KEREM ALKİN

The Economist Yayın Grubu'nun kurumlarından birisi olan Economist İntelligence Unit'in (EIU) her yıl düzenli olarak gerçekleştirdiği 'Dünya Yaşam Maliyeti Araştırması' çalışması, aynı zamanda dünyanın en pahalı ve en ucuz şehirleri konusunda önemli ipuçları paylaşmakta. Nitekim, listede Tel Aviv'in 2021'de birinciliğe oturması beklenmedik bir gelişmeydi. 2019'dan 2020'ye geçişte, Kovid-19 küresel virüs salgınının küresel ekonomi ve ülke ekonomileri üzerindeki etkileri henüz yeterince belli değilken, Hong Kong, Singapur ve Osaka dünyanın en pahalı şehirleri olarak belirlenmişti. Bununla birlikte, küresel pandeminin ülke ekonomilerine etkisi kendisini hissettirmeye başlayınca, tablonun değiştiğini gözlemledik.
Ancak koronavirüs salgının tam anlamıyla etkisini göstermeye başlayınca durum değişti. Zaten, 2020'nin yaz sonunda, gelirlerinin büyük kısmını turizm başta olmak üzere hizmetler sektöründen kazanan, ağırlama, ulaştırma, lojistik gibi hizmetler sektörü ağırlıklı ülkelerin ve önde gelen şehirlerinin, küresel ölçekte alınan küresel pandemiyle mücadeleye dayalı karantina, kapanma ve kısıtlama kararlarından derinden etkilenecekleri belliydi. Nitekim, Hong Kong en pahalı şehirler sıralamasındaki konumunu korurken, Singapur ve Osaka 3 basamak gerilediler. Buna karşılık Zürih dünyanın en pahalı şehri sıralamasında 4 basamak yükselerek birinciliğe oturdu. Paris de 4 basamak yükselerek ikinciliğe oturdu. Hong Kong onları takip etti.
Böylece, 2019'da Paris'i dünyanın en pahalı şehirleri arasından geriye düşürmüş olan Japonya'nın en büyük 3. şehri olan Osaka, doğal olarak bu konumunu ancak bir yıl koruyabildi ve Paris dünyanın en pahalı üç şehri arasındaki konumuna geri döndü. EİU'nin araştırma ekibi, ülkeleri ve şehirleri değerlendirirken 160 ürün ve hizmet üzerinden 400'den fazla fiyata bakmakta. Bu nedenle, 2019 listesinde 7. sırada olup, 2020'de 2 basamak daha yükselip, dünyanın en pahalı 5. şehri unvanını alan Tel Aviv'in, bu sefer 5 basamak daha yükselip, 2021 listesinde ilk sıraya oturması hayli çarpıcı. Tel Aviv'in 5 basamak yükselmesinin nedeni, öncelikle İsrail'in para birimi Şekel'in dolar karşısında değer kazanması.
Bunun yanı sıra, ulaşım harcamaları ve market alışverişleri gibi başlıklar başta olmak üzere, mal ve hizmetlerde fiyatların yükselmesi sonucunda da, Tel Aviv bir yılda 5 basamak birden sıçramış durumda. EIU'nin kapsamlı çalışması ve raporda paylaştığı veriler, sadece Tel Aviv değil, raporda verileri paylaşılan 100'den fazla şehrin tümünde 2020'den 2021'e fiyatlarda 5 yılın en yüksek artışının yaşandığını gösteriyor. Nitekim, ister IMF, ister Dünya Bankası, ister OECD, tüm uluslararası kuruluşların raporlarına yansımakta olan maliyet enflasyonunun göstergesi olan ÜFE ile talep enflasyonunun göstergesi olan TÜFE'deki artışların, aynı zamanda şehirlerin yaşam standartlarını ve yaşama koşullarını hayli zorladığı anlaşılıyor. Bu arada, Paris ikinci sıradakı konumunu doğal olarak sürdürmekte. Singapur ise yeniden 3. sıraya oturmuş durumda. Osaka 10. sıraya gerilerken, New York, Los Angeles, Cenevre ve Kopenhag'ın dünyanın en pahalı ilk 10 şehri arasında olduklarını hatırlatalım.