İstanbul'daki deprem büyük depremin habercisi mi? A Haber canlı yayınında flaş yorumlar

İstanbul Silivri açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından gözler yeniden Marmara’ya çevrildi. “Büyük İstanbul depremi yaklaştı mı?” sorusu bir kez daha gündeme gelirken, Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Şükrü Ersoy, bölgedeki en yüksek olası deprem büyüklüğüne dair çarpıcı açıklamalarda bulundu.

DEPREM ENERJİSİ VE LOGARİTMİK ARTIŞ

Meydana gelen depremlerde büyüklüklerin arasındaki farka ilişkin önemli açıklamalarda bulunan Ersoy, 7 ile 6 büyüklüğünde bir depremin arasındaki logaritmik farkın 32 kat olduğunu söyledi. Ersoy, “Enerji miktarı konusunda uzman arkadaşım daha iyi bilir ama 7 ile 6 arasında fark 32 kat. Bir enerji farklılığı var. Dolayısıyla arada 1 puan fark var gibi düşünmemek gerekiyor. Yani bu logaritmik olarak artıyor. Mesela 7 büyüklüğündeki bir depremin enerjisini alması için 900 tane 5 büyüklüğünde deprem olması gerek. Dolayısıyla bu depremleri çok rahatlatıcı şeyler olarak düşünmek yanlış olur. Bu bölgenin dinamik, aktif, canlı olduğunu bir göstergesidir. Bunun akabinde daha büyük bir deprem olur demek de şu anda bir kehanet. Bu doğru değil. Olmaz demiyorum ama olur da demiyorum. Bizim bu aşamada ne yapmamız gerekiyor? Bu 6.2'den sonra artçıların nerede seyrettiği, harita üzerinde nerelerde görüldüğü, daha doğuya gidiyor mu, bunlara göre belki yeni yorumlar yapabiliriz. Bugünkü depremler oldukça büyük depremlerdi. Yani büyük derken 4 üzeri büyüklüklerden bahsediyorum. Hatta bir tanesi 5.9’du.” diye konuştu.

TÜRKİYE’DE 9 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM OLMAZ

Banu El'in sunduğu Ajans Güniçi programının konuğu olan Prof. Dr. Şükrü Ersoy, canlı yayında açıklamalarda bulundu. Prof.Dr. Ersoy, İstanbul'un bazı ilçelerine dikkat çekerken şunları söyledi: 

"6,2 deprem eski yapılarda hasar beklenebilir. Aslında İstanbul’un merkezi kesiminde çok sağlam yerler var. Örneği A Haber’in binası sağlam bir zemine yüksek mühendislik görerek yapılmış bina. Bazı ilçelerde ise daha kötü yapılar var. Yeni ve eski ilçeler var bunun yanında kültürel yapılar var. Bunların içerisinde bir kentsel dönüşüm yaparken aynı hareketlilik yapılamıyor. 

Yeni binaların buna ihtiyacı yok. Örneğin Başakşehir’in yapı stoku yeni zemini de iyi. Ancak Bağcılar, Esenler, Güngören ve Avcılar’ı konuşurken daha farklı söylemler geliştirmek gerekiyor. Üsküdar’ı konuşurken kültürel yapıların çok olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla kentsel dönüşüm yaparken ilçelerin özellikleri dikkate alınması gerekir. 

Deprem her yeri aynı etkilemez. Beklene deprem Marmara Denizi’nin içinde olduğuna göre kuzeye göre sahil kesimi daha çok etkilenecek. Buna dikkat etmek gerekir. Depremler sizi beklemiyor. Hazır mısınız diye de bakmıyor. Deprem olmadığı her anı iyi değerlendirmek gerekiyor. Depremler çok maliyetli oluyor. 

Bir sistem olarak Kuzey Anadolu Fayı’nı harita üzerinde çizerken tek çizgi üzerinde çizeriz ama daha detaya baktığınızda parçalar halindedir. Bunlara segment adını veririz. Kumburgaz Segmetini konuşuyoruz ama da faya dahildir. Karışıklık yaratmasın Kuzey Anadolu Fayı’nın üzerinde olan depremler. Silivri açıklarında olan deprem 1912 depreminin bittiği yerlere denk geliyor. Burada büyük bir depremin olma olasılığı hep konuşuluyor ve hep söylüyoruz. 

Umarız 6,2 büyüklüğündeki deprem bölgenin ana şokudur. Diğerleri de bunu artçısıdır ve öyle gidip sönümlenmesini bekliyoruz. 6,2 depremin 1 haftaya varan artçı deprem süreci var."

