülkesiyle iş konseyleri kuruldu.
Başkan Erdoğan’ın Afrika gezilerinden birinde çocuklarla buluşması. (AA)
TİCARET VE YATIRIMLAR 20 YILDA KATLANDI
2002'de 4,3 milyar dolar olan Türkiye-Afrika ticaret hacmi, 2024 sonunda 36,6 milyar dolara çıkarak yaklaşık 9 kat büyüdü. Türkiye'nin Afrika'daki yatırımları 2003'te 67 milyon dolar iken 2024'te 10 milyar dolara ulaştı.
MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜ AFRİKA'DA ÖNDE
Türk müteahhitleri, büyükelçiliklerin katkısıyla 2024 yılı sonu itibarıyla kıtada toplam 97 milyar dolar değerinde 2 bin 31 proje üstlendi. Türk Eximbank, Afrika Finans Kuruluşu'nun (AFC) daveti üzerine 2023 Aralık ayında AFC'nin Afrika dışından ilk sermayedarı oldu.
THY AFRİKA'YI DÜNYAYA BAĞLIYOR
Türk Hava Yolları, Afrika kıtasında 41 ülkede 62 şehre sefer düzenliyor.
AFRİKALI ÖĞRENCİ SAYISI 6 KAT ARTTI
Türkiye burslarından faydalanan Afrikalı öğrenci sayısı son yıllarda 6 kat artarak 2024 yılı sonunda 62 bine ulaştı. Türkiye Maarif Vakfı, 27 Afrika ülkesinde 230'dan fazla kurumda yaklaşık 25 bin öğrenciye eğitim veriyor.

TİKA VE KÜLTÜREL DİPLOMASİ FAALİYETLERİ
2000'li yılların başında Afrika'da TİKA ofisi bulunmazken bugün 22 aktif temsilcilik faaliyet gösteriyor. Yunus Emre Enstitüsü, 15 Afrika ülkesinde 18 Türk Kültür Merkezi ile çalışıyor.
Türkiye, Somali, Sudan ve Nijer'de sırasıyla Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nyala Hastanesi ve Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi'ni hayata geçirdi.
BARIŞ VE ARABULUCULUK ÇABALARI
Türkiye, Afrika Boynuzu'nda güvenilir bir aktör olarak barış ve istikrar için girişimlerde bulunuyor. 2013'ten beri Somali Federal Hükümeti ile Somaliland arasındaki görüşmelere kolaylaştırıcı rol üstleniyor.
Ayrıca, Temmuz 2024'te Etiyopya-Somali arasında başlatılan Ankara Süreci kapsamında taraflarla görüşmeler yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daveti üzerine 11 Aralık 2024'te Ankara'da gerçekleştirilen görüşmelerde Ankara Bildirisi imzalandı.
"AFRİKA AFRİKALILARINDIR" MESAJI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2013'te Gabon ziyaretinde, "Afrika Afrikalılarındır, biz sizin altınlarınız için burada değiliz" sözleriyle Türkiye'nin sömürgeci anlayıştan uzak tutumunu vurgulamıştı.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN