CANLI YAYIN
Aile bitiyor yalnızlık artıyor! Türkiye’nin beşte biri tek yaşıyor: Sayı 10 yılda 2 kat arttı
Türkiye'de geniş aile kavramı kaybolurken yerini ise artık tek kişilik hane alıyor. Enstitü Sosyal tarafından hazırlanan “Yalnız Yaşamın Yükselişi: Türkiye'de Tek Kişilik Hanehalklarının Profili' başlıklı raporun tanıtım toplantısına ahaber.com.tr olarak katıldık. Rapor, çarpıcı bulgularıyla dikkat çekiyor. Özelikle tek kişilik hanehalklarının oranı, 2014 yılında yüzde 13,9 iken, 2023'te yüzde 19,7'ye yükseldi. Türkiye genelinde her 5 haneden 1'i artık tek kişiden oluşmakta. Konuya ilişkin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bakan Yardımcısı Sevim Sayım Madak ahaber.com.tr editörü Sevgi Canpolat’a özel açıklamalarda bulundu. Başkan Erdoğan’ın 2025 yılını aile yılı olarak açıkladığını belirten Madak, “Burada raporları inceledik. Çok kıymetli bir çalışma. Sayın Cumhurbaşkanımızın da özellikle Birleşmiş Milletler toplantısında nüfusun varoluşsal tehdit olarak gördüğünü söylemişti. Gerçekten aile yapısının günümüzde, dünyada ve Türkiye’de ciddi bir değişim dönüşüm var. Tek kişilik hanehalkları artıyor. Tek kişilik ebeveyn aileler artıyor. Nüfus azalırken evlilik yaşı ise yükseliyor. Bunlar bize aile kurumunu güçlendirecek politikalara yönlendiriyor. ' dedi.
Tek kişilik hanehalklarının artışı, çağımızın sosyal, ekonomik ve demografik dönüşümlerinin en dikkat çekici göstergelerinden biri haline geldi. TÜİK verilerine göre son 10 yılda yalnız yaşayanların sayısı yüzde 71 artış gösterdi. Türkiye'de geniş aile kavramı kayboluyor yerini ise artık tek kişilik hane alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de tek kişilik hanehalklarının oranı 2014 yılında %13,9 iken, 2023 yılında %19,7'ye yükseldi. Konuya ilişkin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç, TUİK verilerine ilişkin sunum yaptı. Bu kapsamda tek kişilik hanehalkı sayısı 2014'te 2.931.085 iken, 2023'te 5.192.825'e ulaştı. Bu artış, doğurganlık oranlarındaki düşüş, boşanma oranlarındaki artış, göç dinamikleri ve sosyal normlardaki değişim gibi çeşitli faktörlerle ilişkilendiriliyor.
(Foto: ahaber.com.tr)
Türkiye'de son 15 yıl içinde bu hanehalklarının sayısının neredeyse iki kat artması, yalnızca bireysel yaşam tarzlarının değişimine değil, aynı zamanda konut politikalarından ekonomik davranışlara, toplumsal normlardan aile yapılarındaki dönüşümlere kadar geniş bir yelpazede derin etkiler yaratmakta. Bu değişim, toplumsal bağların yeniden şekillenmesine, sosyal hizmetlerin çeşitlenmesine ve ekonomik önceliklerin yeniden tanımlanmasına da zemin hazırlıyor.
(Foto: ahaber.com.tr)
Enstitü Sosyal tarafından hazırlanan "Yalnız Yaşamın Yükselişi: Türkiye'de Tek Kişilik Hanehalklarının Profili" başlıklı raporun tanıtım toplantısına ahaber.com.tr olarak katıldık.
Nursen Tekgöz, Selçuk Aydın'ın hazırladığı rapor, TÜİK verilerinden elde edilen analizlerle, Türkiye'deki tek kişilik hanehalklarının demografik yapısını, coğrafi dağılımını, gelir durumlarını ve sosyal ilişkilerini kapsamlı bir çerçevede değerlendirmekte.
(Foto: ahaber.com.tr)
RAPOR'DA ÇARPICI BULGULAR
Rapor, çarpıcı bulgularıyla dikkat çekiyor. Özelikle Tek kişilik hanehalklarının oranı, 2014 yılında %13,9 iken, 2023'te %19,7'ye yükseldi. Türkiye genelinde her 5 haneden 1'i artık tek kişiden oluşmakta.
