Başkan Erdoğan'dan üst üste diplomatik temaslar: Putin'e Türkiye daveti

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) Çin'in Tiencin şehrinde düzenlenen 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'nde liderler, sonuç bildirisi niteliğindeki "Tiencin Deklarasyonu"nu kabul etti. 

Bildiride, dünyada siyasetin, ekonomik durumun ve uluslararası ilişkilerin diğer alanlarının derin ve tarihi dönüşümlerden geçtiği, uluslararası sistemin bir yanda daha adil ve eşit temsile dayalı çok kutuplu bir yöne giderken diğer yanda jeopolitik cepheleşmenin yoğunlaştığı, bunun ŞİÖ bölgesinin ve dünyanın güvenlik ve istikrarına tehdit oluşturduğu belirtildi.

ABD'de Başkan Donald Trump döneminde tarife artışlarına örtülü bir gönderme yapılan bildiride, küresel ekonominin, özellikle uluslararası ticaretin ve finans piyasalarının bu durumdan ciddi anlamda olumsuz etkilendiği ifade edildi.

Bildiride, 2025 yılının İkinci Dünya Savaşı'nın bitişinin ve Birleşmiş Milletlerin (BM) kuruluşunun 80. yılı olduğu hatırlatılarak, "Barışçı ülkelerin Nazizm, faşizm ve militarizme karşı kazandığı zafer, dünya tarihinin gelişim yönünü belirledi, insanlığın barışçı kalkınmasını güvenceye alan istikrarlı bir uluslararası ilişkiler sisteminin kuruluşu için uygun koşulları yarattı." ifadesine yer verildi.

Üye ülkelerin BM Şartına ve uluslararası hukukun genel kabul gören diğer ilkelerine bağlı olduğu, daha temsili, demokratik ve adil bir çok kutuplu dünya için BM'nin merkezi koordine edici rolünü tam anlamıyla yerine getirmesi gerektiğine inandığı vurgulanan bildiride, gelişmekte olan ülkelerin BM yönetim organlarında temsilini sağlamak ve örgütün günün siyasi ve ekonomik gerçekliklerine adapte olabilmesi için gerekli reformların yapılması istendi.

Liderler, İkinci Dünya Savaşı'nın bitişinin ve BM'nin kuruluşunun 80. yılı dolayısıyla ayrı bir ortak açıklama da yayınladı.

- "Şanghay ruhuna" bağlılık vurgusu

Bildiride üye ülkeler, halkların kendi siyasi, ekonomik ve sosyal kalkınma güzergahını bağımsız olarak belirlemesi hakkını savunduklarını, egemenliğe, bağımsızlığa, toprak bütünlüğüne, eşitliğe saygı, karşılıklı faydaya, iç işlerine karışmama, güç kullanmama ve güç kullanma tehdidinde bulunmama ilkelerinin uluslararası ilişkilerin istikrarlı gelişiminin temeli olduğunun altını çizdi.

Üye ülkelerin ŞİÖ şartının ilke ve amaçlarına, karşılıklı saygı, karşılıklı fayda, eşitlik, istişare, medeniyetlerin farklılıklarına saygı ve ortak kalkınma arayışına dayalı "Şanghay ruhuna" bağlı kalacaklarına değinilen bildiride, uluslararası ve bölgesel kriz konularının kolektif ve cepheleşmeye dayalı şekilde çözülmeye çalışılmasına karşı olunduğu ifade edildi.

Bildiride, Avrasya kıtasında eşit ve bölünmez bir güvenlik mimarisinin oluşumu için ŞİÖ çerçevesindeki işbirliğinin önemi vurgulandı ve bu bağlamda Belarus'un öncülüğünde formüle edilen 21. Yüzyılda Çeşitlilik ve Çok Kutupluluk İçin Avrasya Şartı'nın önemine işaret edildi.

Üye ülkeler bildiride, insan haklarının evrenselliği, bölünmezliği ve birbirine bağlılığının, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygının önemini yinelerken, insan hakları sorunlarında çifte standartların benimsenmesine ve insan haklarının koruma bahanesiyle ülkelerin iç işlerine karışılmasına karşı olduklarını kaydetti.

