KEREM ALKİN

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK)'in 12 Ağustos Perşembe günü açıkladığı haziran ayı sanayi üretim verisi sonrasında, daha 'nokta vuruş' hesapladığımız 2. çeyrek GSYH büyüme oranı tahminimiz, yüzde 70 olasılıkla, yüzde 29.905 olarak şekillendi. 2. çeyrek büyüme oranına yönelik tahmin hesaplamamızda, en kötü senaryoya göre 2. çeyrek büyüme oranı tahminimizi yüzde 24.40; en olumlu senaryoya göre büyüme oranı tahminimizi ise yüzde 33.41- 35.41 olarak hesap ettik. Bu nedenle, küçümsenmeyecek bir olasılıkla, 2. çeyrek büyüme oranı yüzde 30 ve üzerinde çıkabilir. Bu oran, Cumhuriyet tarihinin en yüksek çeyrek dönem yıllıklandırılmış büyüme oranlarından birisine işaret edecek.
Türkiye'nin yıllık bazda en yüksek 5 büyüme oranı, Cumhuriyet'in ilk kuruluş dönemi olan 1923 ile 1950 arası. En yüksek oran 1946'da yüzde 32.1 ile gerçekleşmiş. 1936'da 23.1, 1929'da yüzde 21.5, 1926'da yüzde 18.2 ve 1948'de yüzde 15.9 büyüme ile en yüksek ilk 5 oran tamamlanmış oluyor. 2011'deki yüzde 11.2 13., 2004'deki yüzde 9.8 17. en yüksek büyüme oranları. İlk 20 en yüksek büyümede 5 yıl 1923 ile 1930 arası. 3 yıl 1930 ile 1940 arası. 1951, 1952 ve 1953'ün ilk 20'de yer alması istisnai bir durum. Cumhuriyet tarihinin en yüksek ilk 25 GSYH büyüme oranında ise, 2001 ile 2020 arası 5 yıl var; sırasıyla 2011, 2004, 2005, 2013 ve 2010.
Küresel rekabetin en iddialı seviyeye ulaştığı, Çin, Hindistan gibi önde gelen gelişmekte olan ülkelerin büyümede hayli iddialı olduğu bir dönemde, Türkiye'nin 2000'li yıllardaki 5 yıllık büyüme oranının 97 yıllık Cumhuriyet tarihinde ilk 25'de yer alması not alınması gereken bir performans. Bu noktada, tüm uluslararası ekonomik sistemin, dünyanın önde gelen ekonomilerinin 'Kovid-19' küresel virüs salgınına karşı ayakta kalma mücadelesi verdikleri, dünya ekonomi tarihinin en ağır bedel ödenen dönemlerinden birisinde, Türkiye'nin tüm 2020'yi dünya ekonomisinde pozitif büyüme ile tamamlamayı başarmış 5 ülke arasında ipi 4. sırada göğüslemiş olması ve kuvvetle muhtemel 2021'in büyüme oranları açısından da, yine ilk 5 arasında yer almayı şimdiden garantilemiş iken, bu yüksek büyüme gerçekleştirecek 5 ülke arasında ilk 3 içerisinde yer alma olasılığının da hayli güçlü olması not alınmalı.
1 Eylül Çarşamba günü açıklanacak olan 2. çeyrek büyüme oranına yönelik yüzde 30'a dayanan tahminimiz, yüzde 30 olasılıkla yüzde 30'u geçeceğini öngördüğümüz performans, bu yönüyle bakıldığında, 1998'i baz alarak, 1999 ile 2021 arası dikkate aldığımız yıllıklandırılmış çeyrek dönem büyüme oranları arasında, son 22 yılın rekor büyüme oranı olacak. 1923'den bu yana dikkate aldığımız büyüme oranları açısından ise, yıllıklandırılmış çeyrek dönem büyüme oranları arasında ilk 5'e girer. Tüm yıllık büyüme oranlarını birlikte dikkate aldığımızda ise, Cumhuriyet tarihinin en yüksek büyüme oranı olarak ekonomi tarihine geçme olasılığının hayli yüksek olduğunu şimdiden rahatlıkla söyleyebiliriz.
30 Temmuz'daki yazımızda, o ana kadar açıklanan veriler ışığında, 2. çeyrek büyümenin yüzde 28 ile 32 arasında gelme olasılığının hayli yüksek olduğunu ve bu nedenle uluslararası ekonomik kuruluşlar, rating kuruluşları ve uluslararası finans kurumlarının Türkiye'nin 2021 büyüme oranı tahminlerini yukarı doğru revize edeceklerini ifade etmiştim. Nitekim, ilk revize Fitch'den yüzde 6.3'den yüzde 7.9'a şeklinde geldi. 1 Eylül sonrası, yeni revizeleri de gözlemleyeceğiz.