KEREM ALKİN

Küresel ekonominin önemli aktörlerinden, 2030 sonrasında ABD'yi geçmesi beklenen bir GSYH büyüklüğüne hızla ilerleyen ve hali hazırda dünya imalat sanayi üretiminin yüzde 25'ini tek başına gerçekleştirmekte olan Çin, küresel ekonominin ihtiyaçlarını gidermek adına, son 25 yılda önemli bir üretim merkezi konumu kazanmış durumda. Bundan 5 yıl önce, küresel ekonominin en vazgeçilmez üretim üssü olma vasfını daha yüksek teknoloji üretmeye odaklanarak bir sonraki aşamaya taşımak isteyen Çin, 2016-2020 dönemini kapsayan 13. 5 Yıllık Kalkınma Planı'nı 'İnternet +' ana temasıyla yürüterek, ülkenin hızlı ve etkin internet hizmetine sahip olmasına ve kapsamlı bir 'dijitalleşme' hamlesine odaklanmıştı.
2021-2025 dönem için ise, Çin Devlet Konseyi tarafından açıklanan 14. 5 Yıllık Planı'nın ana temasını, hem 'çifte dolaşım', hem de daha güçlü bir 'dijital ekonomi'ye geçiş oluşturmakta. 2025 yılına kadar, Çin ülke ekonomisinde 'dijital ekonomi'nin payını bir kaç katına çıkarmak istiyor. 14. 5 Yıllık Kalkınma Planı, dijital ekonominin kilit sektör ve alanlarının Çin ekonomisinde ürettiği katma değerin Çin'in GSYH'sına oranını yüzde 10'a çıkarmayı hedefliyor. 13. 5 Yıllık Kalkınma Planı döneminin sona erdiği 2020'de aynı oran yüzde 7,8 idi. Dijital ekonominin Çin ekonomisindeki payını arttırmak, aynı zamanda 'sürdürülebilir kalkınma' hedefine uyumlu bir süreç oluşturmak anlamına geliyor. Dijital ekonominin payının artması, aynı zamanda reel sektörde, konvansiyonel anlayıştan, dijitalleşme ve yeni nesil teknolojilere doğru bir dönüşüm anlamına gelmekte.
Çin'in Sanayi ve Bilişim Teknolojisi Bakanlığı ile Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu başta olmak üzere, önde gelen kurumlar, bu amaçla, 5G ve büyük veri merkezi gibi altyapı tesisleri inşasına yönelik düzenlemeleri yoğunlaştırmış durumda. 2021 sonu itibariyle, Çin'in bütününde 5G baz istasyonu sayısı 1 milyon 425 bine ulaşarak, küresel toplamın yüzde 70'ini geçti. 5G özelliğine sahip cep telefonlarının sayısı ise 518 milyonu buldu. Çin'in 5G teknolojisindeki iddiasını güçlendirmesi, madencilik, demir-çelik ve elektronik gibi kritik önemdeki sektörlerde, bilhassa nesnelerin interneti ve üretimde kullanılan tüm makine ve ekipmanların uzaktan kontrolü ile, üretim sürecinin bütünündeki kalite kontrolünü otomatikleştirmesi anlamına gelmekte.
Çin'in dijital ekonomiye yönelik iddiasını arttırması, aynı zamanda büyük veri, bulut bilişim ve blokzincir teknolojilerindeki öncü rolünü de pekiştirmeyi hedeflemekte. Nitekim, Çin'in yazılım ve bilgi teknolojisi hizmetleri geliri 2021'de yüzde 17,7 arttı. Akıllı üretim ekipmanı endüstrisi de hızla büyüdü. 3D baskı ekipmanlarının üretimi, yıllık bazda yüzde 27,7 artmış durumda. Gerek 5G, gerekse de endüstriyel İnternet alanında da 2 binden fazla proje gelişme ve hayata geçirilme safhasında. Ülkenin dijital veri yatırımları, 2021'in ilk yarısı sonu itibariyle, 2020'ye göre yüzde 28,3 artış yakalamıştı. Sırada, 15 milyar doları aşan yeni yatırımlar var. Dijital ürünler dahil olmak üzere yeni ürünlerin tüketimi hızla artıyor. Önümüzdeki dönem, bireysel ve hane halkına dönük dijital ürünlerin yanı sıra, tüm sektör ve alanlara yönelik daha endüstriyel dijital ürün, makine ve ekipmanlarda da, akıllı teknolojilerde de Çin'in iddiasını sürdüreceğine işaret ediyor.