Türkiye-Ukrayna arasında önemli anlaşma! Zelenskiy: Başkan Erdoğan’ın ziyareti güçlü bir destek mesajı

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa rağmen rasyonel, dengeli ve güven veren diplomatik ilişkileri sayesinde iki ülkeyle de görüşebilen tek ülke olan Türkiye, bölgesinde barış ve istikrarın sağlanması için yapıcı çabalarına bir yenisini daha ekledi.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya geldi.

ZİRVE 40 DAKİKA SÜRDÜ

Potoçki Sarayı'nda basına kapalı gerçekleşen üçlü zirve, 40 dakika sürdü.

GÖRÜŞMEDE BAŞKAN ERDOĞAN'A KİMLER EŞLİK ETTİ?

Görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da yer aldı.

TÜRKİYE İLE UKRAYNA ARASINDA ÖNEMLİ ANLAŞMA İMZALANDI

Başkan Erdoğan ve Zelenskiy, Potoçki Sarayı'nda görüştü.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin huzurunda, Ukrayna'nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla anlaşma imzalandı.

Bu kapsamda, Ukrayna'nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla Türkiye ve Ukrayna arasında yapılan anlaşma, Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile Ticaret Bakanı Mehmet Muş tarafından imza altına alındı.

Anlaşmayla iki ülke arasında Ukrayna'nın yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulacak.

Görev gücü ile Ukrayna'da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi haiz tesislerin yeniden inşası için çalışmalar birlikte koordine edilecek.

TARİHİ ZİRVE SONRASI FLAŞ AÇIKLAMA

Ukrayna Lideri Zelenskiy ise, Başkan Erdoğan'ın ziyaretini güçlü bir destek mesajı olarak niteledi.

Başkan Erdoğan ile 'tahıl girişimini iyileştirme olasılığını' ve 'Zaporojiye nükleer santrali çevresindeki durumu' konuştuklarını belirten Zelenskiy, "Türkiye Cumhurbaşkanı'nın Ukrayna ziyareti, böylesine güçlü bir ülkeden gelen güçlü bir destek mesajıdır" ifadelerini kullandı.



3'LÜ ZİRVE SONRASI BAŞKAN ERDOĞAN'IN AÇIKLAMALARI

Başkan Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Potoçki Sarayı'nda üçlü zirvenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Konuşmasına, Zelenskiy ve Guterres'i selamlayarak başlayan Başkan Erdoğan, Zelenskiy'nin davetine icabetle Lviv'de bulunmaktan büyük memnuniyet duyduğunu belirtti.

Zelenskiy ile gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, ülkeler arasındaki stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdiklerinin bildiren Başkan Erdoğan, "İş birliğimizi, dayanışmamızı mevcut şartlar altında ilerletme imkanlarını ele aldık. Tabii yaklaşık 6 aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladım." ifadelerini kullandı.

"YENİ BİR ÇERNOBİL YAŞAMAK İSTEMİYORUZ"

Yaşanan can kayıplarından duyduğu derin üzüntüyü bir kez daha ifade eden Erdoğan, şöyle devam etti:

"Dün gece Kharkiv'de bir yurda yönelik gerçekleştirilen 9 sivilin öldüğü, 35 kişinin yaralandığı füze saldırısı için de ülkemiz ve milletimiz adına taziyelerimi ilettim. Zaporijya Nükleer Santrali etrafında devam eden çatışmalardan duyduğumuz endişeyi dile getirdik. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz. Türkiye olarak bir taraftan çatışmaların diplomatik çözümle sona ermesi için çaba harcarken diğer taraftan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk, olmaya devam ediyoruz.

TÜRKİYE'NİN İNSANİ YARDIMLARI

Savaşın başından bu yana Ukrayna halkının acil insani ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 98 tırlık insani yardım malzemesi sevk ettik, 325 bine yakın Ukraynalıya geçici olarak ülkemizde ev sahipliği yaptık. Ukrayna'daki şartlar normale dönünceye kadar misafir etmek üzere 1099 yetim ve 408 refakatçisinden oluşan toplam 1507 kişiyi ülkemizde kabul ettik. Görüşmemizde, savaşın Ukrayna'da neden olduğu fiziki yıkımın boyutlarını da ele aldık. Bugüne kadar olduğu gibi Ukrayna'nın yeniden imarı için gereken desteği vereceğimizi Sayın Zelenskiy ile paylaştım."

"TARİHİ NİTELİKTE BİR ORTAK ÇALIŞMA ÖRNEĞİNİ SERGİLEDİK"

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Gutarres'in de katılımıyla gerçekleştirdikleri üçlü görüşmenin odak noktasını, savaşın ne şekilde nihayete erdirilebileceğinin oluşturduğunu söyleyen Başkan Erdoğan, "Malumunuz bundan daha bir ay önce Birleşmiş Milletler, Ukrayna, Rusya ve Türkiye olarak tarihi nitelikte bir ortak çalışma örneğini sergiledik. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli şekilde dünya piyasalarına ihracını mümkün kılan İstanbul Mutabakatı'nın olumlu yansımalarını sadece Ukrayna değil, tüm dünya hissetmeye başladı." dedi.

