Son dakika: Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan fahiş fiyat açıklaması

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi'nin, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ileriye dönük üretim ve fiyat gelişmelerini öngörebilmesini kolaylaştıracak veri tabanlı çalışmaları sürdürmesinin kararlaştırıldığını duyurdu.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre; Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın ev sahipliğinde Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel'in katılımıyla toplandı. Toplantıda Türkiye'de işlenmiş ve işlenmemiş gıda fiyat gelişmelerinin yanı sıra salgın sürecinin 2020 yılı gıda fiyatlarına etkisi, küresel tarımsal emtia fiyatlarındaki gelişmelere ilişkin hususlar ve 2021 yılı beklentileri değerlendirildiği belirtildi. Ayrıca, uluslararası arz-talep gelişmeleri ve salgının seyri göz önünde bulundurularak, bazı gıda ürünlerinde son aylarda alınan tedbirlerin fiyatlar üzerindeki etkilerinin ele alındığı kaydedildi.

ERKEN UYARI SİSTEMİ

Komitenin aldığı kararlara ilişkin de şöyle denildi:
"Komitenin; gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ileriye dönük üretim ve fiyat gelişmelerini öngörebilmesini kolaylaştıracak veri tabanlı çalışmaları sürdürmesi kararlaştırıldı. Bu kapsamda; tarımsal ürünler ve gıda piyasalarındaki gelişmeler konusunda zamanlı kararlar almaya fayda sağlayacak bir Erken Uyarı Sistemi'nin oluşturulmasına ilişkin teknik altyapı çalışmaları Komiteye sunuldu ve kurumlar arası iş birliğinin çerçevesi belirlendi."

22 BİNİ AŞKIN ÜRÜNE DENETLEME

Ticaret Bakanlığı 81 ilde market, pazar yeri, çarşı ve toptancı hallerinde fahiş fiyat artışlarına yönelik denetimler gerçekleştirirken, son bir haftada 1674 işletme bazında, 22 bin 535 ürün incelendi.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, başta gıda ve temel ihtiyaç maddeleri olmak üzere piyasadaki fiyat gelişmeleri yakından takip ediliyor.

Ticaret Bakanlığına iletilen vatandaş başvuruları ve resen yapılan çalışmalar neticesinde serbest piyasa ekonomisine zarar vermeden gıda ve temel ihtiyaç ürünlerinde arz-talep dengesiyle uyuşmayan fiyat artışlarının tespiti amacıyla 81 ilde bulunan market, pazar yeri, çarşı ve toptancı hallerinde Bakanlık il müdürlükleri ve Teftiş Başkanlığının katılımıyla denetimler gerçekleştirildi.

Bu kapsamda sadece son bir haftada 1674 işletme bazında 22 bin 535 ürün Bakanlıkça denetlendi.

Denetleme sonucu elde edilen tespitler Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilecek ve firmaların savunmalarının alınmasının ardından haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin 911 liradan 100 bin 910 liraya, stokçuluk faaliyetinde bulunduğu belirlenenlere ise 54 bin 555 liradan 545 bin 550 liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulanacak.

495 FİRMAYA TOPLAM 15,5 MİLYON LİRA CEZA

Öte yandan, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Adalet, Hazine ve Maliye, Sanayi ve Teknoloji ile Tarım ve Orman bakanlıkları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) temsilcileriyle üretici ve tüketici örgütleri, perakende sektörü temsilcilerinden oluşan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunun dün gerçekleştirilen toplantısında, 120 firmaya 3 milyon 595 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.

Kurul tarafından bugüne kadar 3 bin 386 dosya karara bağlanarak, gıda ve temel ihtiyaç maddelerinde fahiş fiyat artışı yaptığı değerlendirilen 495 firmaya toplam 15 milyon 480 bin lira idari para cezası uygulanması kararlaştırıldı.

Yapılan denetimler sonucu en çok sebze meyve ile ayçiçeği yağı, tavuk, yumurta ve un gibi temel gıda ürünlerinde fahiş fiyat artışı yapıldığı tespit edildi.

DENETİMLER KESİNTİSİZ DEVAM EDECEK

Bakanlık tarafından yapılan çağrıyla birlikte, perakende sektörü, pazar yerleri, toptancı halleri, çarşı gibi satış yapılan yerlerin yanı sıra fahiş fiyat tespit edilen ürünler başta olmak üzere, 81 ilde temel tüketim mallarının üreticilerine yönelik denetimler de Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Hazine ve Maliye, Tarım ve Orman, Sanayi ve Teknoloji bakanlıkları ile belediyelerde bulunan zabıta teşkilatının denetim ve teftiş ekiplerince bugünden itibaren serbest piyasa ekonomisine zarar vermeden gerçekleştirilecek.

Fahiş fiyat artışları ile stokçuluk eylemlerinin yakından takibi amacıyla Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda denetimler aralıksız devam edecek.

AĞBAL'DAN ÖNEMLİ MESAJ

Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, 2021 ve 2022 için bir önceki raporda belirledikleri yüzde 9.4 ve yüzde 7 tahminlerini koruduklarını belirtirken, gıda enflasyonuna ilişkin bu yılki tahmini yüzde 10.5'ten 11.5'e çıkardıklarını ifade etti. İşte Ağbal'ın kritik konulara değindiği açıklamalar...

Son dönemde etkisini artıran uluslararası gıda emtia fiyatlarındaki artışın dikkat çekici olduğunu belirten Ağbal, bütün varsayımlarında ve tahminlerinde ihtiyatlı ve riskleri olabildiğince hesaba kattıklarını söyledi.

Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, "Ama eğer bizim varsayımlarımızın ve tahminlerimizin ötesinde bir hareket görürsek, o konuda zaten sizleri bilgilendirmek suretiyle, bu kanalda gelen etkilerin kalıcı olduğunu da gördüğümüzde gerekli reaksiyonu veririz" dedi.

GIDA KOMİTESİ ADIMI

Gelecek süreçte uluslararası emtia fiyatları üzerinden gelen riski ithalat fiyatları kanalıyla yaşayacaklarını ifade eden Ağbal, "Buradan gelen risk, maliyetleri etkileyecek ama sıkı para politikası duruşu, farklı gıda ürünlerinde üretim arzının artırılması, zamanlama bakımından uyarlanması gibi çalışmalarla da yapısal tedbirlerin devrede olacağını söylemek mümkün.

O anlamda Gıda Komitesi içerisinde TCMB de sekretarya görevini bugüne kadar yürüttü. Gıda Komitesi'nin içerisinde TCMB'nin rolü ve pozisyonuna ilişkin de değerlendirmeleri yapıyoruz. TCMB'nin burada en önemli fonksiyonu, yaygın bir şekilde fiyatlama davranışlarını ve enflasyonist baskıları takip etmesi. Önümüzdeki süreçte erken uyarı sistemi konusunda yapılan çalışmalara TCMB olarak daha fazla katkı vermeyi planlıyoruz" dedi.