A Haber'da Banu El'in konuğu olan Prof. Dr. Mustafa Toker de yaşanan depremin olası etkileri ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Toker, "Kuzey Anadolu Fay hattının içerisinde yer alan segmentin bir parça sağ yanal doğrultu atımlı olarak kırıldı. Şu anda biz bu fayın hareketliliği ile karşı karşıyayız. Fay tiplerinin en zoru olan doğrultu atımlı yani birbirlerine göre fay bloklarının hareket ettiği yani enerjinin kayıpsız aktarıldığı bir fay biçimi ile karşı karşıyayız. Zemin yapısının bozukluğu, binaların eskiliği ve fayın doğrultu atımlı olması paniği ve korkuyu arttırıyor. Hiçbir şekilde hasarlı binalara girilmemesi gerekiyor. Toplanma alanlarında belirli bölgelerde kalınması gerekiyor. Güven vermeyen binada oturuyorsanız hiçbir şekilde içeri girmemelisiniz. 6,2 şiddetindeki depremin beklediğimiz İstanbul depremi olduğunu zannetmiyorum aynı zamanda İstanbul depreminin öncüsü olduğunu da düşünmüyorum." dedi.

Deprem uzmanı Prof. Dr. Süha Özden'den Marmara Bölgesi'nde peş peşe yaşanan depremlerden sonra canlı yayında önemli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Özden, "Bu deprem Marmara Depremi içerisinde Kuzey Anadolu Fayı’nda orta ve doğu segmentlerinin birleştiği Silivri açıklarında bir noktada meydana geldi. Burası daha önce 29 Eylül 2019 tarihinde 5,8 depremin olduğu yerin çok yakınında bir bölge. Bu odak mekanizması çözümlemeleri de burada sağ yanal doğrultu atımlı faylanmanın bugünkü depremi oluşturduğunu gösteriyor." dedi.

2019 BENZERİ DEPREM
Deprem uzmanı, bugün meydana gelen sarsıntıların 2019'dakine benzer olduğuna dikkat çekerken; "Beklediğimiz gibi Kuzey Anadolu Fayı üzerinde ve Marmara Denizi içerisindeki bir deprem oldu. Son yüzyıla bakıldığı zaman bu büyük İstanbul depremi anlamına gelmiyor. Çünkü büyüklüğü yeterli değil. 2019’un benzeri bir depremi yaşadık." ifadelerini kullandı.

"BÜYÜK DEPREM OLASILIĞI VAR"
Bölgede büyük deprem olabileceğini de söyleyen Prof. Dr. Özden şunları söyledi: "Doğuda kalan boş segmentin dolması gerekiyor. Burada 7’deb büyük bir depremin olma olasılığı var. Bunu gözardı etmemek gerekir. Bugünkü deprem ile ilgili bakarsak artçı şoklar devam ediyor. Bu sonlanacak ama bunun devamında doğu segmentte meydana gelmesi beklenen büyük depremin ne zaman olacağı konusu bu depreme bağlı değildir. Sismik boşluk ve tekrarlama aralığını dikkate alırsanız eğer 100 ila 250 yıl arasında bu fayda büyük deprem olma olasılığı her zaman var. Burada bir sismik boşluk hala var."

Deprem uzmanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir: Kuzey Anadolu Fayı’ üzerinde gerçekleşen bir deprem ve beklenen İstanbul depreminin fay parçası. İşte bu fayın belli bir kesiminde kırılma gerçekleşti. Bahsettiğimiz bu fayın 10 KM’lik bir kısmı kırıldı. Yerine bakıldığı zaman hemen Silivri’nin güneyinde Marmara Ereğlisi, Esenyurt, Küçükçekmece ve Büyükçekmece’ye yakın bir bölge. Buralarda belli ölçekte hasarlara neden olabilir.

Bu büyüklükteki deprem aslında eşik değerde kabul ediliyor. Türkiye’de 6 üstünde yıkımlar başlıyor. Bu bölgede geçtiğimiz yıllarda da depremler meydana geldi. Şu anda olan depremin kırdığı fay parçasını düşündüğümüzde yine bu parçanın tümünün kırılmadığı anlaşılıyor.

Bu fayın toplan uzunluğu 90 kilometreyi buluyor. Kumburgaz segmenti belli bir parçasından bahsediyoruz. Depremlerin belirli birleşim yerleri var. Bunlar gelecekte birbirini tetikleyecek şekilde devam edebilir.

Bu büyüklükte devam ederse çok büyük bir sıkıntı yaşamayız. Toplum bunu büyük bir deprem olarak görse de büyük bir deprem değil. Türkiye’de büyük depremler 7’den sonra başlıyor. Bilimsel olarak bu fayın aktivitesinin devam ettiğini görüyoruz. Ancak bu bizim beklediğimiz depremin kendisi değil. Bizim beklediğimiz 7,4’e kadar çıkacak büyük İstanbul depremidir.

Kuzey Anadolu Fayı dünyaca ünlü bir fay ve Marmara Denizi üzerin de en fazla çalışma yapılan yer. Fayın farklı aşamalarda kırıldığını görüyoruz. Bu alında önemli bir durumdur. Bu fay 6 civarında depremler üreterek kırılırsa İstanbul’un gelecek 100 yılda rahatlayacağı anlamına gelir. Fayın büyüklüğü ve niteliği anlamında parça parça kırılması fayın bir bütün olarak kırılmayacağı anlamına da gelebilir. Bu da büyük İstanbul depreminin düşündüğümüz şekliyle hiçbir zaman gerçekleşmeyeceğini söylüyor aslında. Bunları söylemek için şu erken ama gidişat bunu gösteriyor.

