ERGÜN DİLER

PANDEMİ ve sonrasında gelen RUSYA-UKRAYNA savaşı ile aklı başında çok kişi "Nereye gidiyoruz?" sorusunun cevabını bulmaya çabalıyor... Enerji fiyatlar ındaki ar tış daha da yükselecek!
Enflasyon daha da zıplayacak.
Tedarik zincirlerindeki kopma büyüyerek devam edecek.
İttifakların renkleri ve tonları değişecek... Peki bunlar kendiliğinden olan gelişmeler mi? Biraz tarih bilgisi olanlar BÜYÜK ODAKLARIN diğer devletlerin kaderlerini belirlediklerini bilir! Bunu yapacakda çok güç yoktur!
Şu an listenin başında ABD bulunmaktadır...
JP Morgan Chase CEO's u Jamie Dimon konuştu.
Arkasından bir gün sonra BlackRock CEO'su Fink sahne aldı. Dünyayı dönüştürmek için uzun zamandır çabalayan dev organizasyonun ünlü
CEO 'su Larry Fink "Enflasyon, küresel tedarik zincirlerindeki bozulmanın etkisi ile daha birkaç yıl yüksek kalmaya devam edecek " dedi. ABD'nin en büyük bankasının başındaki isim olan Jamie Dimon da "Şu an işler iyi gidiyor. Ancak ufuktaki kasırgayı kimse görmüyor..." diyerek EKONOMİK KRİZ VURGUSU yaptı.
Zaten bizde en büyük eksik buydu! Bütün olaylara siyasi ve askeri pencerelerden bakıyorduk. Seviyorduk.
Oysa ana motivasyon EKONOMİKTİ. Iskalıyorduk.
Dolayısıyla anlamıyorduk...
ABD, 11 EYLÜL'den bu yana yeni ekonomik düzen için hazırlanıyordu. Bunu gizlemiyorlardı. Ancak yine de çok az kişi görebiliyordu.
Black Rock ve JP Morgan CEO'ları da aslında bize yıllardır hazırlığı yapılan dönüşüm için sona gelindiğini ilan ediyordu.
Anlayana tabii...
ABD hali hazırda dünyadaki egemen güç. "Zayıfladı, eski gücünde değil", "Bölünme ihtimali fazla", "Egemenliğini Çin'e kaptırdı" gibi pek çok yorum yapılmakta... Ancak hala dünyanın gözü ABD ekonomisindeyse ve hala siyasi-askeri oyun kurabiliyorlarsa oraya bakmakta fayda vardı. Trump AVRUPA'ya sık sık ASKERİ İTTİFAK konusunda fırça atıyor ve "NATO için ellerinizi cebinize atmıyorsunuz" diyordu. İşin magazinine bakanlar arkadaki BÜYÜK GERÇEĞİ göremiyordu. ABD, BÜTÇE ve DIŞ TİCARET AÇIĞI ile ilgilenmekteydi. 11 Eylül'den bu yana asıl planları BİRİKEN BORÇLARDAN KURTULMAKTI! Başka hiçbir stratejik planları yoktu. Bu planda zaten içinde siyasi askeri operasyonları barındırmaktaydı!
Dış ticaret açığını kapatmak zor değildi. LÜKS TÜKETİME konulacak bir fren kimseyi rahatsız etmezdi!
Pandemi ile görüldü ki önemli olan yaşamaktı! Yani ABD marjinal refahı budamakta bir sakınca görmezdi! Tepki ile de karşılaşmazdı. TRUMP 'ın dediği gibi askeri harcamaları kısacak DEVLETLER ARASI yeni ittifaklarla EGEMENLİĞİNİ sürdürecekti.
Daha az maliyetle daha çok sonuç alacaktı... Gideri azaltmak çok zor değildi anlayacağınız.
ABD'nin yaşaması için yapması gereken YENİ OYUNDAN önce BORÇLARINDAN BİR ŞEKİLDE KURTULMAKTI!
Amaçları buydu. Bunun yolunu arıyorlardı. Bu nedenle yakın zamanda BORSALARDA BANKALARDA önemli hareketler olacaktı. Washington da dönüp WALL STREET'i işaret edecekti. Nasıl kripto paralar bir anda çöktü, yüz milyonlarca DOL AR buharlaştı!