“Yalnız Yaşamın Yükselişi: Türkiye'de Tek Kişilik Hanehalklarının Profiliʺ raporun içeriği (Foto: ahaber.com.tr)
TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANSAL DAĞILIMI
2015-2023 yılları arasında Türkiye'de hanehalkı yapısında görülen demografik dönüşüm, özellikle tek kişilik hanehalklarındaki dikkat çekici artışla belirginleşmektedir. TKH'lerin oranının %19,7'ye ulaşması, yalnız yaşama eğiliminin Türkiye'de hızla yayıldığını ortaya koymaktadır. TKH'ler nezdinde hanehalkı tiplerindeki bu değişim, sosyoekonomik dinamikler ve bireysel tercihlerle şekillenen demografik eğilimlerin ve özellikle aile yapısındaki değişimlerin önemli bir göstergesi olarak değerlendirilmelidir. Aynı şekilde kentleşme değişen evlilik ve boşanma eğilimleri, yaşlı nüfusun artışı ve gençlerin bağımsız yaşama isteği tek kişilik hanelerin artmasında etkili diğer faktörler olarak öne çıkmakta.
“Yalnız Yaşamın Yükselişi: Türkiye'de Tek Kişilik Hanehalklarının Profiliʺ raporun içeriği (Foto: ahaber.com.tr)
Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde geniş aile yapılarının yaygınlığı ve yüksek doğurganlık oranları, bu bölgelerdeki hanehalkı büyüklüğünün diğer bölgelere kıyasla yüksek olmasında etkili bir faktör olarak değerlendirilebilmektedir. Bu durum, kültürel normlar, ekonomik
faaliyetler ve göç dinamikleri gibi unsurlarla doğrudan ilişkilendirilebilmekte.
(Foto: ahaber.com.tr)
Konuya ilişkin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bakan Yardımcısı Sevim Sayım Madak ahaber.com.tr editörü Sevgi Canpolat'a özel açıklamalarda bulundu.
"TEK KİŞİLİK HANEHALKLARI ARTIYOR"
Başkan Erdoğan'nın 2025 yılını aile yılı olarak açıkladığını belirten Madak, şöyle konuştu: Evet bugün Enstitü Sosyali'n özellikle Türkiye'de Tek Kişilik Hanehalklarının Profilİ'ne yönelik yaptığı araştırmanın toplantısına katıldık. Burada raporları inceledik. Çok kıymetli bir çalışma. Günümüzde gerçekten Sayın Cumhurbaşkanımızın da özellikle Birleşmiş Milletler toplantısında nüfusun varoluşsal tehdit olarak gördüğü ve gerçekten aile yapısının günümüzde, dünyada ve Türkiye'de ciddi bir değişim dönüşüm var. Tek kişilik hanehalkları artıyor. Tek kişilik ebeveyn aileler artıyor. Nüfus azalıyor. Evlilik yaşı yükseliyor. Boşanmalar artıyor. Evlilikler azalıyor. Bunlar bize aile kurumunu güçlendirecek politikalara yönlendiriyor. Sayın Bakanımızın önderliğinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak biz özellikle nüfusun artırma yönelik politikaları güçlendirmek daha etkin kılmak adına Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Nüfus Politikalar Kurulu oluşturuldu. Bu çok kıymetli bir çalışma. Diğer yandan da biz yine çalışmalarımıza, kendi araştırmalarımıza özellikle bu alandaki derinlemesine araştırmalarımızı incelemelerimizi yapmak üzere de yine Sayın Cumhurbaşkanımızın onayıyla Aile Enstitüsü kurduk. Burada da amacımız eğitim çalışmalarını yapmak. Dünyada bir değişim var dediğimiz gibi. Burada da bu toplantıda şunu gördük sadece yalnız yaşayan hane halkı sayısının artması aynı zamanda ekonomik olarak da bir maliyete sebep vermektedir.