Üye ülkeler, ayrıca ŞİÖ'nün bölgede barış, istikrar, kalkınma ve refahı sağlayacak şekilde inşasını daha fazla geliştirmek üzere "ŞİÖ 10 Yıllık Gelişim Stratejisi" adını verdikleri bir belgeyi kabul etti.

- "Pahalgam saldırısına kınama"

Bildiride, üye ülkeler terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkçılığa karşı ortak mücadelenin yanı sıra uyuşturucu ve silah kaçakçılığı gibi sınır aşan suçlarla mücadelede işbirliğini sürdüreceklerini belirtirken, ŞİÖ Güvenlik Tehditleri ve Zorluklarına Karışık Bütünleşik Yanıt Merkezi ile ŞİÖ Uyuşturucu ile Mücadele Merkezi kurulmasına ilişkin anlaşmaları imzaladı, ŞİÖ Stratejik Güvenlik Araştırma Merkezi kurulmasına ilişkin öneriyi de dikkate aldıklarını kaydetti.

Üye ülkeler bildiride, terörizmin her türü ve görünümünü kınadıklarını bildirirken, Pakistan'ın Belucistan bölgesinde 11 Mart'ta ve 21 Mayıs'ta yaşanan terör olaylarının yanı sıra Hindistan kontrolündeki Cammu Keşmir'in Pahalgam bölgesinde 22 Nisan'da meydana gelen terör saldırısını kınadı.

Hindistan 26 kişinin öldürüldüğü terör saldırısından Pakistan'ı sorumlu tutmuş, 6 Mayıs'ta Pakistan toprakları ve Pakistan'ın kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenlemesiyle ŞİÖ üyesi iki ülke arasında çatışmalar meydana gelmişti.

Liderler ayrıca bildiride Güneydoğu Asya ülkesi Laos'a "diyalog ortağı", Bağımsız Devletler Topluluğuna (BDT) "gözlemci" statüsü verilmesini onayladıklarını duyurdu.

- Şanghay İşbirliği Örgütü

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), ilk olarak 1996'da sınır güvenliği ve ekonomik işbirliği ittifakı olarak Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından oluşturuldu. O yıllarda "Şanghay Beşlisi" olarak anılan gruba 2001'de Özbekistan'ın da dahil edilmesiyle örgütün kuruluşu gerçekleşti.

2017'de Kazakistan'da düzenlenen Astana Zirvesi'nde Hindistan ve Pakistan'ın üyelik süreçleri tamamlanırken, 2021'de Tacikistan'da düzenlenen Duşanbe Zirvesi'nde İran'ın, 2024'te Kazakistan'da düzenlenen Astana Zirvesi'nde Belarus'un katılımıyla örgütün üye sayısı 10'a ulaştı.

Moğolistan ve statüsü Eylül 2021'den bu yana aktif durumda bulunmayan Afganistan, örgütte "gözlemci" olarak yer alırken ŞİÖ'nün, aralarında Türkiye'nin de olduğu 14 ülkeyle "diyalog ortaklığı" bulunuyor.

Örgüt üyesi ülkelerin yüz ölçümlerinin toplamı, Avrasya kıta parçasının yaklaşık yüzde 65'ini kapsıyor, dünya nüfusunun yüzde 40'ını ve küresel gayrisafi hasılanın yüzde 30'unu temsil ediyor. 

Başkan Recep Tayyip Erdoğan sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: 

"Bu yıl 25’incisi icra edilen Şangay İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin hayırlı olmasını diliyorum. Asya’nın kadim hoşgörü ikliminin ve sorunlara ortak çözüm bulma geleneğinin günümüzdeki temsilcisi olan Şanhay İşbirliği Teşkilatıyla iş birliğimizi güçlendirmeyi temenni ediyorum.   

Suriye’de kalıcı bölgesel barış ve istikrar adına tarihî fırsatlar sunan yeni bir dönemin kapıları aralandı. Komşumuz Suriye’nin güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden her türlü girişimin karşısında olmayı sürdüreceğiz.

Öte yandan Güney Kafkasya’da ve Orta Asya’da kalıcı barış, istikrar ve refahın temini için son dönemde atılan adımlar memnuniyet vericidir. 

Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde attığımız adımlar sadece kardeş ülkelerimiz için değil, geniş bölgemizin de istikrarına katkı sağlamaktadır.

Şanhay İşbirliği Teşkilatı, enerji güvenliğinin artırılması ve stratejik altyapı projelerinde ortaklıkların geliştirilmesi bakımından önemli bir platformdur.

En batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak Asya, Avrupa ve Orta Doğu’nun tam merkezindeki jeostratejik konumumuzla ulaşım ve iletişimin kesintisiz ve güvenli şekilde sürmesine katkı sunmaya devam ediyoruz.  Bir yandan Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi’yle tarihî İpek Yolu’nu canlandırmayı hedeflerken diğer yandan bu girişimi Kuşak ve Yol Girişimi’yle uyumlaştırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 

Kuzey-güney-doğu istikametinde hayata geçirdiğimiz Kalkınma Yolu Projesi’yle de geniş bir coğrafyayı birbirine bağlamayı hedefliyoruz.  Türkiye’nin vizyonu, tüm ülkelerin egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde sorunların diyalog, diplomasi ve iş birliği ruhuyla çözülmesidir.  Biz bu bağlamda ekonomik kalkınmayı, ticareti ve toplumların refahını önceleyen bir dünya düzeni hedefliyoruz."

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Teşkilatının 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için bulunduğu Çin'in Tiencin kentindeki temaslarını tamamlamasının ardından Türkiye'ye hareket etti.

Başkan Erdoğan'ı, Binhay Uluslararası Havalimanı'nda, Çin Devlet Bakanı Ley Haycao ile Türkiye'nin Pekin Büyükelçisi Selçuk Ünal ve büyükelçilik personeli uğurladı.

Erdoğan ile eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Halit Yerebakan, MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Faruk Aksu, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ile Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan da Türkiye'ye hareket etti.

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'in Tiencin şehrinde bulunan Erdoğan, zirve marjındaki temaslarını sürdürüyor. Erdoğan, Meyciang Kongre Merkezi'nde, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ile görüştü.

Görüşmede Türkiye-İran ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel gelişmeler ele alındı. Başkan Erdoğan görüşmede, Türkiye ve İran arasında enerji başta olmak üzere birçok alandaki iş birliğinin müşterek menfaate hizmet ettiğini ifade etti. Erdoğan, İran’ın nükleer müzakereleri yürütmesinde fayda gördüklerini, Türkiye’nin bu konuda İran’a desteğini sürdüreceğini belirtti. Başkan Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan görüşmede, Suriye’deki son durum, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve Güney Kafkasya’daki barış süreci ile ilgili fikir teatisinde de bulundular.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Şanhay İşbirliği Teşkilatı’nın 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için bulunduğu Çin Halk Cumhuriyeti’nde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşme gerçekleştirdi.

"İŞ BİRLİĞİ RUHU SÜRÜYOR"

Görüşmede Türkiye ile Rusya ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı. Başkan Erdoğan görüşmede, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin karşılıklı saygı ve müşterek menfaat temelinde ilerlemeye devam ettiğini, ticaret, turizm, yatırımlar ve enerji gibi başlıklarda geçmişten gelen iş birliği ruhunun sürdüğünü ifade etti.

ADİL VE KALICI BARIŞ VURGUSU

Erdoğan, Ukrayna'daki savaşın adil ve kalıcı bir barışla neticelenmesi için Türkiye’nin gayretlerinin sürdüğünü, İstanbul müzakerelerinin barış sürecine katkı sağladığına inandığını belirtti. Başkan Erdoğan, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki müzakerelerin kalıcı barışa ulaşmasını temenni ettiğini, Kafkaslar'da kalıcı istikrarın Türkiye ve Rusya’nın müşterek menfaatine olacağını ifade etti.

GAZZE VE SURİYE DE MASADA

Görüşmede ayrıca, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ile Suriye'nin toprak bütünlüğü ve siyasi birliği muhafaza edilmek suretiyle kalkındırılmasına ilişkin görüş teatisinde bulunuldu.

Vladimir Putin yaptığı açıklamada "Enerjideki ortaklığımız stratejik. Karadeniz üzerinden TÜrkiye'ye kesintisiz gaz veriyoruz" dedi.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25’inci Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi kapsamında Çin’in Tiencin şehrinde Rusya Devlet Başkanı Putin ile bir araya geldi.

Görüşmeye, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Çağrı Erhan da katıldı.

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'in Tiencin şehrinde bulunan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, zirve marjındaki temaslarını sürdürüyor.

