CANLI YAYIN
Binaların yıkılmaması için hangi sistemler uygulanmalı? Uzmanlar A Haber'de yanıtladı: Sismik izolatörlü yapılaşma teşvik edilmeli
Balıkesir merkezli 6,1 büyüklüğündeki depremin ardından Türkiye'yi olası Marmara Depremi kabusu sararken vatandaşların en merak ettiği konu depreme dayanıklı yapılar oldu. Peki Türkiye'de binalar neden yıkılıyor? Sismik izolatör sistemi ile bina hasarı ve yıkım engellenebilir mi? Uzman isimler A Haber'de sismik izolatör sistemine yönelik detayları paylaşırken maliyet düzeyi ve hangi yapılarda düzeneğin uygulanabileceğine değindi. Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Öncel binalara etiketleme sisteminin hayata geçirilmesi gerektiğini vurgularken "Hangi binaların yıkılacağının önceden bilinmesi gerekiyor. Hızlı bir denetimle kırmızı ve yeşil etiketleme ile sistemin uygulanması gerekiyor." dedi. Öncel sismik izolatör sisteminin maliyetine de değinirken "Sistem yüzde 3 oranında maliyetli fakat yüzde 80 oranında depremin etkisini azaltıyor" dedi.
Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde dün meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki sarsıntının ardından Marmara ve Ege Bölgesi'nde yaşayan vatandaşlar büyük korku yaşadı. Deprem gerçeği yeniden gün yüzüne çıkarken akıllara binaların neden yıkıldığı ve sağlam yapıların nasıl inşaa edilmesi gerektiği soruları geldi. Peki Türkiye'nin depreme dayanıklı binalar inşaa etmesi mümkün mü? Deprem deyince ilk akla gelen Japonya'da hangi sistemler kullanılıyor? A Haber'e katılan deprem uzmanları konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Öncel Japonya'da sismik izolasyon sisteminin kullanıldığını ve
"BİNALARIN RİSKİ İÇİN ETİKETLEME SİSTEMİ YAPILMALI"
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Öncel Balıkesir'de yıkılan yapılara dikkat çekerek Türkiye'de bulunan tüm bina ve türevlerini denetlenmesi gerektiğine dikkat çekerek; "Depremde baş etme kapasitesi yüksek kırmızı renkte, baş etme kapasitesi düşük ise yeşil renkli etiketlemeler yapılmalı. İnsanların oturdukları yapıyı görme ve seçme hakkı olsun. Depremleri önceden belirlemekten ziyade hangi binaların yıkılacağını önceden bilmesi gerekiyor. Japonya'da bu durum mevcut, aynı sistemi Türk halkı da hak ediyor. Hızlı bir denetim ve etiketlemeden geçirilmesi gerekiyor. Ancak bu şekilde yeni depreme dayanıklı yapıların çoğalması hızlandırılabilir. " dedi.
Fotoğraf: A Haber - Ekran Görüntüsü
"SİSMİK İZOLASYONLÜ YAPILAŞMAYA GEÇİLMELİ"
Öncel, Japonya'da sismik izolasyon sisteminin yaygın olduğunu ve aynı sistemin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması gerektiğini belirtti. Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Öncel, "Bugün meydana gelen 6.1'lik deprem düşey gerilmeli bir fay hattı. Japonya'da da benzer depremler var düşey gerilmeli depreme yönelik. Japonya'da beklenen maksimum deprem Türkiye'deki depremden en az 30 kat güçlü. Japonya'dan deprem konusunda alacağınız çok dersler var. Japonya depremlere karşı binaların baş etme kapasitesi, bina tasarımı yer seçimi ile ilgili projelere destek verdi. En önemli destek ise sismik izalatörlü yapılaşmaya geçilmesi."
