KEREM ALKİN

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) her ay 100 ekonomiste Türkiye'nin temel makro ekonomik göstergelerine yönelik beklentilerini sorarak oluşturduğu Beklenti Anketi'nin ekim ayı raporu, mayıs ayındaki anket sonuçlarına göre, ekonomistlerin 2019 yılı sonu enflasyon oranı beklentisinin 6 ayda yüzde 16.68'den yüzde 12.69'a geldiğini gösteriyor. 2018'in ekim ayında aylık enflasyon yüzde 2.67. Bitirmekte olduğumuz ekim ayı enflasyon verisinin bu oranın altında kalma olasılığı hayli yüksek olduğundan, yıllıklandırılmış manşet enflasyon yüzde 8 civarına kadar gerilemeyi sürdürecek. Bu durumda, kasım ve aralık ayındaki olası enflasyon oranlarıyla, 2019 yılını yıllık enflasyon yüzde 9.8 ile 11.2 arasında bitirebilir.
Bu durumda, yıllık enflasyonun yüzde 10.4 seviyesinde şekillenmesi halinde, yüzde 15.50 seviyesinde olan TCMB para politikası faiz oranı en az 5 puan yukarıda kalacak. Bunun anlamı, TCMB Para Politikası Kurulu'nun 24 Ekim'deki toplantısında en az 1 hatta, 1.5 puan daha 'önden yüklemeli' faiz indirimi alanı daha olduğuna işaret ediyor. Nitekim, Anadolu Ajansı'nın ekim ayı PPK kararı anketine katılan 14 Ekonomist 1 puanlık faiz indirimine işaret etmişler. Tahminler 0,5 puanla ile 2 puan arasında indirim arası değişiyor. Ekonomistlerin arasında çok dar bir grup faizlerin sabit kalması gerektiğini düşünürken, ekonomistlerin büyük bir bölümü, ekim ayındaki olası 1 puanlık indirim sonrasında, aralık ayında 0.5 puanlık bir indirim daha bekliyorlar.
İlginçtir, yabancı ekonomistler ise, Türk ekonomistlere göre yarınki PPK toplantısından doğrudan 1.5 puanlık faiz indirimi kararı çıkabileceği beklentisiyle daha cesur bir tahminde bulunmaktalar. Esasen, 21 Ekim Pazartesi günü TÜİK'in açıkladığı Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi'ne göre, geçen yıl eylül ayında yurtdışına mal satmak üzere üretim yapan firmaların maruz kaldığı maliyet enflasyonu yüzde 75'i dahi geçerken, geçtiğimiz eylül ayında ise, tersine yıllıklandırılmış fiyat değişim oranı yüzde -11.15'e gelmiş durumda. Yılın son çeyreğindeki maliyet enflasyonu hareketi dikkate alındığında, yurtiçine ve yurtdışına mal satmak için üretim yapan firmaların muhatap olacağı maliyet enflasyonu yüzde 9 civarında yılı bitirecek gibi gözüküyor.
Bu durumda, yıl sonuna kadar TCMB'nin para politikası faiz oranı yüzde 13.5-13 bandına kadar gelebilir. Bu da, yarınki toplantı ve aralık ayındaki toplantıda, TCMB'nin ya 1'er puan, ya da birinde 1.5, diğerinde ise 1 puanlık bir faiz indirimi kararı alma olasılığının yüksek olduğuna işaret ediyor. 2019'un son çeyreğindeki büyümeye yönelik toparlanmanın önemi ve 2020'nin ilk 6 ayına güçlü bir şekilde başlama adına, bu adımları dikkatle takip edeceğiz.