Başkan Erdoğan, Tiencin Konukevi'nde Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Say ile çalışma yemeğinde bir araya geldi.

Erdoğan, görüşmede yaptığı konuşmada, geniş bir heyetle Tiencin'de olduklarını söyledi.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile dün yaptıkları görüşmeyi anımsatan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Dünkü görüşmemizde Devlet Başkanı Sayın Şi'ye ülkenizle her alanda işbirliğini geliştirme kararlılığımızı vurguladık. Bu işbirliğini, Birleşmiş Milletler, G20 ve BRICS gibi platformlarda da güçlendirmeyi arzu ediyoruz. Şanghay İşbirliği Teşkilatı ile ilişkilerimizin ilerletilmesine olan desteğinizin sürmesini bekliyoruz. 50 milyar dolara yaklaşan ticaret hacmimizi dengeli ve sürdürülebilir şekilde arttırmak istiyoruz."

Görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve MİT Başkanı İbrahim Kalın da yer aldı.

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'in Tiencin şehrinde bulunan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, zirve marjındaki temaslarını sürdürüyor.

Erdoğan, konakladığı otelde Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ı kabul etti.

Kabulde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan da yer aldı.

ELE ALINAN KONULAR

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı kabulünde, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecinin ilerlemesinden memnun olduğunu, Türkiye'nin bölgede barış, istikrar ve kalkınmayı desteklediğini ve sürece katkıda bulunmayı sürdüreceğini belirtti.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından Erdoğan'ın, Şanghay İşbirliği Teşkilatının 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için bulunduğu Çin Halk Cumhuriyeti'nde Nikol Paşinyan'ı kabulüne ilişkin açıklama yapıldı.

Buna göre, kabulde Güney Kafkasya'da kalıcı istikrar ve barışa yönelik atılan adımlar ışığında Türkiye-Ermenistan ilişkileri ele alındı.

Başkan Erdoğan, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecinin ilerlemesinden memnun olduğunu, Türkiye'nin bölgede barış, istikrar ve kalkınmayı desteklediğini ve sürece katkıda bulunmayı sürdüreceğini ifade etti.

Erdoğan, Türkiye ile Ermenistan arasında işbirliğini artırmaya matuf adımların değerlendirildiğini kaydetti.

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'in Tiencin şehrinde bulunan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, zirve marjındaki temaslarını sürdürüyor.

Erdoğan, konakladığı otelde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüştü.

Görüşmede, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov da yer aldı.

İŞTE MASADAKİ KONULAR

Görüşmede Türkiye ile Azerbaycan ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı.

Başkan Erdoğan görüşmede, Türkiye ile Azerbaycan’ın gelecek dönemde bölgesel kalkınma hamlelerini eş güdüm içinde şekillendirmesinin önemli olduğunu ifade etti.

Başkan Erdoğan, Türkiye ile Azerbaycan’ın enerji ve ulaştırma başta olmak üzere birçok alanda iş birliğinin geliştirilmesine yönelik adımlar atmayı sürdüreceğini belirtti.

Başkan Erdoğan, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış sürecinin ilerlemesinden memnuniyet duyduğunu ve Türkiye'nin sürece katkıda bulunmaya devam edeceğini ifade etti.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 25’inci Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için bulunduğu Çin'de Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile bir araya geldi.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi.

Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'in Tiencin şehrinde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve marjındaki temaslarına başladı.

Başkan Erdoğan, ilk olarak Tiencin Konukevi'nde Çin Devlet Başkanı Şi ile görüştü.

Erdoğan, görüşmede yaptığı konuşmada, şunları kaydetti:

"Değerli dostum, zirveye özel davetiniz için teşekkür ediyorum. Davetinizin benim için kıymetli olduğu kadar anlamlı olduğunu da bilmenizi isterim. Şanghay İşbirliği Örgütünün en geniş katılımlı zirvesi vesilesiyle sizinle yeniden bir araya gelmekten memnuniyet duyuyorum. Teşkilatın çalışmalarına somut katkılarımızı sürdürmek arzusundayız. Küresel yönetişimin geliştirilmesine dair girişiminiz takdire şayan bir adımdır. Gerek şahsınıza gerek Çin ile ilişkilerimize büyük önem atfediyorum. Karşılıkla ziyaretlerle münasebetlerimize ivme kazandıralım diyorum."