ERGÜN DİLER

HAFTALARDIR gündemimiz FAİZ...
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 23 Eylül'deki toplantıda faizi sürpriz bir biçimde 100 baz puan indirerek yüzde 18'e çekmişti.
Bu ilk adımdı. Ancak MERKEZ BANKASI değişen başkanları nedeniyle, yardımcılar nedeniyle, görevden alınan üyeler nedeniyle konuşulmaya devam ediyordu. EN son CHP lideri Kemal Bey'in de bankayı ziyaret etmesiyle DEDİKODULAR aldı başını gitti. Gerçekten alışık olmadığımız hamleleri görüyorduk.
Merkez Bankası Başkan Yardımcıları Prof. Dr. Semih Tümen ve Dr. Uğur Namık Küçük ile PPK Üyesi Prof. Dr. Abdullah Yavaş'ın görevden alınması da "MERKEZ'DE NELER OLUYOR?" sorusunun sorulmasına yol açtı! Erdoğan 2002'de seçildikten sonra pek çok mücadelenin içinden geçti. Şimdi eskiye dönüp hepsini sıralama şansımız yok. Yapılan bunca ÇATIŞMANIN önemli noktalarından biri de MERKEZ'in yönetimiydi. Son tahlilde DAVUL ve TOKMAK ayrı ellerdeydi. Pek çok ekonomist iktisatçı bunu "MERKEZ BANKALARI BAĞIMSIZ OLMALI" teziyle açıklıyordu. Diğer yandan SEÇİMLE gelen, girdiği her seçimi kazanan bir lider vardı.
OY İSTEYEN ve alan ve almaya devam etmek isteyen Erdoğan başka bir yol görüyordu...
Gizli saklı da değildi.
Ocak ayında İstanbul'da ekonomiyle ilgili yaptığı bir konuşmada, "Bana yatırım lazım, istihdam lazım, üretim lazım, ihracat lazım. Eğer bu dört başlık yoksa hiçbir şey yok, biz bununla övüneceğiz. Asıl iş faizi düşürmek suretiyle enflasyonu aşağıya çekmektir" dedi.
Merkez de bu doğrultuda PARANIN fiyatını aşağı çekerek YATIRIMA DÖNÜŞÜNÜ hızlandırmak istiyordu.
Bütün ekonomistleri okudum. Tek tek not da aldım. Tartışma gerçekten büyük. Ancak ERDOĞAN neden risk alıyordu? Almasa işi çok daha kolaydı?
Genel değerlendirmelere katılsa çatlak sesleri silip atardı! Ancak tersini yapıyordu. Son tahlilde milletin önüne çıkıp OY isteyecek olan kendisiydi.
Kararlı bir şekilde yolunda ilerliyordu.
Bazı ekonomistlere göre Erdoğan, Irving Fisher'ın geliştirdiği bir teoriye göre hareket ediyordu. Bu teoriye göre enflasyon ile faiz oranları arasında ters değil, doğru bir korelasyon vardı... 1930'ların efsane ismi ekonomiye böyle bakıyordu. Nominal faiz, reel faiz ve enflasyon üçlemesini başka bir gözle değerlendiriyordu.
Eylül ayının sonu itibariyle dünyaya bakıldığında gerçekten ilginç bir tablo görülmekteydi!
Merkez Bankası 100 baz puan faizleri düşürdüğü günlerde TÜRKİYE yüksek faizde DÜNYADA 10'uncu Avrupa'da ise şampiyondu!
FAİZ sıralamasında liste şöyleydi: Venezuela yüzde 54.06'yla zirvede yer alıyordu. Zimbabve yüzde 40'la ikinci sırada bulunurken, bunları yüzde 38'le Arjantin , yüzde 27'le Yemen, yüzde 25'le Surinam, yüzde 20'yle Angola, yüzde 20'yle Liberya, yüzde 19.6'la Sudan, yüzde 18'le de İRAN ile TÜRKİYE takip etmekteydi...
Bugün "faiz liginin" ilk sırasında ekonomik ve siyasi krizle boğuşan Venezuela bulunuyor.
Gittiğim ve bildiğim bir yer. Sözün bittiğini orada gördüm! Bir şekilde kıskaçtalar.
Devlet adım atamıyor.
Kımıldama şansları yok.
Verilmiyor da zaten.
Ticari anlaşmalara imza atılırken enflasyon değişiyor düşünün artık!
Bir dakika bile çok önemli! Venezuela gibi krizlerle boğuşan diğer ülke ARJANTİN. Devlet Başkanını stadyuma sokmuyorlar! Düşünün!
Devamlı karışıklık devamlı kaos... Krizler böylesine güzel bir ülkenin tüm enerjisini alıp götürmüş. Hayalet gibi şimdilerde...
Madalyonun bir de tersi var!
Mesela DOĞALGAZ ve PETROL fiyatları uçsa da marketlerdeki enflasyon yüzde 30'ları bulsa da AVRUPA'da FAİZLER SIFIR!
Hatta Danimarka ve İsveç JAPONYA gibi NEGATİF FAİZ uygulamakta. İsviçre yüzde -0.75 ile dünyanın en düşük politika faizi oranına sahip ülkesi. İngiltere 0.1, Polonya 0.1, İsrail 0.1, Avustralya 0.1, Singapur 0.22 ve Amerika Birleşik Devletleri de 0.25 oranında faiz uygulamakta. Çin ise yüzde 3.85...
Merkez Bankası bence şunu söylüyordu!
Avrupa'da gaz da petrol de gıda da uçtu! Fiyatlar hiç olmadığı kadar fırladı. Ancak onlar bunu geçici gördükleri için FAİZ kartını masaya getirmiyorlar. Bizim ise tersini yapmamızı bekliyorlar. Neden buna boyun eğelim...
Başkan Erdoğan ısrarla bu kartı sahaya sürdü. Muhalefete göre işler kötüye gidecek.
Pek çok ekonomiste göre de böyle. İşim gereği olan biteni takip ediyorum. Kimse kendi bindiği dalı kesmez.
Pandeminin getirdiği çalkantılı dönemde asla...
Başkan ERDOĞAN şimdiye kadar yaptığı mücadelelerin hepsini kazandı. Zor dönemler geçirse de kazandı ve ileriye baktı... Bence şimdi en büyük maçına final maçına çıkıyor.
"Buradan çıkamaz" denilen hadiseleri gördüm. Hepsinden çıktı. Herkesi yanılttığı çok olay var. Düşmesini bekleyenler sıradayken gidip inandığını yapmakta... Bu kolay kolay yapılacak bir hamle değil... Başkan Erdoğan 2023'ten önce maçı bitirmek istiyor. Gol gelirse muhalefet biter...
Seçimler formaliteden öteye geçmez. Bakalım ne olacak...