CANLI YAYIN
Yeni büyük deprem riski var mı? Prof. Dr. Murat Utkucu haritada anlattı: 8 büyüklüğünde depreme hazırlanmamız lazım
Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Utkucu, Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6'lık depremleri A Haber canlı yayınında değerlendirdi. Asrın felaketinin çok büyük bir deprem olduğunu ifade eden Utkucu, 'Biz 8’lik depremlere hazırlıklı olmalıyız. Tüm planlarımızı 8 büyüklüğündeki deprem için yapmalıyız.' dedi. Kuzey Anadolu fayına dikkat çeken Utkucu, 'Doğu Anadolu fayı yılda 1 santimetre kayıyorsa Kuzey fayı 2.5 santimetre kayıyor. Stratejimiz buna göre belirlenmeli.' dedi. 'Yeni büyük deprem riski var mı?' sorusuna da yanıt veren Utkucu depremin yerinin ve zamanının belirlenemeyeceğini fakat büyüklüğünü ve mekanın tahmin edilebilir olduğunu da ifade etti.
Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve asrın felaketi olarak nitelendirilen 7.7 ve 7.6'lık depremde şu ana kadar 44 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Deprem sonrası Hatay'da 6.4 ve 5.8'lik artçılar meydana gelmiş, bugün de Malatya'da 5.6 büyüklüğünde yeni bir artçı oluşmuştu. Türkiye'deki sismik hareketlilik vatandaşlar tarafından merak konusu oldu. A Haber'de canlı yayınlanan Melih Altınok ile Sebep Sonuç programına konuk olan Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Utkucu, 'Yeni büyük deprem riski var mı?' sorusuna yanıt verdi.
Utkucu, Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6'lık sarsıntıların çok büyük bir deprem olduğunu ifade edip, "Biz 8'lik depremlere hazırlıklı olmalıyız. Tüm planlarımızı 8 büyüklüğündeki deprem için yapmalıyız." dedi.
Kuzey Anadolu fayına dikkat çeken Utkucu, "Doğu Anadolu fayı yılda 1 santimetre kayıyorsa Kuzey fayı 2.5 santimetre kayıyor. Stratejimiz buna göre belirlenmeli." dedi. Utkucu depremin yerinin ve zamanının belirlenemeyeceğini fakat büyüklüğünü ve mekanın tahmin edilebilir olduğunu da ifade etti.
Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Utkucu'nun açıklamalarından öne çıkanlar ise şöyle:
"ANA BİR ŞOK OLMAZSA DEPREMLER AZALACAK"
"Klasik bir artçı deprem. 7.8 -7.9 büyüklüğünde çok büyük bir deprem meydana geldi. 350 kilometre kırıldı. Bu şekilde artçıları beklememiz lazım. 5-6'lık depremlerle çıkararak azalma sürecinde deprem ana bir şok olmazsa. Deprem sayıları bu şekilde azalacak. İnsanlar bir süreden fark etmeyecekler.
"ARTÇI DEPREMLER 300 KİLOMETRE UZAKTA DA OLABİLİR"
Kırılgan kabuk içerisinde bir deprem oldu. Bir de kırılmayan kabuk var. Artçı depremler 300 kilometre uzakta da olabilir.
Doğu Anadolu fay zonu en büyük tektonik unsurlarından birisi. Anadolu levhasının batıya doğru yönelmesine sebep oluyor.
Doğu Anadolu fayı Karlıova'da Kuzey Anadolu fayında birleşiyor. Hatay'a doğru doğrultusunu değiştiriyor. 19. yüzyılda çok aktif. Tek deprem üretmeyen yer Kahramanmaraş'tı orası da üretti. Sismik boşluk olarak adlandırmıştır.
"7.7 BÜYÜKLÜĞÜNDE BİR DEPREM BEKLENİYORDU"
Bu fay diğer faya göre daha az çalışılan bir fay. 1114'in kırığına rastlandı ama 1513 ile kırıkları bir değil. Hesaplamalar 7.5 ila 7.7 büyüklüğünde bir deprem bekleniyordu.
DEPREM ÖNCEDEN BİLİNEBİLİR MİYDİ?
Depremi önceden bilmek gibi bir şey yok. Zamanları ve yerlerini tam olarak söyleyecek bir bilgi birikimi yok. Depremin olmadığı yerlerde hendekler açarak önceki depremlerin kırıklarını belirleyerek organik maddelerden kaç yaşında olduğunu belirliyoruz. Mekan ve zamanda kısıtlayıcı tedbirleri söyleyebiliyoruz.
KARADAKİ KAYMALAR ÜZERİNDEN DEPREM BÜYÜKLÜĞÜ HESABI
Uzaydan daha hassas olarak GPS ile uzaktan algılama ile faydaki kaymalar hassas olarak belirlenebiliyoruz. Yılda 1 cm hareket ediyorsa 500 yılda 5 metre demektir. 5 metre de 7'den büyük deprem demektir.
8 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREME HAZIRLANMALIYIZ
17. yüzyıldan itibaren bölgede sismolojik hareketlilik var. 20. Yüzyılda 1905 1921'de depremler var başka da yok. 2010 2020 2023'te birkaç tane deprem oldu. Sismik boşluk oldu. 3 fay segmentinin bir arada kırılmasını öngörmüyorduk. Biz 8'lik depremlere hazırlıklı olmalıyız. Tüm planlarımızı 8 büyüklüğündeki deprem için yapmalıyız. Kuzey Anadolu fay zonu üzerinde daha hareketli bir fay. Bu yılda 1 cm kayıyorsa o 2.5 santimetre kayıyor. 39 Erzincan depremi büyüklüğü 8, 400 kilometrede etkili oldu.
10 metreye yakın bir atım yaptı. 10 yılda olan hadise yeni ölçüldü. Kırık Tokat Reşadiye'den başlıyor. Batı'da Gerede'de de var izi. Depremlerin ülkemiz için güvenlik meselesidir. Stratejimiz buna göre belirlenmeli.
DOĞU İÇİN UYARI: "6.8'LİK BİR DEPREMİN ENERJİSİ VAR"
Bizi şaşırtan şu 1822'de kırılmış 1893'te kırılmış, enerji biriktirmemiş diye düşünüyordum ama kırıldı. Tetikleme yaparak diğer yeri de hareket ettirdi.
Kırıkhan'dan Çelikhan'a kadar bu felaketi takip ettim. 300 kilometre boyunca kırığı gördüm.
Bingöl 1971'de kırıldı. 2013 depremi de var, bu konuda yorum yaparken dikkatli olmak lazım. Tam bu iki fayın birleştiği yerde fayın davranışı farklı olabilir. 1866 yılında kırılmış, 6.8'lik bir depremin enerjisi var.
İlk depremin kırılmasıyla ikinci depremin kırılması. Malatya depremi için de tetiklenmiş bir deprem diyebiliriz."
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
