BioNTech koronavirüs aşısının ikinci dozu ne zaman yaptırılmalı? Koronavirüs aşısının yan etkileri nelerdir?

SAĞLIK

Giriş Tarihi: 22.06.2021 18:49 Güncelleme Tarihi: 23.06.2021 09:27

ABONE OL

BioNTech koronavirüs aşısının ikinci dozu ne zaman yaptırılmalı? Koronavirüs aşısının yan etkileri nelerdir?

Türkiye'de koronavirüse karşı verilen mücadele kapsamında aşılama çalışmaları hızla sürerken günlük doz miktarlarında da rekorlar kırılmaya devam ediyor. BioNTech aşısının ilk dozunu olan vatandaşlar ikinci dozu ne zaman olmaları gerektiğini merak ediyor. Peki BioNTech aşısının ikinci dozu ne zaman yaptırılmalı? BioNTech aşısının yan etkisi var mı? İşte detaylar...

Ülkemizde koronavirüse karşı aşılama hızı son derece hızlı ilerlerken birinci doz BioNTech aşılarını olan vatandaşlar ikinci dozu ne zaman olmaları gerektiğini merak ediyor. Peki ikinci doz ne zaman yaptırılmalı?

BIONTECH İKİNCİ DOZ KAÇ GÜN SONRA OLUNMALI?

Aşılama öncesinde imzalanan ve bir nüshası aşılanan kişide kalan onam formunda BioNTech aşısı ikinci dozunun 28 gün sonra yapılacağı belirtiliyor.

Biontech aşısı 2 doz halinde uygulanıyor. İkinci doz randevusu ilk doz uygulamasının ardından sağlık personeli tarafından oluşturuluyor ya da isteyenler kendi randevularını kendileri alabiliyor. İkinci doz randevu bilgileri yine kısa mesaj yolu ile iletiliyor. Ayrıca e-Nabız uygulamasından da randevu bilgilerini görüntülemek mümkün.

SINOVAC VE BIONTECH ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Erken dönemde faz III çalışmalarına başlamış beş aşı, üç farklı yöntemle üretilmektedir.

Bu yöntemler:

1.İnaktif Aşılar

Gelenekselleşmiş yöntemlerle üretilir.

Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek vücudumuza zarar verilmeden bağışıklığımız uyarılır.

Uzun dönem etkileri konusunda diğer aşılara kıyasla daha net konuşulabilir.

Öldürülmüş virüs ihtiva etmelerinden dolayı ilk aşamada daha güvenli olduğu kabul edilir.

2-8°C'de saklanabilir.

Üretimi diğerlerine göre daha zor ve yavaştır.

Türkiye'de yapılan faz III çalışmasının ara değerlendirme sonuçlarına göre aşının etkinliği %91,25 olarak tespit edilmiştir.

Sinovac aşısı bu sınıfa girmektedir.

2.Viral Vektör (Adenovirüs) Aşıları

Grip benzeri hastalık yapan bir virüsün (adenovirüs) genetik müdahale sonrası Koronavirüs proteini ile desteklenerek insanda bağışıklık oluşturması amaçlanır.

Bu aşılar; Zika, Chikungunya gibi viral hastalıklara karşı uzun bir süredir faz III aşamasındaydı.

Aşıların içindeki mikroorganizmalar canlı olmakla birlikte, güçsüzleştirildiklerinden dolayı insanlarda hastalık yapamazlar.

Avantajı 2-8°C arasında, yani rutin olarak kullanılan aşı dolaplarında saklanabilmeleridir.

Yeni aşı geliştirme teknolojilerindendir.

Sputnik-V ve Oxford/AstraZeneca aşıları (AZA-1222) bu sınıfa girmektedir.

3.Mesajcı RNA (mRNA) Aşıları

mRNA, vücudumuzda doğal olarak üretilen protein sentezinde rol alır.

Laboratuvarda yapay olarak üretilen mRNA'lar tıpkı kendi mRNA'larımız gibi çalışarak virüse karşı bizi uyarmayı amaçlamaktadır.

Bu moleküller daha sonra kendi moleküllerimiz gibi yıkılarak vücuttan atılırlar.

Bu aşılar 25 yıldır kanser dâhil pek çok hastalığın tedavisine yönelik olarak kişiye özel immunoterapi yöntemleriyle çalışılan teknolojiye benzer şekilde üretilen aşılardır.

Bu aşıların en büyük dezavantajı Biontech/Pfizer aşısının (BNT-162b2) -70°C'de, Moderna aşısının (mRNA-1273) -20°C'de saklanabiliyor olmasıdır.
Biontech/Pfizer, Moderna aşıları bu sınıfa girmektedir.

Ülkemizde halen 16 aşıya ilişkin çalışma yürütülmektedir.

YAN ETKİLERİ NELERDİR?

Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir.

Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.

YAN ETKİ OLURSA NE YAPILMALI?

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Yorgunluk

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

Hafif ateş, titreme

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Baş ağrısı

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kas/eklem ağrısı

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kusma, ishal

Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.