KEREM ALKİN

Küresel virüs salgının 2020'nin başından itibaren iş ve özel hayatımızı hayli zorlu bir etaptan geçirmesi nedeniyle, bu yazı buruk, tüm sektörleri işleri toparlamaya odaklanarak ve önemli bir iç piyasa toparlaması ve ihracat bağlantısı mücadelesiyle geçirdik. Reel sektörümüz tarafından adeta 'tam saha pres' olarak yürütülen bu mücadele, ister istemez, bir nebze nefes alabilmek adına, Kurban Bayramı'nı kısmen öncesini; ilginçtir, esas Kurban Bayramı sonrasındaki 10-12 günü üretim ve ihracat açısından '3. vites' noktasında geçirmemizi beraberinde getirdi. Buna karşılık, ağustos ayının ikinci yarısında reel sektör ve ihracatçımızın daha '4.', hatta '5.' vites bir çalışma yürüttüğünü belirtebiliriz.
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri de bu durumu doğrulamakta. Nitekim, temmuz ayında, olumlu ve güçlü bir üretim tablosunun yansıması olarak, PMI 56,9 düzeyindeyken, yukarıda ifade ettiğim gerekçeyle, geride bıraktığımız ağustos ayında 54,3 düzeyine sınırlı bir çekilme gerçekleştirdiğini gözlemliyoruz. Sevindirici olan detay, mart ve nisan ayında üretimdeki sert daralmaya bağlı olarak PMI endeksinde gözlenen sert çekilmenin ardından, imalat sanayimizin haziran-ağustos dönemini 'V' tipi toparlanmayı teyit edecek şekilde, güçlü bir hareketlenme ve üretimle geride bırakmış olması.
Haziran-Ağustos döneminde, genel manada dünyadaki tatil havası ve Türkiye'de Kurban Bayramı'nın uzamış etkisiyle, kısmi yavaşlamaya rağmen, İSO PMI Endeksi'nde yeni ihracat siparişlerinin de artmaya devam ettiği gözlendi. Gıda, giyim ve deri ürünleri alanında üretimin yeniden artışa geçmesi, pek çok imalat sanayi sektörünü besleyen yönüyle, en fazla sipariş artışının ana metal sektöründe gerçeklemiş olması, takip edilen 10 sektörün 8'inde ağustos ayında üretim artışı yakalanmış olması, 3. çeyrek büyüme beklentileri açısından çok önemli. Öyle ki, bu öncü göstergelere dayanarak, 3. çeyrek büyüme için yüzde 4,5 ile 7,9 arası tahminler konuşuluyor.
İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) her ayın ilk günü açıkladığı İstanbul enflasyon verileri ise, enflasyonda ağustos ayında da aşağı doğru trendin devam edebileceğine dair umutlarımızı arttırıyor. Geçen yılın ağustos ayında, ayık bazda yüzde 2,53 artan perakende, yani tüketici enflasyonunun geçtiğimiz ağustos ayında yüzde 0,59'da kalması ve bu sayede, geçen sene yıllıklandırılmış bazda yüzde 16,41 ve geçtiğimiz temmuz ayında da yüzde 13,41 düzeyindeki enflasyonun, ağustos ayında yüzde 11,27'ye gerilemesi umut verici. Eminim ki, 3. çeyreğin son ayı olan eylül üretim ve ihracat performansı açısından bir kademe daha iyi geçecek ve bizi 3. çeyrek için yüzde 4,5 ile 7,9 arası bir GSYH büyüme oranı beklentisine bir adım daha yaklaştıracak. Bu nedenle, 'Kurban Bayramı' etkisine rağmen, ağustos ayı performansını iyi okuyalım, analiz edelim.