KEREM ALKİN

Son bir aydır Anadolu'nun pek çok şehrinde iş dünyası ile gerçekleştirdiğimiz sohbetler, bölgesel, yerel ve kırsal kalkınmaya yönelik yeni bir metodoloji, yaklaşım beklentisinin iyice güçlendiğini ortaya koyuyor. 81 il düzeyindeki kalkınma stratejisi ve 6 bölgeye dayalı teşvik sisteminin 957 ilçe düzeyinde yeniden modellenmesi gerekmekte. Her bir il ve ilçe için organize sanayi bölgesinin büyüklüğünün, fabrika büyüklüklerinin ve teşvike konu başlıkların tekrar tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor. Bir aydır, Erzurum'dan Konya'ya, Kayseri'den Trabzon'a, iş dünyası vergi ve sosyal güvenliğe dayalı kamu kesintilerinin, kamu yüklerinin bölgesel düzeyde modellenmesi üzerine taleplerini yoğun şekilde dile getirdiler. Marmara, Ege ve Akdeniz'in belirli şehirleri ile karşılaştırıldığında, iş dünyası 'iş yapma' ve 'işi tutundurma'nın İç Anadolu, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki zorluklarını vurgulayarak, 'mikro kalkınma'ya uygun üretim kapasitelerinde, istihdam seviyelerinde destekler beklemekteler.
Türkiye, Dünya Bankası'nın 'iş yapma kolaylığı' endeksinde, 2011-2012 döneminde 71. sıradayken, pek çok reformu hayata geçirerek 2015'te 55. sıraya kadar yükselmişti. Hesaplamaya konu olan ülke sayısının 185'ten 190'a çıktığı endekste, 2016'da 69. sıraya gerilesek de, 'iş yapma kolaylığı'nı iyileştirecek 32 alana yönelik reformlarda 11 alandaki çalışmaların tamamlanması dahi, bizi 2017 yılı itibariyle, Banka'nın 2018 raporunda 60. sıraya yükseltti. İş kurma prosedürden, inşaat ruhsatına, işyerine elektrik bağlatmaktan vergi yüküne, KOBİ'lerin iş hayatına atılmasına ve ilerlemesine yönelik pek çok kritere bakıldığında, Avrupa ve Orta Asya'nın ortalaması, en yüksek performans ortalaması diyebileceğimiz 79-80 puanın 7-8 puan uzağında. Bölgenin ortalaması 71.33 puan, Türkiye'nin ki ise 69.14. Türkiye'nin bölge ortalamasının üzerine çıkması, iş yapmaya ve yatırım ortamını iyileştirmeye yönelik reformlarına ara vermeden devam etmesi.
Türkiye'nin puanı 69 ile 67 arasında gidip gelirken, bizi geçen ülkeler reformlara hız vererek puanlarını yükseltiyorlar. Azınlık hisselerini korumak ve sözleşmeleri uygulamak noktasında takdir edilmesi gereken (190 ülke arasında 20. ve 30.) performansımızın yanı sıra, bir yılda KOBİ'lerin krediye ulaşmasında puanını 45'ten 55'e yükselterek 77. sıraya, mülkiyet tescilinde ise puanını 74.67'ye yükselterek 46. sıraya oturmuşuz. Ama vergilerde 128. sıradayız. 2017'de, 119 ülkenin istihdam ve daha rekabetçi bir ortam oluşturmak, yeni yatırımlar çekmek için toplam 264 reform yaptığı bir ortamda, 'mikro kalkınma'ya dayalı reformlara hız verelim.