Mutabakatın uygulamaya konulduğu 1 Ağustos'tan bu yana toplam 25 gemi ve yaklaşık 625 bin ton Ukrayna tahılının dünya pazarına ulaştırıldığını anımsatan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Bugünkü temaslarınızda mevcut mekanizmanın faaliyetlerini artırarak sürdürmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Üçlü görüşmemizde ayrıca İstanbul Mutabakatı'nın oluşturduğu müspet havanın kalıcı barışa tahvil edilmesi imkanlarını değerlendirdik. Diplomatik sürecin canlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine özellikle işaret ettik.

TÜRKİYE'DEN RUSYA İLE UKRAYNA ARASINDA BARIŞ ADIMI

Şahsen savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum. Esasen Sayın Zelenskiy ve Guteress de bu hususta aynı fikirdeler. Tüm mesele, müzakere masasına giden en kısa ve adil yolu tespit etmektir. Mart ayında İstanbul'da şekillenen parametreler üzerinden müzakerelerin canlandırılmasının imkan dahilinde olduğuna inanıyorum. Bu hedefe yönelik olarak her türlü desteği vermeye tekrar kolaylaştırıcı veya arabulucu rolünü oynamaya hazırız. Tabii görüşmemizde savaş esirlerinin mübadelesi konusunu ve bu konudaki girişimlerimizi ele aldık, bu konuyu önemsediğimizi de ayrıca ifade etmek istiyorum. İnanıyorum ki şu anda burayı takip edenler, 'Acaba bu esirlerin mübadelesi ne oldu?' sorusunu da cevaplamaya çalışıyor. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Putin ile Rusya tarafıyla da bugünkü bütün görüşmelerimizin neticesini değerlendirmeye devam edeceğiz."

Başkan Erdoğan, Lviv'e seyahati konusunda tüm kolaylıkları gösteren Ukrayna ve Polonya makamlarına bir kez daha teşekkür etti.

UKRAYNA'DAN AÇIKLAMA

Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, tahıl ihracatı girişimi ve Zaporijya Nükleer Santrali'ndeki durumu ele aldı.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre, Zelenskiy, ziyaret için Ukrayna'nın Lviv şehrine gelen Türkiye Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi.

Zelenskiy, görüşmede, Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği sürekli desteklerinden dolayı Erdoğan'a teşekkür etti ve söz konusu ziyarete ilişkin "Bu, Türkiye gibi güçlü bir ülkeden gelen güçlü bir destek mesajıdır." ifadelerini kullandı.

İkili ilişkilerin tüm yönleriyle ele alındığı görüşmede, taraflar, iş birliğinin daha da genişlemesinin her iki tarafı da güçlendireceği konusunda mutabık kaldı.

Özellikle tahıl ihracatı girişiminin iyileştirilmesi, uygulamanın güvenliği ve ihracatı artırma konusunda olumlu değerlendirmelerin yapıldığı görüşmede, Zelenskiy, bu girişimin başlatılmasında Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın öncü rolüne dikkati çekti.

Liderler, ayrıca Zaporijya Nükleer Santrali ve çevresindeki durumun yanı sıra iki ülke arasında savunma alanındaki iş birliği perspektiflerini ele aldı.

GUTERRES'İN AÇIKLAMALARI

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasının "emsalsiz" olduğunu belirterek, "Gıda cephesindeki olumlu ivme, diplomasi için, çok taraflılık için, bir yaşam maliyeti krizinin pençesinde kalan insanlar için ve Ukrayna'nın çalışkan çiftçileri için bir zaferi yansıtıyor." dedi.

Guterres, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Lviv'de Potoçki Sarayı'nda gerçekleştirilen üçlü zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Böyle bir dönemde kendisini karşıladığı için Zelenskiy'e ve Ukrayna halkına teşekkür eden Guterres, BaşkanErdoğan'ın da zirveye katılmasından memnuniyet duyduğunu söyledi.

Guterres, BaşkanErdoğan ile birkaç hafta önce tahıl sevkiyatı anlaşmasının imzalanması için İstanbul'da bir arada olduğunu hatırlattı.

Rusya-Ukrayna savaşının başından bu yana net olduğunu kaydeden Guterres, "Ukrayna'nın gıda ürünlerine ve Rus gıda ve gübrelerine tam küresel erişim sağlamadan küresel gıda krizine çözüm yok." dedi.

