CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Yeni yılda 85 milyonun geliri artacak! Çalışan, emekli, memur, asgari ücretli...
Yeni yılda, milyonlarca çalışan, emekli, memur, asgari ücretli, öğrencinin geçim kaynağı olan 'ücret, maaş, aylığı' artacak. En düşük emekli aylığının 10 bin liranın üzerine çıkması, en düşük memur maaşının ise 33 bin liraya ulaşması bekleniyor. Asgari ücret görüşmeleri de gelecek hafta başında başlayacak. Öte yandan yeni yılda kıdem, ihbar, iş göremezlik ödeneği, emzirme yardımı da artacak.
Yeni yılda, milyonlarca çalışan, emekli, memur, asgari ücretli, öğrencinin geçim kaynağı olan "ücret, maaş, aylığı" artacak. Yeni yılda en düşük emekli aylığının 10 bin liranın üzerine çıkması, emekli ve memura enflasyonun üzerinde artış yapılması bekleniyor.
Beklenti yüzde 50'nin altında olmayacağı yönünde. Bugün 5. enflasyon verisi açıklanacak ancak yeni yıl zamları 3 Ocak 2024'te açıklanacak enflasyon oranıyla netleşecek. Asgari ücret görüşmeleri de gelecek hafta başında başlayacak.
Hükümet enflasyonun üzerine refah payı ekleyecek. Memur ve memur emeklileri 15 Ocak 2023'de, SSK emeklileri de 17-26 Ocak arasında, Bağ-Kur emeklileri de 25-28 Ocak tarihleri arasında zamlı maaş, aylıklarını alacak.
Asgari ücret düzeyinde ücretle sürekli bir işte çalışan veya gelire sahip olan öğrenciler burs, öğrenim kredisi almaya devam edecek. İşçi-memur ayırımı olmadan bütün çalışanların asgari ücrete kadar olan gelirine vergi istisnası uygulanacak.
Ücreti geciken, çalışmaktan kaçınma hakkının yanı sıra iş akdini feshedip kıdem tazminatı talep edebilir. Çalışanlara sağlanan sosyal yardımlar nedeniyle de asgari ücretten indirim yapılamaz.
Yeni emekli aylıkları, ücret, maaş, zam konusunda merak edilen soruların yanıtları şöyle:
YENİ ASGARİ ÜCRET NE ZAMAN AÇIKLANACAK, SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını 11 Aralık'ta yapacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde yapılacak bu toplantıda Komisyonun çalışma takvimi netleştirilecek. Yeni asgari ücrete ilişkin ilk resmi taleplerin ikinci toplantıda dile getirilmesi bekleniyor.
İşçi, işveren arasında hakem olan hükümet belirleyici olarak optimal düzeydeki ücreti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunacak. Aralık ayının son haftasında 4. Toplantı sonrası 2024 asgari ücret zammı netleşecek. Asgari ücret zammında kritik aralık yüzde 40-50 olarak ifade ediliyor. Yüzde 40 artarsa 15 bin 962 lira, memura artışın dikkate alınması durumunda yüzde 50 zamla 17 bin 103 liraya çıkacak.
YENİ YILDA ASGARİ ÜCRETİN ÜZERİNDE MAAŞ ALANLAR NE KADAR ZAM ALACAK?
Asgari ücrete yapılacak zam tüm özel sektörde belirleyici, diğer maaşlar için de referans oluyor. Bu yıl Temmuz ayında yapılan ikinci zamla asgari ücretin 11 bin 402 liraya çıkmasının ardından özel sektör de harekete geçerek çalışanlara ek zam yaptı. Son yıllarda yapılan ücret artışlarında asgari ücret artışı baz alınıyor.
EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI NE KADAR OLACAK, DUL VE YETİMLER DE YARARLANACAK MI?
Bugün itibariyle 7500 lira olan en düşük (taban) emekli aylığı 3 Ocak'ta açıklanacak enflasyon verisiyle netleşecek. Bugün çoğunluğu Bağ-Kur'lu olmak üzere yaklaşık 660 bin kişi en düşük tutardan emekli aylığı alıyor. En düşük emekli aylığında 10 bin lira ve üzeri en güçlü seçenek olarak masada duruyor.
Dul ve yetim aylığı alanlar bugüne kadar aldığı hisseleri oranında bu artıştan yararlanacak. En düşük emekli aylığında artış için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Kök aylık üzerinden mi yoksa kademeli bir artış mı yapılacağı önümüzdeki günlerde netleşecek.
MEMUR VE EMEKLİLER YENİ YILDA NE KADAR ZAM ALACAK?
