KEREM ALKİN

2022, başta Birleşmiş Milletler (BM), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) başta olmak üzere, tüm uluslararası kurumların üzerinde titizlikle çalışacağı 4 temel konunun önceliklendirileceği bir yıl olacak. Birinci başlık, hiş şüphesiz, 'küresel iklim değişikliği' ve sebep olduğu anomaliler. Bir tarafta aşırı yağmurlar, aşırı fırtınalar, sel baskınları ve yıkımlar; diğer tarafta ise, aşırı kuraklık, küresel ölçekte tarım ve gıda üretimini tehdit eden bir tablo ve ne yazık ki tarım ve gıda fiyatlarının daha da yükselmesi riski. Bu nedenle, 2022'nin bütününde küresel iklim değişikliğini nasıl yavaşlatacağımızı, etkilerini nasıl hafifleteceğimizi, dünyamızı ağır doğal afetlerden, açlık ve temiz su kaynaklarından mahrum kalma riskinden nasıl koruyacağımızı konuşmayı, tartışmayı sürdüreceğiz.
2. önemli başlık, enerji dönüşümü ve enerji arz güvenliği konusu. Küresel iklim değişikliği ile de bağlantılı olan bu başlık, insanoğlunun yaşamı için vazgeçilmez bir ihtiyaç olan enerjinin üretiminde havaya minimum düzeyde karbon salınımı için yenilenebilir enerjiye yönelimi hızlandırmak anlamına geliyor. Bununla birlikte, kömür ve petrolü tamamıyla yasaklamaya yönelik büyük bir kampanya başlatmış olan Avrupa Birliği dahi, 'enerji dönüşümü'nün aynı zamanda 'enerji arz güvenliği' kavramı da gözetilerek yönetilmesi gerektiğinin farkında olduğundan, 'net-sıfır karbon' hedefinin tutturulması adına doğal gaz ve nükleerin de çemberde yer aldığı yeni bir düzenlemeyi açıklamaya hazırlanıyor. Bazı nükleer enerji ve doğal gaz projelerini 'yeşil yatırım' olarak sınıflandırma konusundaki plan tamamlanmış durumda.
Projelerin hangi kriterlere bağlı olarak yeşil yatırım sınıfına gireceğini belirleyen kuralları içeren taslağın bu ay içerisinde AB Komisyonu'nun gündemine gelmesi bekleniyor. Elbette, dünyayı küresel iklim değişikliğinin etkilerinden kurtarmak adına yürütülecek projeler, geniş kapsamlı enerji dönüşümü projeleri aynı zamanda ciddi bir finansman da gerekiyor. 2030 yılına kadar 5 trilyon dolarlık bir yatırım hamlesini gerektiren bu tabloda, önde gelen gelişmiş ekonomiler 1 trilyon dolarlık destek sözü vermiş olsa da, ağırlıklı olarak gelişmekte olan ülkelerin 4 trilyon dolarlık daha kaynak bulmaları gerekmekte. Bu tablo içerisinde, bir diğer küresel ölçekte önemli tartışma konusu ise 'nadir mineraller ve metaller'. Yeni nesil elektrikli otomobillerden rüzgar santrallerine, enerji dönüşümü ve 'net-sıfır karbon' projeleri dünyada üretimi çok az sayıda ülkenin kontrolünde olan 'nadir mineraller ve metaller'e bağlı
Bu nedenle, 2022'de 'nadir mineraller ve metaller'e yönelik tartışmanın da bir hayli ön planda olacağını gözlemleyeceğiz. 3. önemli başlık 'sıfır atık' ve 'yeni nesil plastik ve kimyasallar' olacak. Küresel iklim değişikliği ne kadar önemli bir konu ise, 'küresel atık yönetimi', 'toprağın ve temiz su kaynaklarının korunması' konusu da o kadar önemli bir konu. Dünya okyanuslarında hali hazırda 1,6 milyon kilometre kare büyüklüğünde 'yüzer plastik ada'ları söz konusu. Yeryüzü ve okyanus ekolojisi açısından büyük tehdit. Günlük hayatımızda kullandığımız plastik ve kimyasalların doğal yaşama zarar vermemesi kritik önemde. Bu nedenle, 2022 'plastikler ve kimyasallar'a yönelik olarak, BM, OECD ve WTO çatısı altında önemli müzakerelerin yapılacağı, tarihi kararların alınacağı, son derece önemli ve detaylı uluslararası düzenlemelerin hayat bulacağı; ülkelerin plastik ve kimyasallara yönelik çok önemli ulusal düzenlemeler yapmalarının şart olacağı bir yıl olacak. 4. önemli başlık olan 'kalkınmada yeni yaklaşımlar' konusu ise çarşamba günü detaylı anlatacağım.