"CUMHURBAŞKANIMIZ BİLİYORSUNUZ 2025 YILINA KENDİ HİMAYELERİNDE AİLE YILI OLARAK İLAN ETTİ"
Diğer araştırmanın bir diğer konusu da çok ilgimi çekti. Evli olupta ayrı yaşayan 1 milyon 300 bine yakın bir nüfusun olduğunu söylediler. Bunun detay kısmına ben de bakacağım. Rapor aynı zamanda güzel bir kitap haline getirilmiş. İstifade edeceğimiz şekilde. Tabi burada Sayın Cumhurbaşkanımız biliyorsunuz 2025 yılına kendi himayelerinde aile yılı olarak ilan etti. Burada şunu anlıyoruz. Bu sadece bir bakanlıktan ziyade tüm topyekün sivil toplum örgütleri, diğer kurumlarının, diğer bakanlıkların, herkesin bu işi sahiplenmesi gerekiyor. Hakikaten ailemiz geleceğimiz insanlar nüfusları daha güçlüdür. Bu bilinçle hepimizin bu alanda daha sağlıklı bir aile yapısı için hepimizin çalışması gerektiğini düşünüyorum. Başarılı verimli bir araştırma olduğunu gördüm kıymetli STK'ların bu konuda çok büyük bir destekleri var. Dolayısıyla bugün burada da Endüstri Sosyalin çalışmasını çok kıymetli bulduğunu ifade ediyorum. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
GENÇLERE TAVSİYELER
Biliyorsunuz ki Sayın Cumhurbaşkanımız gençler için Aile Gençlik Fonunu kurdu. Ve gençlerin evlenmesini desteklemek için ilk projeye Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak biz sunduk. Evlenecek çiftlere ve gençlere 150.000 TL'ye yakın bir faizsiz kredi veriyoruz. İlk iki yıl hiç ödemiyorlar son iki yıl ise taksitlerini ödüyorlar. Gençlerimiz geleceğimiz teminatı. Sosyal medyada gençlerin ve maalesef hepimizin maruz kaldığı bir dönem var. Sosyal medya aslında sizi yanlış yalnızlaştırarak bireysel özgürlük maalesef toplumsal özgürlüğün önüne geçmiş bir durum almış. Sosyal medyada 16 yaşına kadar kısıtlamalarda adımlar atılıyor. Biliyorsunuz ki Bakanlığımız tarafından o dijital medyanın kullanımı ile alakalı 16 yaşına kadar ufak bir kısıtlama değil de filtreleme diyelim çocuklarımızın sağlığı için adımlar atılacak. Sosyal medya biraz daha hayatı olumsuz yönde özellikle etkilediğini düşünüyorum. Gençlerimize de önerimiz Sayın Cumhurbaşkanımız onlar bizim geleceğimiz diyor. Ve Aile Gençlik Fonunu açarak gençlerimize, hem evlenmeleri, hem iş kurmaları hem de kendilerini gerçekleştirmeleri noktasında bir fırsat sundu. Biliyorsunuz bu Aile Gençlik Fonunun gelirleri tamamen yakıt petrol ve doğal gaz gelirlerden elde ediliyor. 81 ile yaygınlaştırdık. Sayın Cumhurbaşkanımız 13 Ocak'ta Aile Yılı Lansmanın da onun da müjdesini verdi. 81 elimizde biliyorsunuz evlenecek gençlerimizi destekliyoruz. Yılda biliyorsunuz ki yaklaşık 500 bin gencimiz evleniyorlar. Bizlerde ya gençlerimizin bu imkandan faydalanmalarını davet ediyoruz.
(Foto: Raporu hazırlayan isimlerden Nursen Tekgöz)
"ARAŞTIRMACILAR TARAFINDAN HİÇ İNCELENMEMESİ BİZİ İLK OLARAK BİR PROFİL RAPORU YAZMAYA İTTİ"
Raporu hazırlayan isimlerden Nursen Tekgöz ise "Biz Enstitü Sosyal olarak demografi çalışmalarımız kapsamında Türkiye'deki hanehaklarına ilişkin dönüşüm incelemek amacıyla belli çalışmalar yapıyoruz. Çalışmalar kapsamında Türkiye'de son yıllarda özellikle 2018'den beri çok ivmeyle artan ve günümüzde hanehalkları tipleri içerisinde en hızlı ve en yoğun hanehalkları sıralamasında birinci sıraya oturan tek kişilik hanehalkları dikkatimizi çekti. Türkiye'de yalnız yaşam gittikçe artıyor. Biz bu kapsamda TÜİK verilerini bizimle paylaşmalarını istedik. Maalesef önemli bir konunun araştırmacılar tarafından hiç incelenmemesi bizi ilk olarak bir profil raporu yazmaya itti.
"TÜRKİYE'DE GİTTİKÇE DAHA FAZLA İNSAN TEK BAŞINA YAŞIYOR"
Biz enstitü sosyal olarak kamu politikalarını geliştirmek üzere çeşitli öneriler sunan bir kuruluşuz. Fakat bunu yaparken özellikle veri odaklı saha çalışmaları yaparak bunu yapma çalışıyoruz. Ve bu kapsamda tek kişilik hanehalkları ilişkin maalesef araştırma gündeminin olmaması Türkiye'de böylesine çok önemli olgunun gözden kaçırılmasına yol açıyor biz bunu fark ettik. Çünkü biz raporu sık sık değinmeye çalıştık Türkiye'de gittikçe daha fazla insan tek başına yaşıyor.
Coğrafi bölgelerin dağılımlarını verdik. Hangi konutlarda yaşadıklarını, evde bakım hizmetinin ne durumda olduğu gibi demografik dinamiklerin neler olduğuna dair genç kapsamlı profil raporu sunmaya çalıştık. Amacımız araştırmaları derinlemesine çalışmalar yaparak meseleyi çok boyutlu ele alabilecek bir şekilde çalışmalar yapmaya teşvik etmek" dedi.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
