KEREM ALKİN

Dünya ticaretinin önde gelen kanaat önderleri, önde gelen şirketler ve araştırma kuruluşları, bugün 15 milyar metrik ton düzeyinde olan küresel ticaretin yakın dönemde bilhassa Asya, Avrupa ve Afrika katlanacak ticaret hacmi nedeniyle, önce 20 milyar metrik tona, ardından 25 milyar metrik tona ulaşacağının farkındalar. Bu nedenle, geleneksel deniz ve kara ticaret, ulaştırma koridorlarının bu derece katlanan bir küresel ticaret hacmini kaldıramayacağı net bir gerçek. Bu durum, ülkeler arası, hatta coğrafyalar arası yeni ticaret ve ulaştırma koridoru arayışlarını hızlandırmakta. Orta Asya, Kafkaslar ve Karadeniz bu temel gerçekten hareket ile, önümüzdeki dönemde tahminlerin ötesinde bir ticaret ve ulaşım ağı yükünü üstleniyor olacak.
Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ın güçlü, kararlı ve vizyoner liderliğinde, 'Türkiye Yüzyılı'nın pek çok kritik önemdeki hedefleri arasında, Ülkemizi küresel ticaret ve ulaştırma ağında vazgeçilmez aktörlerden birisine dönüştürmek de yer alamakta. Bu amaçla, son 10 yılda ardı ardına tamamlanan mega projeler bu alanda Türkiye'ye önemli bir üstünlük, avantaj sağlıyor. Bu nedenle, Orta Asya'dan Kafkasya ve Türkiye'ye ulaşacak yeni nesil ticaret ve ulaştırma koridorlarından birisi olan Zengezur Koridoru adına, geçtiğimiz hafta Azerbaycan ve Ermenistan'ın mutabık kaldığı adımlar, Türkiye'nin bu alandaki gayretlerinin katma değere dönüşmesi adına önemli bir aşamaydı. Hiç kuşkusuz, ABD'nin içinde yer almayı arzu ettiği bu adım, küresel ticaret ağında önemli bir yer edinmek isteyen Rusya ve İran açısından da yeni bir rekabet alanı oluşturacak.
Rusya'nın 2013'de Ukrayna'ya ait topraklarda, başta Kırım Yarımadası olmak üzere ilhak ettiği bölgeler ve 24 Şubat 2022'de Ukrayna Savaşı başladığından bu yana ele geçirdiği bölgeler, Rusya açısından Karadeniz'de daha fazla derin deniz limanı inşa etmek, Rusya içlerinden Kırım Yarımadası'na kadar uzanacak yeni bir koridor oluşturmak adına hayli önemli. Bu nedenle, önümüzdeki Cuma günü Alaska'da ABD Başkanı Trump ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında gerçekleşeceği açıklanan zirve, gerek Ukrayna Savaşı'nın bir an önce sonlandırılması adına; bununla birlikte, Rusya'nın taleplerinin daha da netlik kazanması adına uluslararası ekonomi- politik çevrelerce dikkatle takip edilecek. Bu kritik toplantı öncesi, Başkan Trump, yardımcısı JD Vance ile Avrupalı liderler ve Zelensky arasında bugün gerçekleştirilecek toplantı da bir o kadar önemli. Trump'ın müzakereyi nereye kadar götürebileceği belki de bugünkü toplantıda belli olacak.
Trump yönetiminin Biden dönemine göre ciddi politika değişikliklerine yöneldiği çok net gözleniyor. Bilhassa, Hindistan'a yönelik tutum. Biden'ın Hindistan'ın ev sahipliğindeki G20 liderler zirvesi marjında açıkladığı, Hindistan'ı Körfez Bölgesi, İsrail ve Yunanistan üzerinden Avrupa'ya bağlamayı öngören IMEC Projesinin akibeti epeyce karışmış durumda. Bu nedenle, Cumhurbaşkanımızın stratejik hamleleri doğrultusunda, Türkiye-Azerbaycan-Pakistan işbirliği, Irak'la birlikte yürütülecek Kalkınma Yolu Projesi ile birlikte, Karadeniz-Hazar Denizi-Basra Körfezi-Hint Okyanusu bağlantısı adına Asya ile Avrupa ve Afrika arasında yeni bir koridor ağı fırsatını da gündeme getirecek. Türkiye-İtalya- Libya stratejik işbirliği, sadece enerji değil, aynı zamanda ticaret-ulaştırma koridorlarında da yeni işbirliklerini gündeme getirebilir. Türkiye'nin Suriye'yi de denkleme dahil etmesi, Avrasya'da Ülkemizi 'oyun kurucu' bir ülke olarak daha da vazgeçilmez bir konuma taşıyacak.