'Vicdani Ret'in tüm detayları

Hükümet 'vicdani ret' hakkının kullanılmasına izin verirse, dinî ve politik nedenlerle askerlik yapmak istemeyenler vatan borcunu kamu hizmetiyle ödeyecek. Uygulamanın pratiği birçok ülkede askerlik yerine yapılan kamu hizmeti uzun tutulmuş. AK Parti hükümeti, Avrupa Birliği'nin bastırması ve AİHM kararları nedeniyle vicdani ret hakkıyla ilgili yasal düzenleme yapmaya karar verdi. Dini ve politik nedenlerle askerlik yapmak istemeyenler zorunlu kamu hizmeti yaparak askerlik hizmetini yapmış sayılacak. Adalet Bakanı Sadullah Ergin, vicdani ret hakkıyla ilgili düzenlemenin kısa sürede Bakanlar Kurulu gündemine geleceğini açıkladı.

ASKERLİK YERİNE ZORUNLU HİZMET
Hazırlıkları sürdürülen vicdani ret hakkı ile ilgili düzenleme Avrupa ülkeleri örnek alınarak hazırlanıyor. Türkiye'de askerlik süresinin 15 ay olmasına rağmen, üniversite mezunları için ise 6 ay olarak uygulanıyor.

Vicdani ret hakkından yararlanmak isteyenler için ise zorunlu kamu hizmeti süresinin askerlik süresinden uzun olması planlanıyor. 15 ay askerlik yapanların 18 ay, 6 ay askerlik yapanların ise 12 ay zorunlu kamu hizmetinde çalışmaları halinde askerliklerini yapmış sayılmaları düşünülüyor.

Avrupa Konseyi üyesi 47 ülkeden 20 ülkede zorunlu askerlik uygulaması bulunmuyor. Geriye kalan 27 ülkede ise zorunlu askerlik uygulaması bulunuyor. Ancak 27 ülkenin 25'i, zorunlu askerlik yanında vicdani ret hakkı kapsamında zorunlu kamu hizmeti uygulamasına da yer veriyor. Vicdani ret hakkı tanımayan iki ülke ise Türkiye ile Azerbaycan. Türkiye'nin askerlik yapmak istemeyenlere vicdani ret hakkı tanımasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, AİHM ve Avrupa Konseyi kararlarını gereği olduğuna dikkat çekiliyor. Avrupa Konseyi 1987 yılında aldığı tavsiye kararında "Zorunlu askerlik hizmeti olduğu halde, vicdani sebeplerle silah kullanmayı reddeden herkes, tavsiye kararında belirlenen şartlar dahilinde hizmetten muaf tutulmalıdır. Bu kişiler bunun yerine alternatif hizmet yapabilir"ifadelerine yer vermişti.

AİHM'DE MAHKÛM OLDUK
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ise vicdani retçi Osman Murat Ülke'nin başvurusu üzerine 2006 yılında Türkiye'yi mahkum etti. AİHM kararında Türkiye'de askerlik yapmak istemeyenlere vicdani ret hakkının tanınmaması sözleşme hükümlerine aykırı bulunarak yasal düzenleme yapılması istendi.

EŞİT SÜRELER
AB üyesi ülkelerden sadece Almanya, Danimarka ve İsveç'te askerlik süresi ile zorunlu kamu hizmeti süresi eşit olarak düzenlendi:

ALMANYA: Almanya'da zorunlu askerlik hizmete yapmak istemeyenler, 9 ay zorunlu askerlik süresi kadara zorunlu kamu hizmetinde çalışıyor.

DANİMARKA: Danimarka'da da askerlik süresi ile zorunlu kamu hizmeti süresi 9 ay olarak düzenleniyor.

İSVEÇ: İsveç'te askerlik süresi ile zorunlu hizmet süresi 7.5 ay olarak düzenleniyor.

ZORUNLU HİZMET DAHA UZUN
AB'nin geri kalan ülkelerinde ise askerlik süresi kısa tutulurken, zorunlu kamu hizmeti süresi ise uzun tutuluyor:

AVUSTURYA: Askerlik süresinin 8 ay olmasına rağmen zorunlu kamu hizmeti süresi 12 ay olarak düzenleniyor.

FİNLANDİYA: Finlandiya'da ise zorunlu kamu hizmeti süresi 13 ay. Askere gitmek isteyenler ise 6 ay askerlik yapıyor.

YUNANİSTAN: Askerlik süresinin 12 ay olmasına rağmen zorunlu hizmet süresi 23 ay olarak düzenleniyor.

BULGARİSTAN: Askerlik süresi 9 ay olmasına rağmen üniversite mezunları 6 ay askerlik yapıyor. Bulgaristan'da zorunlu kamu hizmeti ise 13.5 ay olmasına rağmen üniversite mezunları 9 ay olarak zorunlu kamu hizmeti yapıyor.

ESTONYA: Askerlik süresinin 8 ay olmasına rağmen zorunlu kamu hizmeti süresi 16 ay olarak düzenleniyor.

KIBRIS RUM KESİMİ: Askerlik süresinin 26 ay olmasına rağmen zorunlu kamu hizmeti süresi ise 42 ay olarak düzenleniyor.

POLONYA: Zorunlu kamu hizmetinin süresi 18 ay. Askerlik yapmak isteyenler sadece 7 ay askerlik yapıyor.

Bugün