KEREM ALKİN

Çin'in 2021'den itibaren devreye giren 14. Beş Yıllık Planı'nın ana teması, 'çifte dolaşım'.Anlamı, Çin'in dev ihracatının ötesinde; nüfusuna ve ekonomik aktivitesine dayalı bir 'iç dolaşım'ı ve iç ticareti, iç tüketimi Çin ekonomisinde daha önemli bir konuma getirmek. Bu nedenle, öncelikle Çin nüfusu için gelecekte risk oluşturan 'yaşlanma' sorununu dengelemek adına, 5 yıl önce alınmış olan '2. çocuk' kararından daha hızlı sonuç almak adına, daha fazla çocuğu destekleyecek politikalar da hızlandırılmış durumda. Çin, ayrıca, yeni nesil kentleşmeyi, yeni kentsel istihdam artışını, tüketim ve hizmet sektörünün milli gelirdeki paylarında artışı, sosyal güvenlik ağında, eğitim ve ar-ge harcamalarında artışı da hızlandırmayı önceliklendirmiş durumda.
Bu adımların tümü, esasen Çin'de yeni nesil bir orta sınıfı güçlendirmeyi ve öne çıkarmayı hedefliyor. Çin Yönetimi de, bu amaçla 'zeytin biçimli gelir dağılımı yapısı' oluşturmak adına kolları sıvamış durumda. Geçtiğimiz ağustos ayında, Başkan Xi Jinping'in katılımıyla gerçekleştirilen Çin Finansal ve Ekonomik İşler Merkezi Komitesi'nin 10. Toplantısı'nda, uzmanlar nitelikli kalkınma yoluyla ortak refahın gerçekleştirilmesi hedefinin altını çizdi. Bu hedefe ulaşmanın formülü ise, orta sınıfın genişletilmesi, düşük gelirli toplulukların gelirlerinin yükseltilmesi, yüksek gelirlerin makul şekilde ayarlanması ve yasadışı yollarla gelir elde edilmesinin engellenmesi olarak tanımlanıyor.
Bu nedenle, orta sınıfın daha fazla ağır basacağı; yoksul ve zengin sınıfın ise daha az paya sahip olduğu; bu haliyle de 'zeytin biçimli' bir gelir dağılımı piramidi oluşturulması yönünde sinyaller öne çıkmakta. 1990'lı yıllardan itibaren kalkınma sürecini hızlandıran Çin'in ekonomik sıçramaları, Çin'in gelir dağılımı yapısında nüfusun çoğunun düşük gelir grubunda yoğunlaştığı; buna karşılık, nüfusun daha sınırlı bir kısmının ise yüksek gelirli olduğu bir yapıya sebep oldu. Bu nedenle, yetkililer gelir dağılımı yapısında 'zeytin biçimli' bir yapı değişikliğinin Çin ekonomisi açısından daha istikrarlı ve daha güvenli bir iklim oluşturacağını düşünmekteler.
Gelişmiş ülkelerin neredeyse tamamında orta gelirli sınıf, nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturuyor. Çin de bu yönde bir yapı değişikliğine ağırlık vermeye odaklanmış durumda.1 milyar 400 milyon nüfusa sahip Çin'de, orta sınıf 400 milyon düzeyinde bir kesimi temsil ediyor. Bir açıdan bakıldığında, bu sayı 400 milyonluk orta sınıf şu anda bile ABD'nin toplam nüfusundan 70 milyon daha fazla ve tüm Avrupa nüfusunun da yüzde 54'ü düzeyinde. Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerde orta gelir grubunun toplam nüfustaki payı ne ise, Çin de önümüzdeki dönemde bu oranı yakalamak istiyor. Avrupa'da bu oran yüzde 64 ile 69 arasında. Çin'de ise aynı oran yüzde 29.
Bu nedenle, 2030 ile 235 arası Çin orta gelir grubundaki nüfusunu 800 ile 900 milyon arasında bir banda taşımak istiyor. Çin Yönetimi, yeni bir orta sınıfın inşasında, eğitim ve yaşam kalitesinin, yeni nesil şehirlerin inşasını da vazgeçilmez bulduğundan, bu dönüşümde yüksek gelirli ve varlıklı girişimcilerin 'hayırsever girişim'lerle topluma daha fazla katkıda bulunması konusunda teşvik politikalarını da yoğunlaştırmayı hedeflemekte. Çin'in böyle bir ideal gelir dağılımı yapısı yakalaması, Çin ekonomisinin dışa bağımlılığını da iyice azaltacaktır.