Guterres, bir aydan kısa bir süre içinde 21 geminin Ukrayna limanlarından ayrıldığını ve 15 geminin de Ukrayna'ya hububat ve diğer gıda malzemelerini yüklemek için İstanbul'dan yola çıktığını belirterek, Ukraynalı çiftçiler tarafından üretilen 560 bin tondan fazla tahıl ve diğer gıda maddesinin dünya çapındaki pazarlara doğru yol aldığını söyledi.

Ukrayna buğdayını taşıyan BM tarafından kiralanan ilk geminin, Afrika Boynuzu'nda kuraklıktan muzdarip insanların ihtiyaçlarını gidermek üzere yola çıkmasından özellikle memnun olduğunu dile getiren Guterres, "Küresel gıda piyasalarının istikrar kazanmaya başladığına dair işaretler gördük. Anlaşmaların imzalanmasının ardından buğday fiyatları yüzde 8 kadar düştü." tespitine yer verdi.

Guterres, ayrıca BM Gıda ve Tarım Örgütün (FAO) Gıda Fiyat Endeksinin temmuzda yüzde 9 düştüğünü belirterek, çoğu gıda ürününün şu anda savaş öncesi seviyelerin altındaki fiyatlarla işlem gördüğünü ancak buna rağmen çok yüksek olduğunu dile getirdi.

Bunun yanı sıra, "hayallere kapılmamanın" gerektiğini de vurgulayan Guterres, bu düşüşün günlük yaşama da yansıması için "daha gidilecek çok yol" olduğunu söyledi.

Tedarik zincirlerinin halen bozuk olduğunu ve enerji ve ulaşım maliyetlerinin "kabul edilemez derecede yüksek" olmaya devam ettiğinin altını çizen Guterres, "Gıda cephesindeki olumlu ivme, diplomasi için, çok taraflılık için, bir yaşam maliyeti krizinin pençesinde kalan insanlar için ve Ukrayna'nın çalışkan çiftçileri için bir zaferi yansıtıyor." değerlendirmesini yaptı.

Guterres, bunun sadece bir başlangıç olduğunu belirterek, tüm tarafları başarının devamını sağlamaya çağırdı.

"BU, EN SAVUNMASIZ İNSANLARA VE ÜLKELERE YARDIM SAĞLAMAK İÇİN ÇOK ÖNEMLİ"

İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasını "emsalsiz" olarak niteleyen Guterres, çatışma durumlarındaki inisiyatiflerin doğası gereği kırılgan olduğunu ve sürekli beslenmeleri gerektiğini kaydetti.

Guterres, ilk günden itibaren Müşterek Koordinasyon Merkezinin, tarafları gıda akışını sürdürmek için profesyonelce ve iyi niyetle çalıştığını belirterek, bunun devam etmesini ve tüm zorlukları kalıcı olarak çözmelerini istediğini dile getirdi.

BM Genel Sekreteri Guterres, "Ukrayna ve Rusya'dan daha büyük miktarlarda yiyecek ve gübreyi çıkarmak, emtia piyasalarını daha da sakinleştirmek ve fiyatları düşürmek için çok önemlidir. Bu, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için çok önemli." dedi.

Guterres, öte yandan bunun küresel gübre pazarındaki kargaşayı tersine çevirmeye yardımcı olmak açısından hayati önem taşıdığını da ifade etti.

Ukrayna halkı ile tam dayanışma içinde çalışmaya devam edeceğini vurgulayan Guterres, gelecek kışı karşılamak amacıyla operasyonlarını büyütmek için BM'nin elinden gelenin en iyisini yapacağını aktardı.

"ZAPORİJYA'YA YÖNELİK POTANSİYEL BİR HASAR, İNTİHARDIR"

Guterres, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ve BM Sözleşmesi'nin ihlali olduğunu belirterek, insanların uluslararası hukuka uygun bir barışa ihtiyacı olduğunu söyledi.

Zaporijya Nükleer Santrali ve çevresinde ortaya çıkan durum hakkında "ciddi endişelerinin" olduğuna dikkati çeken Guterres, "Nükleer santralin fiziksel bütünlüğünü, emniyetini veya güvenliğini tehlikeye atabilecek her türlü eylemden kaçınmak için sağduyu hakim olmalı. Tesis herhangi bir askeri operasyonun parçası olarak kullanılmamalı. Bunun yerine, Zaporijya'yı tamamen sivil bir altyapı olarak yeniden kurmak ve bölgenin güvenliğini sağlamak için acilen anlaşmaya ihtiyaç var." dedi.

Guterres, BM Sekreterliğinin, Ukrayna'da Kiev'den Zaporijya Nükleer Santrali'ne yapılacak herhangi bir IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu) misyonunu destekleyecek lojistik ve güvenlik kapasitesine sahip olduklarını değerlendirdiğini dile getirdi.

