KEREM ALKİN

Dünya genel anlamda Kovid- 19 küresel virüs salgınına, geride bıraktığımız hafta için de Joe Biden'ın ipi göğüslediği 2020 ABD başkanlık seçimine kitlenmiş iken, 'sessiz' ve 'derinden', Çin 2025, 2030 ve 2035 dünyası için strateji ve politika seti oluşturma çalışmalarını hızlandırmış durumda. 2016-2020 dönemini kapsayan 13. 5 Yıllık Kalkınma Planı'nı 'İnternet +' ana temasıyla yürüten Çin, her Çinli'nin hızlı ve etkin internet hizmetine sahip olmasına ve kapsamlı bir 'dijitalleşme' hamlesine odaklanmıştı.
Bugün, başta Huawei, küresel ölçekte, akıllı cihazlar ve dijitalleşme alt yapısına yönelik önemli bir küresel tedarikçi ülke sıfatını kazanacak ölçüde yol almış durumda. Ekim ayı sonu itibariyle, 79.8 milyon akıllı telefon satışı ile Samsung küresel ölçekte birinci sıradaki konumunu korurken, sırasıyla iki Çin markası Huawei 50,9 milyon, Xiaomi ise 46,2 milyon satış rakamına ulaşarak, 2.liği ve 3.lüğü kapmış durumdalar ve 41.7 milyon ile Apple'ı 4.'lüğe düşürdüler. Çin'in gelecek yıl devreye girecek olan 14. Beş Yıllık Planı'nın ana teması ise, 'çifte dolaşım'.
'Çifte dolaşım'ın anlamı şu; Çin küresel anlamda dünyaya açılmayı sürdürürken, küresel tedarik zinciri çeşitlenmesi nedeniyle küresel ticarette bir miktar müşteri kaybedeceğinin farkında. Bu nedenle, dünya ekonomisindeki kısmi kayıplarını ulusal ekonomiyi içeride canlandırarak; nüfusuna ve ekonomik aktivitesine dayalı 'iç dolaşım'ın ağırlığını arttırarak dengeleyecek. Bu amaçla, yeni nesil kentleşmeye, yeni kentsel istihdam artışına, tüketim ve hizmet sektörünün milli gelirdeki paylarında artışa, sosyal güvenlik ağına, eğitim ve ar-ge harcamalarında artışa ağırlık verilecek..
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin, Devlet Başkanı Şi'nin de katıldığı, 26-29 Ekim'deki 4 günlük kritik toplantısında, önümüzdeki 5 yıla ilişkin ekonomik ve politik hedefler detaylı bir şekilde ele alındı. Konular arasında teknolojiden, yeşil enerji kullanımına kadar pek çok başlık yer aldı. Önümüzdeki 5, 10 ve 15 yıl için tam tanımlanmış GSYH büyüme hızı hedefleri konuşulmasa da, 10 yılda milli geliri ikiye katlamak ve 2035 yılı itibariyle kişi başına milli gelirin gelişmiş ülke seviyelerine getirilmesi hedefi öne çıkmış gözüküyor.
Toplantıda yeşil ve düşük karbon odaklı uygulamaların hızlandırılması ve daha iddialı hedefler ortaya konması; enerjide kendine yeterlilik ve stratejik rezervlerin artırılması konusunda acil bir takvim vurgusunun yanı sıra; piyasa ekonomisinin güçlendirilmesi ve gelir dağılımına katkı verecek hale getirilmesi; koordine halde bölgesel kalkınma; şehir ve köy hane halkları arasında gelir adaletsizliğinin giderilmesine yönelik konular öncelikler olarak öne çıktı. Yaşlanan nüfusun sebep olduğu risk ve izlenecek politikalar da unutulmadı elbette.
Çin, başta ABD, giderek bir çok ülke tarafından daha da 'rahatsız edici' bulunan küresel ticaretteki artan ağırlığını ve 'dev' dış ticaret fazlasını dengelemek için de, 'gelecek 10 yılda 22 trilyon dolarlık ithalat' hedefini de açıklamış durumda. 2018 yılında 2.14, 2019'da ise 2.08 trilyon dolar ithalat yapmış olan Çin için tutturulamayacak bir hedef değil. Bakalım, Joe Biden 'ticaret savaşları'nda Çin'i Trump kadar sıkıştıracak mı?