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Öncel (Fotoğraf: A Haber - Ekran Görüntüsü)
"ŞEHİR HASTANELERİ SİSMİK İZOLATÖRÜN EN BAŞARILI ÖRNEĞİ"
Öncel, sismik izolatörün Türkiye'de Şehir Hastaneleri'nde yapıldığı ve testlerde başarılı olmasının ardından ülke genelinde yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ederken yerli üretim izolasyon sisteminin teşvik edilerek devreye sokulması gerektiğini belirtti.
Deprem uzmanı Ali Osman Öncel, "1995 yılından itibaren mahalle ölçekli sismik izolatör yapılaşma Japonya'nın baş etme kapasitesini önemli bir ivme kazanmasına neden oldu tabi Türkiye'de de sismik izalatörle geliştirdiğimiz Şehir Hastanelerimiz mevcut. ABD'den gelen heyetlerle Ankara'daki sismik izalatörle yapılan Şehir Hastanesi testlerden geçti. Sismik izalatör teknolojisi bu testlerde başarılı şekilde testten geçti. Yerli ve milli teknolojimiz varken bizlerin yapması gereken seçmek izolasyonunu yapılaşmayı teşvik etmek. İzolasyonunu şehirleşme teşvik etmemiz. Ağzımızdan düşünmemiz gereken kavramın izolasyon olması gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Fotoğraf: A Haber - Ekran Görüntüsü
SİSMİK İZOLASYON NE KADAR MALİYETLİ?
Sismik izolasyon sisteminin maliyetli olduğunu fakat deprem riskinin göz önünde bulundurulduğunda ciddi düzeyde avantaj sağladığını vurgulayarak "Sismik izalasyon bir binanın yapı maliyetini yüzde 3 arttırıyor ama depremin şiddetini yüzde 80 oranını da azaltıyor. 3 veriyorsun ve depremin şiddetinden yüzde 80 kurtuluyorsun. Başta Şehir Hastaneleri gibi bir örnek varken bizlerin bu sistemi yaygınlaştırması ve çoğaltması gerekiyor. Kentsel dönüşümden daha çok izolasyonlu kentler kavramını kullanmamız lazım. Japonlara sismik izolasyon sistemini kimden ilham aldınız diye sorduklarında Mimar Sinan'ın ismini söylerler. Bizlerinde Mimar Sinan'ın yolundan bu şekilde gidebiliriz."
İnşaat Yüksek Mühendisi Başak Boduroğlu Yazıcı (Fotoğraf: A Haber - Ekran Görüntüsü)
"SİSMİK İZOLATÖR SİSTEMİ BİTİŞİK NİZAMLARDA ETKİLİ OLMAZ"
İnşaat Yüksek Mühendisi Başak Boduroğlu Yazıcı sismik izolasyon sisteminin yeni yapılacak yapılarda yapılacağını ve sonradan dahil edilebilen bir sistemin olmadığına dikkat çekerek; "Gönül ister ki Türkiye'nin tamamında sismik izolasyon sistemi etkili olsun. Fakat bu sistemin devreye sokulması için parsel bazında binalarda yapıların uygun olması gerekiyor. Mesela bitişik nizamlı bir yapıda sismik izolasyon yapılamaz. Çünkü sistemin sismik boşluk sağlanarak hareket etmesi gerekiyor. Türkiye genelinde ülkeye yayılabilecek sistem değil. Ancak yeni yapılacak ada bazlı yenileşmelerde sismik izolasyon kullanılabilir." dedi.
İzolatör sisteminin yapımı sonrası periyodik olarak denetimlerinin sürmesi gerektiğini aksi takdirde kontrollerin sağlanmaması durumunda etkisini yitireceğini belirten Yazıcı, "Sismik izolatörün servis ömrü boyunca sürekli denetlenmesi gerekiyor. Sismik boşluk olmadığı müddetçe yapılan çalışma tamamen çöp olur. Bu sebeple sismik izalatörlü sistemlerin denetimi oldukça önemli." ifadelerini kullandı.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
