Marmaray, bir dünya kenti olan İstanbul'un sadece ulaşımına çözüm getirmesi açısından değil, demir yolu ulaşımının yeni bir boyut kazanması ve ülkemizin stratejik konumu açısından da büyük önem taşıyor...

AB'nin hızlı tren ağlarıyla uyumu yönünde önemli bir adım olan Marmaray, Ankara-İstanbul Hızlı Tren, Kars-Tiflis demiryolu gibi projelerin gerçekleşmesiyle de, batıdan doğuya Avrupa'dan Asya'ya kesintisiz, hızlı ve ekonomik bir demir yolu bağlantısı kurma imkânı sağlıyor. Pekin'den Londra'ya kesintisiz demiryolu ulaşımının sağlanmasıyla da Türkiye, modern İpek Yolu'nun altın değerinde bir halkası olmayı hedefliyor. Böylece enerji kaynaklarının kalbi olan Asya ve Orta Doğu gibi bölgelere de önemli bir ulaşım alternatifi sunmuş oluyor...

İLK TÜP GEÇİT FİKRİ 1860'TA II. BEYAZIT'A AİT
İki kıtayı birbirine bağlayan İstanbul'un ulaşım sorunu tarih boyunca önemli bir yer tutmuştu. Haliç'in ve Boğazın geçilmesi amacıyla çeşitli projeler hazırlanmış ancak birçok proje hep hayal olarak kalmıştı. Bu projelerin ilki, 1500'lü yıllarda Haliç ve Boğaz'a köprü yapılması fikriydi. Osmanlı padişahı II. Beyazıt, Haliç üzerinde yolcuların geçişini ve eşya naklini kolaylaştıracak bir köprü yaptırmak istemişti. Rönesans döneminin tanınmış mühendisi, bilim adamı Leonardo Da Vinci de II. Beyazıt'a projeler sunmuştu.

Osmanlı sultanı II. Abdülhamid de 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında İstanbul'da Haliç'e ve Boğaziçi'ne birer köprü yaptırmayı düşünmüştü. Hatta boğazdan ulaşımı sağlamak için tarihte ilk kez tüp geçit projesi bile hazırlatmıştı. Abdülhamit ilk olarak Rumeli Hisarı ile Anadolu Hisarı arasında bir köprü yapılması için çalışma başlatmıştı. Cisr-i Hamidi adlı projeye göre boğaz köprüsü, Bağdat demiryolu hattına bağlanacaktı. II. Abdülhamid döneminde gündeme gelen önemli köprü projelerinden bir diğeri ise Sarayburnu- Üsküdar arasına yapılması planlanan projeydi. Bir Fransız inşaat mühendisinin çizdiği projeye göre köprü, beş ayak üzerine oturtulacak ve denizden 50 metre yükseklikte olacaktı. Bu köprülerin yapımı ile Viyana'dan Medine'ye demiryolu ile kesintisiz ulaşım sağlanabilecekti.

II. Abdülhamit döneminde Balkanları, Anadolu'yu ve Arap topraklarını birbirine bağlayacak demiryolu hatlarının yapımı için büyük çabalar sarf edilmişti. Devletin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılara karşın Bağdat ve Hicaz demiryolu gibi projeler gerçekleştirilebilmişti.

Ekonomik faaliyetlerin çeşitlendiği, toplumların zaman içinde niteliklerinin değiştiği bir dünyada, ulaşımda yeni adımlar atılmadan ilerlemek mümkün değildi.

Ülke gelişiminde ulaşım faktörünün önemini çok iyi kavrayan II. Abdülhamit hatıralarında şunları ifade ediyordu:

"BÜTÜN KUVVETİMLE ANADOLU DEMİRYOLLARININ İNŞASINA HIZ VERDİM. BU YOLUN GAYESİ MEZOPOTAMYA VE BAĞDAT'I, ANADOLU'YA BAĞLAMAK, İRAN KÖRFEZİNE KADAR ULAŞMAKTIR. ESKİDEN TARLALARDA ÇÜRÜYEN HUBUBAT ŞİMDİ İYİ SÜRÜM BULMAKTADIR, MADENLERİMİZ DÜNYA PİYASASINA ARZEDİLMEKTEDİR. ANADOLU İÇİN İYİ BİR İSTİKBAL HAZIRLANMIŞTIR. İMPARATORLUĞUMUZ DÂHİLİNDEKİ DEMİRYOLLARININ İNŞAATI MEVZUUNDA BÜYÜK DEVLETLER ARASINDAKİ REKABET ÇOK GARİP VE ŞÜPHE DAVET EDİCİDİR. HER NE KADAR BÜYÜK DEVLETLER İTİRAF ETMEK İSTEMİYORLARSA DA BU DEMİRYOLLARININ EHEMMİYETİ YALNIZCA İKTİSADİ DEĞİL, AYNİ ZAMANDA SİYASİDİR."

İstanbul boğazına köprü projelerinin gündemde olduğu II. Abdülhamit döneminde tüp geçit şeklinde projeler de hazırlanmıştı. Boğazın altından Anadolu'yu Rumeli'ye bağlayacak ilk çalışma Tünel-i Bahri adıyla ilk kez Abdülhamit döneminde projelendirilmişti. Projenin sahibi 3 Amerikalı mühendisti. Padişaha arz ettikleri tüp geçit gidiş ve geliş olmak üzere iki hatlı olacaktı.

Ancak köprü projelerinin hiçbirisi dönemin ekonomik zorluklardan ve siyasi çalkantılardan dolayı gerçekleşemedi. II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi ve sonrasında ülkenin yaşadığı zorluklar sebebiyle de uzun yıllar gündeme gelemedi.

Ve aradan geçen 153 yılın ardından rüya gerçek oldu. 1860'da Sultan Abdülmecit'in dile getirdiği ve 1904'de Sultan Abdülhamit'in 'Tünel-i Bahri Projesi' adıyla tasarlanan Marmaray, bugün bir rüya olmaktan çıkıp gerçeğe dönüşüyor.

Üç kıtanın kesişme noktasında bulunan Türkiye'nin, Marmaray projesiyle şimdi doğu-batı ticaretinde önemli bir geçiş noktasını oluşturacağı öngörülüyor. Böylece asırlar boyunca doğu ile batı arasında geçiş yolu olan İpek Yolu'nun da modernize edilerek yeniden canlanacağı düşünülüyor... Ayrıca asrın projesiyle bölgesinin lojistik üssü olmayı amaçlayan Türkiye'nin hedefine daha da yaklaşacağı belirtiliyor...