BM Genel Sekreteri Guterres "Askeri teçhizat ve personel tesisten çekilmelidir. Bölgeye daha fazla kuvvet veya ekipman yerleştirilmesinden kaçınılmalıdır. Bölgenin silahsızlandırılması gerekiyor. Zaporijya'ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır." diye konuştu.

"BİR İNCELEME MİSYONU KURMAYA KARAR VERDİM"

Bugün öte yandan 29 Temmuz'da Olenivka'daki bir gözaltı merkezinde yaşanan trajik olayın soruşturmasını da görüştüğünü kaydeden Guterres, "Orada yaşananlar kabul edilemez. Tüm savaş esirleri uluslararası insancıl hukuk kapsamında korunmaktadır. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, tutuldukları her yerde onlara erişebilmelidir. Bir inceleme misyonu kurmaya karar verdim. Misyonun görev tanımı, Ukrayna ve Rusya Federasyonu ile ve ekibin yapısı ile paylaşıldı. Bu göreve Brezilya'dan General Carlos dos Santos Cruz'u atamak niyetindeyim." dedi.

Guterres, General Cruz'un BM barışı koruma operasyonları komutanlığı görevi de dahil olmak üzere 40 yılı aşkın ulusal ve uluslararası kamu güvenliği ve askeri deneyime sahip olduğunu söyledi.

Olenivka'ya ve diğer ilgili yerlere güvenli erişimi garanti etmek amacıyla gerekli güvenceleri almak için çalışmayı sürdüreceklerini belirten Guterres, "Basitçe söylemek gerekirse, bir inceleme misyonu gerçekleri bulmakta özgür olmalıdır. Ekip gerekli bilgileri toplayabilmeli ve analiz edebilmelidir. Her şeyden önce bu, hiç kimsenin müdahalesi olmaksızın insanlara, yerlere ve kanıtlara güvenli, emniyetli ve sınırsız erişim anlamına gelir. Bunu ilerletmek için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğiz ve diğer çabalar Ukrayna halkının ihtiyaçlarına karşılık gelecek." değerlendirmesini yaptı.

BAŞKAN ERDOĞAN'IN UKRAYNA ZİYARETİ

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin daveti üzerine Ukrayna'nın Lviv kentine gitti.

Polonya Rzeszow Uluslararası Havalimanı'nda Polonya Bölge Valisi Radoslaw Wiatr ve Türkiye'nin Varşova Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat tarafından karşılanan Başkan Erdoğan, kara yoluyla Lviv'e geçti.

Başkan Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik ile Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar da eşlik etti.

İKİLİ GÖRÜŞME

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi.

Başkan Erdoğan ve Zelenskiy'nin Potoçki Sarayı'ndaki görüşmesi, saat 14.40'da gerçekleşti.

DENGELİ POLİTİKA

Başkan Erdoğan'ın bu ay başında Rusya'nın Soçi kentine gerçekleştirdiği ziyaretin ardından Lviv'de Zelenski ile görüşmesi, Türkiye'nin dengeli ve güven veren dış politikasının izdüşümü olarak değerlendiriliyor.

Edinilen bilgiye göre Başkan Erdoğan'ın Zelenski ile görüşmesinin Soçi ziyareti öncesinde planlanması kararlaştırıldı.

DİPLOMATİK YOLLAR

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta sonuç odaklı arabuluculuk görüşmelerine ev sahipliği yapan, iki ülke dışişleri bakanları ve teknik heyetlerini bir araya getirebilen Türkiye, tahıl koridoru anlaşmasına BM'yi dahil etti.

Bugünkü görüşmelerde tahıl koridoru anlaşmasından sonraki süreç değerlendirildi.

Guterres, Ukrayna temaslarının ardından İstanbul'daki tahıl koordinasyon merkezini ziyaret edecek.

Üçlü görüşmede, Ukrayna tahılının dünya pazarlarına ihracı amacıyla teşkil edilen mekanizmanın faaliyetlerinin sürdürülmesi ile savaşın diplomatik yollarla bitmesine yönelik atılabilecek adımlar ele alındı.

SAVAŞTA 175. GÜN

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarında 175'inci gün geride kalırken sahadaki çatışmalar birçok farklı noktada şiddetleniyor.

Özellikle Rusya'nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım'da son günlerde yaşanan patlamalar ve Zaporijya Nükleer Santrali çevresindeki çatışmalar, savaşın seyrini ve şiddetini bir kez daha değiştiriyor.

Sahada bu gerginlikler yaşanırken dünyanın gözü bugün Lviv'deki zirvede olacak. AP ajansı zirvenin Ukrayna'daki tahıl sevkiyatı için kritik önemde olduğunu yazarken Washington Post gazetesindeki haberde görüşmede Ukrayna-Rusya Savaşı'nın diplomatik yollarla sona erdirilebilmesine yönelik çabaların da masada olacağı vurgulandı.