KEREM ALKİN

Küresel virüs salgınıyla proaktif bir mücadele sergileyen Türkiye'nin geride bıraktığımız 1. çeyrek verileriyle, 2020'ye hızlı bir giriş yaptığı görülüyor. Mart ayının ortasından itibaren alınan tedbirler ışığında, sanayi üretiminde bir önceki yıla göre artış yüzde 3 düzeyinde kalsa dahi; ki ben en az yüzde 5 bekliyorum; sanayi üretiminin ilk iki aydaki ortalama yüzde 7.6'nın üzerindeki performansı, 2020 yılının ilk çeyreğinde GSYH büyüme hızımızın minimum yüzde 6 olacağını; hatta yıla yüzde 7'ye yakın bir GSYH büyüme hızıyla başlama ihtimalimiz dahi hayli kuvvetli olduğuna işaret ediyor.
Bu nedenle, Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası'nın küresel virüs salgını olmasa, bu hafta Washington'da gerçekleşmesi gereken geleneksel ilkbahar toplantıları öncesinde her zaman dünya kamuoyu ve uluslararası ekonomi çevreleriyle paylaşılan ' Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda da (WEO), 2020'de Euro Bölgesi'nin yüzde 7,5, Almanya'nın yüzde 7, tüm AB'nin yüzde 7,1, Orta ve Doğu Avrupa'nın yüzde 5,2, Rusya'nın yüzde 5,5 oranında bir GSYH daralması yaşaması öngörülürken, aynı öngörü Türkiye Ekonomisi için yüzde 4,8-5 bandında tutuldu. ABD'nin GSYH daralması yüzde 5.9 olarak öngörülürken, Japonya için aynı oran yüzde -5,2, Kanada için ise yüzde 6,1 olarak öngörüldü.
2020'nin ilk çeyreğinde GSYH büyümesinin yüzde 7'ye dahi yakın bir oranda çıkmasını teyit edecek bir diğer detay da, mart ayı reel kesim güven endeksi verileri. Alt detaylara bakıldığında, mart ayı için fabrikaya gelen siparişlerde sınırlı bir azalma olduğuna işaret eden imalat sanayi firmalarımız, ocakmart döneminde, üç aylık dönem için kuvvetli bir sipariş hacmine yine de işaret etmişler. Buna karşılık, mamul mal stokunda ise sınırlı bir azalma söz konusu olmuş. Yani, firmalar, bir ölçüde virüsle mücadeleye bağlı olarak hareketlenen talep nedeniyle, stoklarının sınırlı bir kısmını da eritmişler.
Yılın ilk üç ayında toplam sipariş, ocak ayından itibaren sırasıyla 100.8, 102 ve 101.5 puan olarak seyretmiş.
Bu güçlü bir tablo. İmalat sanayinin mart ayını etkili bir şekilde geçirmesi nedeniyle, 100 puan ve üzerinde olması gereken reel kesim güven endeksi değeri, koronavirüsle mücadelenin tüm etkilerine rağmen, 99,7 puan ile, 100 puana çok yakın bir seviyede mart ayını tamamlamış durumda. Nitekim, yıla yüzde 75,5 düzeyinde bir kapasite kullanım oranıyla başlamış olan imalat sanayi, şubat ayında yüzde 76, mart ayında ise yüzde 75,3'lük bir kapasite kullanım oranıyla üretimini sürdürdü.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış olan ocak, şubat ve mart ayı imalat sanayi kapasite kullanım oranları 2019'da sırasıyla yüzde 75, yüzde 76,1 ve yüzde 76.6 olarak şekillenirken, 2020'de aynı oranlar sırasıyla yüzde 75.8, 76.6 ve 76.2 olarak gerçekleşti ve mart ayı üretim verisinin güçlü geleceğine dair ipucu verdi. 2020'nin ilk çeyreğine güçlü bir şekilde başlayıp, 3. çeyrekte yeniden pozitif büyümeye dönüp, 4 çeyrekte de güçlü bir büyüme ile IMF ve Dünya Bankası'nın öngörülerini bir kez daha, 2019'da olduğu gibi boşa çıkaracağız.