MEHMET BARLAS

Siyasi ya da askeri yenilgiler ya da büyük değişimler sonunda imparatorluklar dağılabilir. Ama yeni ortaya çıkan devletler, imparatorluk döneminden kalan iddialarını ve anılarını bir kalemde silip atamazlar.

Rusya örneği
Bu söylediğim duruma ilişkin o kadar eski ve yeni örnek var ki... Örneğin Sovyet İmparatorluğu'ndan bugüne aktarılan Rusya ile diğer devletlerin ilişkileri ortada değil mi? Rusya ile Ukrayna'nın Rusya ile Ermenistan'ın, Gürcistan'ın ilişkilerine bir bakın... Rusya'nın Ukrayna aleyhine olarak Kırım'da attığı adımları hatırlayın... Belarusya ile Moskova ilişkileri her an patlamaya hazır değil mi?

Osmanlı sonrası
Bizim Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyet'e geçişimiz ile her şey sıfırdan mı başladı sanki? Bu günün Libya krizinde Osmanlı'dan kalan anılar da devrede değil mi? Mustafa Kemal'in Derne'de çekilmiş fotoğraflarını görmezden gelebilir miyiz? Ya da Lozan'a uzanan dönemde, özellikle Boğazlar'ın yönetimine Osmanlı'nın 1'inci Dünya Savaşı'ndaki yenilgisinin izleri yansımamış mıydı? Balkan Savaşı'nda İtalyanlar'a kaptırdığımız Ege adalarının Roma Anlaşması ile Yunanistan'a verilmesi, bu konuyu ebediyen noktaladı mı sanki? İki örnek dağılan imparatorlukların kalıntılarının bugününü değerlendirirken özellikle İngiliz İmparatorluğu'nun bugününe bakmalıyız. Düşünün ki resmen Çin'in olan Hong Kong'da hala İngiltere'nin rüzgarı estiriliyor. Ya da Osmanlı gibi dağıtılmış olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun kalıntıları üzerinde kopan fırtınalar veya Avusturya'nın Hitler tarafından ilhakı unutulabilir mi?

Hatay ve ötesi
Kısacası Türkiye Cumhuriyeti'nin dış siyasetini de geçmişten kopartarak değerlendiremeyiz... Unutmayalım ki tüm Ortadoğu, 1'inci Dünya Savaşı'na kadar Osmanlı topraklarıydı. Cumhuriyet kurulurken de "Misak-ı Milli" ile belirli topraklar bizim olarak ilan edilmişlerdi. Ya da Hatay gökten inip Cumhuriyet topraklarına katılmadı ki?

Anlamalıyız
Türkiye Cumhuriyeti'nin dış siyasetine karşı çıkan ve adeta bu siyasete karşı savaş ilan eden Yunanistan ve Fransa yahut Kıbrıs Rumları gibi örneklerin bu tutumlarının arkasında geçmişten kalma izler de var. Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye'nin gündemini değerlendirirken, tarihten bugüne kalan izleri de hesaba alıyor. Aynı şeyi biz yorumcular da yapmalıyız.