Benzer senaryo yoldaydı! Çok mu zor oldu? Elbette hayır...
Rusya'nın UKRAYN A'ya dalması ile grogi duruma düşen AVRUPA'da ekonomik kurgu farklıydı. ABD ile derin farklılıklar barındırıyordu.
AVRUPA BİRLİĞİ temel de ABD'ye karşı oluşuyor ve ithalatı petrol-gaz ve hammadde üzerinde yoğunlaşıyordu.
AB'nin KÜRESEL OYUNDAKİ en büyük yanlışı TÜRKİYE'den uzak durmasıydı. "Merkel ileride Rusya ile kurduğu bağdan dolayı hain ilan edilirse şaşırmayın" diye sık sık espri ile karışık notumu düşüyordum! Çünkü AB'nin oluşumunda yani bir araya gelişinde BEDENSEL bir özür vardı! TÜM üyeler aşağı yukarı aynı ekonomik modelle bir araya geliyordu.
BUDA BÜYÜMEYİ GETİRİYORDU. Tamam.
Ancak TAMAMLAYICI ORTAK ARALARINDA YOKTU! Bu Türkiye'den başkası değildi. Geçtiğimiz gün Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in açıklamalarını buraya taşıdım.
Borrell "Ukrayna ihtilafından öğrendiğimiz şey, ticaretin, hukukun üstünlüğünün ve güçlü bir sivil toplumun yeterli olmadığıdır. AB, ayrıca ciddi bir askeri güç olmalı" diyordu.
Şimdi bütün AVRUPA bunu söylüyordu. Olacaklardı da.
Bunu yapacaklardı da. Tabii savaş daha da büyümezse...
ABD'ye karşı organize olan AVRUPA rol dağılımını karakterlere göre yapmalıydı.
Yetenekleri ortada olan FRANSA askeri, Almanya ise EKONOMİK gücü temsil etmeliydi. Türkiye'yi de aralarına çekip ENERJİYE , ORTA DOĞU 'ya, İSLAM dünyasına yakın olacaklardı.
Onlar bunu yapmadığı gibi burada LAİKLİK üzerinden DEVLETİ devamlı kaşıdılar!
Şimdi Rusya sahne alınca KÖRFEZ'e inmek için kolları sıvadılar! Vatandaşlık dağıtmaya başladılar. Paris- Berlin ekseni ANKARA'yı yanına alıp
STRATEJİK OLARAK büyüyeceği yerde gitti, Yunanistan'la asgari ücretin 680 euro olduğu PORTEKİZ'LE bütünleşti.
Bir de DOĞU AVRUPA ülkelerini katarak gücünden güç kaybetti! Günün sonunda GÜÇ oyunu bozuyordu. Türkiye'siz KÜRESEL OYUNCU olma ihtimalleri yoktu. Buna anladılarmı bilmiyorum! Rusya işgali çok şeyi gösterdi. Küçük işaretlerden anladığım bu hatalarını 6'lı masayı destekleyip
kapatmaya çalışacaklarıydı!
Kabaca ABD ayakta kalıp yoluna devam etmek için bir fırtına başlattı. Savaşda buna dahildi. Moskova'ya inanan MERKEL ve AB ise ENERJİDEN
uzak kalabileceğini yaşarken gördüler!
ÇÖKÜŞÜ HİSSETTİLER!
Bu büyük bir kırılmaydı.
Çözüm bulmak da hiç kolay değildi. Çünkü TÜRKİYE'yi hesaba katmıyorlardı. Kapıda bekletiyorlardı. Putin'in AB ile yakınlığını bitiren de ABD'den başkası değildi. EN büyük ekonomik rakiplerinin ipini çekiyorlardı. Açık sözlü olduğu için TRUMP bunu NATO üzerinde dile getiriyordu.
Anlayan çok yoktu! 2023 seçimleri bizim için olduğu kadar ABD ve AB için de son derece önemliydi. 6'lı masanın gelmesi AVRUPA'nın fırlaması anlamına gelecekse de ERDOĞAN'ın seçilmesi KÜRESEL SONUÇLARIN DOĞMASINA, muhtemelen AB'nin dağılmasına yol açacaktı. Peki hiç bu kadar önemli bir seçim gördük mü?
Kesinlikle hayır! Olacaklara bu radan bakmakta büyük fayda var...