Memur ve emekli zammı da 3 Ocak'ta açıklanacak enflasyonla netleşecek. Zam oranı Ocak ayında sosyal refah düzenlemeleri ile beraber enflasyonun üzerinde çıkacak. Sosyal refah payı eklenmesi için yasal düzenleme yapılması gerekiyor. Yılsonu için yüzde 65 öngörülen enflasyon tahminine göre SSK, Bağ-Kur emeklilerinin aylığı ocak ayında refah payı hariç yüzde 37.76, memurların da yüzde 49.96 artacak.
En düşük memur maaşı 33 bin liraya yaklaşırken, en düşük memur emekli aylığı da yaklaşık 15 bin lira olacak. Merkez Bankası tahminin üst noktası yüzde 68 olarak gerçekleşirse Ocak'ta SSK, Bağ-Kur emekli aylıklarına refah payı hariç yüzde 40.28, memur ve emeklilerine yüzde 52.19 zam yapılacak. Refah payıyla birlikte emeklilere yapılan zam da yüzde 52'yi geçecek.
ZAMLI AYLIK, MAAŞ NE ZAMAN HESABA YATACAK? EK ÖDEMELER DE MAAŞ, AYLIKLA BERABER ARTACAK MI?
Devlet memuru, sözleşmeli, geçici personel ve memur emeklisi, zamlı maaş ve aylıklarını 15 Ocak'ta alacak. Zamla birlikte ek ödemeler de artacak. Kamuda maaşlar derece ve kademeye göre değişiklik gösteriyor. Hemen her memurun maaşı farklı yatıyor. Derece ve kademe (1/1-1/4-4/1-3/3-5/4-6/4-2/4) değiştikçe alacakları maaş da farklılık gösteriyor. Toplu sözleşmeye göre memurlar Ocak ayında maaşlarını ek farkla birlikte zamlı alacak.
ASGARİ ÜCRET GELİRİ OLAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DEVLET KREDİSİ KESİLİR Mİ?
Asgari ücret düzeyinde aylık veya ücretle sürekli bir işte çalışan veya gelire sahip olan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan burs veya öğrenim kredisi alabilir. Kredi tutarı da yeni yılda 1250 liradan 2 bin liraya çıkacak.
FAZLA MESAİ ÜCRETLERİNİN BORDRODA GÖRÜNMESİ ZORUNLU MU?
Fazla mesai ücretlerinin hak edilen ücret sütununa yazılması gerekiyor. İş kazası, meslek hastalığı, analık hallerinde alınan istirahat raporlarına istinaden ödenecek geçici iş göremezlik ödemelerinde son üç ayda ödenen ücretin tamamı esas alınıyor. Prim, ikramiye, bu nitelikteki arızı ödemelerin ücretin yüzde 50'sini aşan kısmı dikkate alınıyor.
AYLIK ÜCRET FAZLA MESAİ ÜCRETİNİ DE KAPSAYACAK ŞEKİLDE BELİRLENEBİLİR Mİ?
Fazla mesai konusunda istisnalar hariç çalışanın onayı zorunlu. Yazılı onayla aylık ücretin fazla mesai ücretini de kapsayacak şekilde belirlenmesi çalışanın fazla mesai yapacağını kabul ettiği anlamına geliyor. Aylık toplam kaç saat fazla mesai yapılacağının da baştan belirlenmesi zorunluluğu bulunuyor.
İş Kanunu'na göre, bir yıl boyunca yaptırılan fazla mesai toplamı 270 saati geçemiyor. Bir çalışanın günlük çalışma süresinin 11 saatten fazla olmayacağı, gece çalışmaları 7.5 saati geçemiyor. Aylık ücretin içinde belirlenecek fazla mesai ücretinde bu sürelere uygun olarak belirlenmesi gerekiyor. Ücret ödemeleri senet, kupon şeklinde ödenemez. Ücret yabancı para olarak belirlendiyse ödeme günündeki rayice göre Türk Lirası ile ödenebilir.
SİGORTASI DÜŞÜK ÜCRETTEN VEYA EKSİK YATIRILAN İŞÇİ İŞTEN AYRILIP TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?
İşverence sigortası 30 günden az bildirilen ya da kazancı düşük bildirilen çalışan iş akdini haklı olarak feshederek kıdem tazminatı isteyebilir. İş Kanunu'na göre ücretin yasal hükümler, sözleşme şartlarına uygun ödenmemesi haklı fesih nedeni olduğu gibi, işten ayrılan ihbar süresine de uymak zorunda değil. Yargıtay, sigortanın eksik yatmasını da haklı fesih sebebi sayıyor.
YILLIK İZİN ÜCRETİ HANGİ DURUMDA ÖDENİYOR?
Yasaya göre, iş sözleşmesinde herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin haz kazanıp kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödenir. Kullanılmayan yıllık izin ücretleri ancak iş akdinin feshi durumunda ödenir.
