İşte vekillerin edeceği yemin metni

Genel Kurul, yarın saat 15.00'de toplanacak. 24. Dönemin ilk bileşiminde, milletvekilleri and içecek. Geçici başkanlık görevini, ''en yaşlı üye'' CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi üstlenecek. 1960 sonrası oluşturulan Kurucu Meclis'e ''basın temsilcisi kontenjanından'' giren ve genç üyeler arasında yer aldığı için ''katip üyelik'' yapan Ekşi, bu kez ''en yaşlı üye'' sıfatıyla başkan olarak Genel Kurulu yönetecek.

Genel Kurulun yarınki birleşiminde ''en genç üyeler'' AK Parti İstanbul Milletvekili Muhammet Bilal Macit, AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Muş, AK Parti Konya Milletvekili Mustafa Akış, CHP Tekirdağ Milletvekili Emre Köprülü, CHP İstanbul Milletvekili Faik Tunay ve AK Parti İzmir Milletvekili Hamza Dağ geçici katip üyelik yapacak.

TBMM'nin yarınki Genel Kurulu, katılan milletvekillerinin yeminlerinin bitimine kadar sürecek. Yemin etmeyen milletvekilleri, daha sonra katılacakları ilk birleşimin başında andiçecek.

Anayasaya göre, milletvekillerinin andı şöyle:

''Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim.''

-ANDİÇME TÖRENLERİNDEN-

Bugüne kadarki yemin törenlerinde krizler ve ilginç olaylar da yaşandı.

1991'deki seçiminin ardından 6 Kasım'da yapılan yemin töreninde HEP kökenli SHP Milletvekili Leyla Zana'nın Kürtçe konuşması ve Hatip Dicle'nin ise yemini ''anayasa baskısı altında yaptıklarını'' söylemesi protestolara neden olmuştu.

Zana, o dönemden sonra ilk kez milletvekili seçildi; yeniden seçilen Dicle'nin ise milletvekilliği YSK tarafından düşürüldü.

1995'deki milletvekili seçiminden sonra 20. Dönem TBMM 8 Ocak 1996 günü toplandı ve milletvekilleri andiçerek görevlerine başladılar. ''Geçici başkanlık'' konusu tartışmaya neden oldu. RP İstanbul Milletvekili Süleyman Arif Emre ile DYP Bursa Milletvekili Ali Osman Sönmez'in aynı yaşta olduğu ve doğum günlerinin kayıtlarda yer almadığı ortaya çıkınca, geçici başkanlık için kura çekildi. Kurayı kazanan Emre ''geçici başkan'' sıfatını kazandı ve yemin törenini yönetti.

1999'daki genel seçiminin 2 Mayıs'ta yapılan yemin törenine Fazilet Partisinden İstanbul Milletvekili seçilen Merve Kavakçı'nın türbanlı katılması, töreni karıştırdı. DSP'lilerin tepkisi üzerine yemin edemeyen Kavakçı'nın milletvekilliği daha sonraki süreçte YSK tarafından düşürüldü.

-MİLLETVEKİLİ SAYILARI-

24. Dönemi yarın başlayacak olan TBMM'nin üye sayıları bu süreçte değişiklikler gösterdi. 1960 askeri müdahalesinin ardından 15 Ekim 1961 tarihinde yapılan seçimde 450 olan milletvekili sayısı, 12 Eylül döneminin ardından yürürlüğe giren 1982 Anayasası'nda 400 olarak düzenlendi.

Müdahalenin ardından 6 Kasım 1983'te yapılan ilk seçimden sonra oluşan 17. Dönem TBMM'ye 399 milletvekili girebildi. Çünkü, tek başına iktidara gelen ANAP, tüm milletvekilliklerini kazandığı Bingöl'de eksik aday gösterdiği için 1 milletvekili seçilememiş oldu.

1982 Anayasası'nda yapılan değişikliklerle milletvekili sayıları yine değişti. 29 Kasım 1987 ve 20 Ekim 1991 tarihlerinde yapılan seçimlerde 450 milletvekili TBMM'de yer alırken, yeni bir Anayasa değişikliğinin ardından bu sayı 24 Aralık 1995 tarihindeki seçimlerde 550 olarak parlamentoya yansıdı.

-ÖZLÜK HAKLARI-

Bu arada, yeni milletvekilleri yemin töreninin ardından ilk maaşlarını da alacak. Bu milletvekillerine 1 ay 3 günlük ödeme yapılacak. Önceki dönemde milletvekili olanlara ise daha önce 3 aylık maaşlarını aldıkları için bir aylık söz konusu olmayacak.

Tüm milletvekilleri 15 Temmuz'dan itibaren 3 aylık maaş almaya başlayacak. Kayıt yaptırmayan ya da yemin törenine katılmayan milletvekilleri de bu özlük haklarından yararlanabilecek.

-MECLİS 25. BAŞKANI'NI SEÇECEK-

Yemin törenin ardından TBMM'nin 25. Başkanı'nın seçimi için takvim de işlemeye başlayacak. Bu kapsamda, yemin töreninden sonra, Meclis, Başkan seçimi için çalışmalara 5 gün ara verilecek. Bu sürede Meclis Başkanı adayları belirlenecek, daha sonraki 5 gün içinde de seçim yapılacak. Başkanlık için başvuru süresinin 2 Temmuz Cumartesi günü saat 24.00'te sona ermesi, seçimin ise 3 Temmuz Pazar günü yapılması bekleniyor.

Gizli yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki, üçüncü oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu aranacak. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılacak. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilmiş olacak. Danışma Kurulunda, Meclis Başkanlık seçimi turlarının 3 Temmuz Pazar günü yapılması kararı alınacak.

Meclis Başkanı seçiminden sonra Başkanlık Divanı oluşacak. Başkanlık Divanı üye sayısına Bunun için siyasi partiler, temsilleri oranında Başkanlık Divanı üyesi belirleyerek, başkanlığa sunacak. Partilerin belirlediği bu adaylar, daha sonra Genel Kurulun onayına sunulacak.

Öte yandan, TBMM İçtüzüğü uyarınca, Meclis'in 1 Temmuzdan sonra da çalışmalarına devam etmesi için Danışma Kurulunda karar alınacak.

AA