CANLI YAYIN
Uzmanlar A Haber'de merak edilenleri yanıtladı: Tahıl gemisinde neler var? Türkiye'ye katkı sağlar mı?
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı. Dünyada büyük yankı uyandıran gelişme sonrası tahıl gemilerinin hangi ürünleri taşıyacağı, bu koridorun Türkiye'ye ne gibi katkılar sağlayacağı ve maliyeti gibi konular merak konusu oldu. Uzmanlar, merak edilenlere ilişkin A Haber canlı yayınında bilgilendirmede bulundu.
Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin anlaşma İstanbul'da imzalandı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan himayesinde imzalanan anlaşmanın, Türkiye'ye neler katacağı, tahıl gemilerinin içerisinde neler taşınacağı gibi konular merak konusu oldu.
A Haber'de canlı yayınlanan Memleket Meselei programında masaya yatırılan konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Dr. Bilal Bağış, koridor ile birlikte özellikle gübre fiyatlarında bir düşüş yaşanacağını bunun da diğer sektörlerde indirimlere kapı açacağını ifade etti.
FİYATLANDIRMALARDAKİ 'SAVAŞ' ETKİSİ
Rusya'nın küresel buğday üretiminin yüzde 30'unu, ihracatının ise yüzde 35'ini sağladığını vurgulayan Bağış, "9 milyar dolarlık bir ihracat, çok büyük gözükmeyebilir ama Ukrayna için bu tahıl ekonomisinin yüzde 12'sine tekabül ediyor. Çok büyük bir oran. Küresel boyutta gıda fiyatlarındaki artış da malum. BM Gıda fiyatı endeksi, 2021 yılında da son 10 yılın en yüksek seviyesine işaret ediyordu fiyatlardı. 2022'nin başında savaş başladıktan sonra özellikle mart ayına gelindiğinde gıda fiyat endeksi 100 seviyelerindeydi 160'a yükseldi. Nisan mayıs aylarında adım adım bir gerileme oldu 154 seviyelerinde yüksek seyrediyor." diye konuştu.
"GÜBRE FİYATLARINDAKİ ARTIŞ ÇOK BÜYÜK BOYUTTA"
Ukrayna'nın Avrupa'nın tahıl ambarı olduğunu ve kendi nüfusunun 10 katını besleme potansiyeline sahip olduğunu ifade eden Bağış, "Tahılın üretimi, ihracı, en önemlisi tahıl piyaslaarındaki arz ve bilgi akışı önemli. Rusya ithalata bağlı bir ülke konumundan son 20 yılda büyük bir ihracatçı konumuna geliyor. Rusya ve Ukrayna'nın bu listedeki payı, pazar ve piyasayla ilgili, arz sıkıtnıları, fiyat hareketleri girdi maliyetleri de fiyat artışlarında büyük bir faktör. Gübre fiyatlarındaki artışlar çok büyük boyutta. ABD ve Avrupa gıda yaptırımımız yok diyor ama Rusya yaptırımları bahane ederek gübre fiyatlarını artırıyor." dedi.
RUSYA-UKRAYNA TAHILINI HANGİ ÜLKELER ALIYOR?
Rusya ve Ukrayna tahılına en çok Kuzey Afrika'daki ülkelerin bağımlı olduğunu anlatan Bağış, "Nispeten kurak ülkeler, özellikle Rusya ve Ukrayna'ya daha bağımlılar. Libya'nın yüzde 50 bağımlılığı var Mısır'da bu yüzde 60-70'lere ulaşıyor. Doğrudan ihracatçı ülkeler genelde sıkıntılı ekonomiler, hızlı toparlanamamış tahıla ciddi ihtiyacı olan ülkeler. Öğreğin buğdayın artışı mısır Libya tunus için büyük bir sorun. Bu ülkeler iktisadi olarak çok uygun ülkeler değiller." ifadelerini kullandı.
"GÜBRE, BUĞDAYDAN ÇOK DAHA ÖNEMLİ"
Gübre ihracatının tahıl ihracatından daha önemli olduğunun altını çizen Bağış, "Gübre üretiminde doğal gaz çok önemli, bu nedenle Rusya çok büyük bir üretici konumunda. Gübrede, yüzde 50'lik fiyat artışına neden oldu savaş. Gübre Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Türkiye kendi kendine yetebilecek, ithal etmek için ihraç eden bir ülke. Gübre buğdaydan daha önemli. Fiyatları aşağıya çekecek." diyerek sözlerini noktaladı.
TAHIL GEMİSİNDE NELER VAR?
Açılacak koridor ile taşınacak malzelemer arasında, "buğday, yulaf, arpa, pirinç, çavdar, mısır ve gübre" yer alıyor.
NE KADAR ÜRÜN GELECEK?
Ukrayna limanlarında 20-25 milyon ton tahıl bekliyor.
NE KADAR GEMİ YER ALACAK?
25 milyon ton tahıl için 5 bin tonluk, 5 bin geminin görev yapması bekleniyor. Bu yüzden gemilerin birçok sefer yapması öngörülüyor.
DEĞERİ NE KADAR?
Ürünlerin piyasa değeri yaklaşık 15 milyon dolar.
GEMİLER NASIL BİR ROTA İZLEYECEK?
Rusya-Ukrayna'daki limanlardan Karadeniz üzerinden Türkiye'ye getirilecek.
DÜNYA İÇİN ÖNEMİ NE?
Rusya-Ukrayna tahıl ihracatı küresel buğday ticaretinin yüzde 30'unu karşılıyor.
RUSYA'NIN TAHILI NE KADAR
Rusya'nın da 30 milyon ton tahılı limanlarda bekliyor.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