Kuzey Anadolu Fay Hattı Bingöl Karlıova’dan Tekirdağ’a kadar kırılarak geliyor. Fay izine baktığımız zaman birbirine çok yakın ve bağlantılı faylar olduğunu görüyoruz. Deprem aktivitesi devam edecektir. En fazla 5,5 civarında artçılar olacaktır daha sonra düşecektir.

Bir televizyon kanalına konuk olan Prof. Dr. Okan Tüysüz de İstanbul'daki depremle ilgili önemli tespitlerde bulundu. Prof. Dr. Tüysüz, "Az önce Siivri açıklarında 3,9 büyüklüğünde bir deprem oldu, bir öncüymüş. İzlemek gerekiyor. Daha küçük depremler olursa artçı olabilir. Şu aşamada çok net bir şey söylenemez. Dikkatli olmak gerekiyor. Bu büyüklükteki bir depremin daha büyüğünü tetikleme olasılığı zayıf. Bu depremin arkasından 5'lik bir deprem beklenebilir. 4'lük bir öncüyle başladı, 6 ile devam etti. Arkasından 5 ve daha küçük depremler olası." dedi.

Depremi değerlendiren İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi'nin (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "Can veya mal kaybı yaşanabilir. Ekiplerce taramalar başlamıştır. Depremin şiddetini göz önüne aldığımızda tsunami etkisini beklemiyoruz. Artçı sarsıntıların olması iyi bir şey. Deprem Kuzey Anadolu Fayı üzerinde meydana geldi. Fayın tümü değil bir kısmı kırıldı. Birkaç saat sonra gelen bilgiler ışığında fayın nereden ne kadarının kırıldığını daha iyi anlayacağız. Ucuz kurtulduk, geçmiş olsun." dedi.

İstanbul’da Silivri merkezli 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından A Haber canlı yayınına bağlanan Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, sarsıntıyla ilgili yorumlarda bulundu.

İşte Prof. Dr. Şükrü Ersoy'un açıklamalarından öne çıkanlar:
Öncelikle şunu söyleyelim 3,9’u Haktan’la birlikte yorumlarken yerinin kritik olduğunu söylemiştik. Benzer şekilde 2019’da aynı yerde 5,8 büyüklüğünde deprem olmuştu. Gelecek İstanbul, Marmara depremi konusunda başlangıç noktası olabileceği için endişeli bir yer olduğunu söylemiştik. Nitekim ardından 6,2 büyüklüğünde deprem olduğunu söyleyelim. Bu büyüklük önemli. Ben Maltepe’de bir gökdelende bunu çok rahat hissettim. Sesler bile geldi. Daha zayıf zeminlerde bu daha çok hissedilmiş olabilir. Kırsal kesimdeki yapılarda hasar da meydana gelmiş olabilir. 6,2 çünkü yıkıcılığı olan bir deprem. Mutlaka iyi incelendikten sonra bazı hasarlar da görülebilir.

"TEYAKKUZ ALTINDA OLMAKTA FAYDA VAR"
6,2’lik deprem daha büyük bir depremin öncüsü değilse bu bile hafif hasarlar meydana getirebilir yapılarda. Tabi iyi mühendislik görmüş yapıları bahsetmiyorum. Kırsal kesimlerde özellikle 6,2’lik deprem hasar vermiş olabilir. Yine de teyakkuz halinde olmakta fayda var. Depremin kendisi bile hasar verebildiğine göre daha büyük bir deprem de beklenebilecek bir nokta. Dolayısıyla biraz teyakkuz altında olmakta yarar var. Dışarıda duruyorsak da evlerin önünde falan beklememek gerekiyor. Açık alanlarda durmak daha yararlı olabilir.

VATANDAŞLARIN NE YAPMASI GEREKİYOR?
Bu teyakkuz halinde vatandaşın da kendine göre yapacağı şeyler var. Vatandaş açısından baktığımda böyle bir depremden sonra açık alanda olmakta fayda var. Apartmanların önünde olmaz. Yol kenarı olmaz kaza meydana gelebilir. Bekleyeceğimiz yeri iyi seçmemiz gerekiyor. Dışarı çıkarken de yanıcı, patlayıcı, alev alıcı her türlü devreyi kapattıktan sonra ancak dışarı çıkmalıyız. Evimizde böyle bir hasardan sonra yangın ve patlama meydana gelebilir. Böyle depremlerden önce yapmamız gerekenleri yapmışsak bir tehlike yok.

Prof. Dr. Naci Görür de depremle ilgili sosyal medya hesabından bir açıklamada bulundu. Prof. Dr. Görür, "12 sularında Silivri açıklarında 4,0 deprem oldu. Deprem Kumburgaz Fay zonunda. Bu fay kilitli bir fay, enerji biriktiriyor. Zaman zaman da küçük depremler yapıyor. Yeri anlamlı, fikkatli olmak lazım. Kumburgaz Fayı yükleniyor." dedi.