BEKİR HAZAR

DÜNYAYI sarsan virüs, yeni dünya düzenini kuruyor. Birileri bu virüsü pilot bölge seçtikleri Çin'den yaydı. Digital çağın başlangıcını ateşledi. Artık hiçbirşey eskisi gibi olmayacak. Dünyada şu anda en büyük kavga, Digital çağın kontrolü kimde olacak noktasında yaşanıyor. ABD mi yoksa Çin ve onun arkasındaki Küresel şirketler mi? Cevabı aranan soru bu.
Şanghay Üniversitesi'nde akademisyen olan Nurettin Akçay'ın yazdığı makale sosyal medyada hızla yayılıyor. Covid 19-Digital Çağ pilot bölgesi Çin'de yaşananları anlatan Türk akademisyenin anlattıkları ibretlik... Hadi gelin ona kulak verelim; Şanghay'da markete girip içecek bir şeyler alıyor ve ödemeyi her zaman olduğu gibi "WeChat Pay" ile yapıyorum.
Çin'de en son ne zaman para kullandığımı dahi hatırlamıyordum. Telefon kılıfımın arasına koyduğum 100 yuan bile eskimeye başlamıştı. Şanghay televizyon kulesinin olduğu yere vardığımda ilk işim Luckin Coffee'ye gitmek. Kahve almak için ne kasaya gidiyorum ne de sıraya giriyorum.
Telefonumdaki uygulamadan siparişi veriyorum, kare kod ile ödemeyi yapıyorum.
Uygulama bana bir sıra numarası veriyor.
Çağrılınca gidip kahvemi alıyorum. Bitti.
Karşıya geçmem gerekiyor. Yolda araç yok ama bekliyorum; çünkü geçersem karşıdaki kamera beni tespit edip yüzümü trafik ışığının altında bulunan ekrana yansıtacak ve beni ifşa edecek. Gelecek daha çok toplumun nasıl kontrol edilebileceği üzerine kurgulanıyor. KÜRESEL SALGINLA birlikte Çin'de çok yeni teknolojiler kullanılmaya başlandı. Öyle ki sadece 3 aylık bu süreçte, Çin yönetimi 2000 yeni teknolojiden faydalandı. Çin, vatandaşlarının davranışlarını "sosyal güven" başlığı altında sıralayarak büyük bir puanlama sistemi kurmuş durumda. Devletin belirlediği kurallara uyanlar ödüllendirilecek. Kurallara uymayanlar cezalandırılıp teşhir edilecek.
Sistem bireylerin puanlarını belirlerken; harcama alışkanları, sosyal medya kullanımı, arkadaş çevresi gibi son derece kapsamlı unsurların dahil olduğu bir algoritmayı kullanıyor. Artık devletlerin de kara listeleri olacak. Kara listedekiler birçok ayrıcalıktan faydalanamayacak. Seyahat ve sağlık hakları dahi kısıtlanabilecek. Kırmızı ışıkta geçmek, kapalı alanda sigara içmek bile notunuzu düşürebilecek. Çin bu yılın sonuna kadar vatandaşlarını puanlamayı amaçlıyor.
Yapay zekâ ile bütünleşmiş kameralar ile anlık verilecek puanlar sayesinde, Çin vatandaşları iyi ya da kötü olarak sınıflandırılacak. Sistemin yakında tüm dünyada uygulanmaya başlanması kesin.
Ülkeyi sarmalayan yapay zekâ destekli 200 milyondan fazla kamera çalışıyor. Yapay zekânın da dâhil olduğu sistem korkutucu.
Aynı anda yüzlerce kişiyi analiz ediyor.
Kamera görüş alanında bulunan herkesi tanımlıyor. Sakin mi sinirli mi olduğunu, yüzündeki mutluluk oranını, üstünde nasıl bir elbise olduğunu, saç rengini, cinsiyetini, adını soyadını hatta ırkını bile anında tespit edebiliyor. Sistem herkesi izliyor, tanıştıkları kişileri belirliyor, 2 hafta boyunca takipte kalabiliyor. Arkası dönük ve uzakta bulunan kişileri de tanımlayabiliyor. Herkesin yürüme şekli, kol ve bacak koordinasyonunun farklı olduğu bilgisi üzerinden hareket eden sistem, gün içerisinde herkesten topladığı veriyi havuza aktarıyor. Arkadan görülen bir şahıs tespit edilmek istendiğinde, hedef kişi havuzda bulunan örneklerle karşılaştırılıyor ve eşleştirme başlıyor. Dünya yakında para kullanma olayına son verecek. Çin'de şu an neredeyse nakit para kullanımı sıfırlanmış vaziyette. Çin'i biraz bilen biri Çin'de "WeChat" ve "Alipay" ile tüm bankacılık işlemlerinin rahatça yapılabildiğini, her yerde sadece QR kod okutarak her ödemenin yapıldığını da bilir. Sistem o kadar yaygın ki Çinliler nakit parayı neredeyse bıraktı diyebiliriz. Faturalarınızı ödeyip, sinema bileti alabiliyor, ev kiralıyor, uçak ve tren biletlerinizi sadece bu uygulamalar üzerinden satın alabiliyorsunuz. Çin tüm dünyada bu alanda tekelleşmeye çalışıyor. Bu amaçla dünyanın her ülkesinde ciddi yatırımlar yapıyor. Şimdiye kadar 49 ülkeye girmeyi başardılar. Çok yakın bir zamanda artık bankalar, nakit para, kuyruklar ya da aracılık ücretleri olmayacak Polislerin kullandığı yapay zekâya sahip kask ve gözlükler, elektrikli araçlar, ülkenin tamamına yayılmış hızlı trenler, insansızlaşan marketler, neredeyse her şeyin barkod sistemiyle işlediği bir ülke. Bugün yaşanan salgın ise demokrasi ve insan hakları gibi itirazlarla bu sisteme karşı çıkanları da susturacağa benziyor. Çünkü hepimiz bunların gerekli olduğuna inandırılacağız.
Virüs inandırılmak için tasarlanmış bir sopadan başka bir şey değil!