Google'a o ülkeden dev para cezası! Diğer ülkelere emsal niteliğinde: Ya algoritmayı düzelt ya da milyar dolar öde

Güney Afrika Rekabet Komisyonu, teknoloji devi Google'a, çevrimiçi, televizyon ve radyo dahil olmak üzere yerel haber medyasının rekabet ve dijital reklam gelirlerinde aykırı uygulamalardan suçlu bulundu. Buna göre Google yılda 500 milyon rand'a (27,29 milyon $) kadar tazminat ödemesi gerekebilirken, Meta ve X'e ayrıca para cezası verilebilir.
Güney Afrika Rekabet Komisyonu, Google'a rekabete aykırı uygulamaları nedeniyle ve yerel medya kuruluşlarına zarar verdiği gerekçesiyle yaptırım uyguladı.
16 aydır devam eden Medya ve Dijital Platformlar Pazarı Soruşturması (MDPMI) kapsamında hazırlanan raporda, Google'ın Güney Afrika'daki yerel haber kuruluşlarına yıllık 300 ila 500 milyon rand (yaklaşık 16 ila 27 milyon dolar) ödeme yapması gerektiği belirtildi. Ayrıca, bu ödemenin 3 ila 5 yıl boyunca devam etmesi tavsiye edildi.
GOOGLE'IN ALGORİTMASI YEREL MEDYAYI NASIL ETKİLEDİ?
Komisyonun değerlendirmesine göre, Google'ın algoritması küresel haber kuruluşlarını ön plana çıkarırken, yerel ve topluluk medyasını yeterince temsil etmiyor.
Bu dengesizliğin son 14 yılda Güney Afrika medya sektöründe ciddi bir gerilemeye yol açtığı vurgulandı.
Foto: Reuters
GOOGLE'IN HABER GELİRLERİ: SOSYAL MEDYA BİRİNCİL HABER KAYNAĞI
Google'ın algoritma değişiklikleri sayesinde Güney Afrika'da haber içeriklerinden yıllık 800 ila 900 milyon rand (yaklaşık 43 ila 49 milyon dolar) gelir elde ettiğine dikkat çekildi. Ancak bu süreçte yerel medya kuruluşlarının yıllık 8 ila 11 milyon dolar gelir kaybına uğradığı tespit edildi.
Komisyon üyesi Paula Fray, bu dengesiz dağılımın yerel medya sektörü üzerinde büyük bir baskı oluşturduğunu belirtti.
Raporda ayrıca Güney Afrika'da sosyal medyanın, halkın birincil haber kaynağı haline geldiği vurgulandı. Komisyon, bu önerinin yerel haber içeriklerinin yeniden öne çıkarılmasını ve gelir kayıplarının telafi edilmesini amaçladığını açıkladı. Ancak rapor henüz nihai değil ve ilgili tarafların 6 hafta içinde görüşlerini sunma hakkı bulunuyor.
Foto: AA
TEKNOLOJİ DEVLERİNE UYARI: X, META VE TIKTOK GÜNDEMDE
Rekabet Komisyonu, yalnızca Google'a değil, X (eski adıyla Twitter), YouTube, TikTok ve Meta gibi teknoloji devlerine de yerel haberleri geri plana atan uygulamalarına son vermeleri konusunda uyarıda bulundu.
MDPMI Başkanı James Hodge, aksi takdirde bu platformların gelirlerinin üyzde 5 ila yüzde 10'u oranında bir vergilendirme yapılabileceğini belirtti. Hodge, Google'ın arama algoritmalarını Güney Afrika'daki yerel medyanın lehine olacak şekilde düzenlemesi gerektiğini vurguladı.
ABD'de bir grup insan hakları aktivisti Google'ın İsrail'in Gazze Şeridi'nde işlediği soykırıma verdiği destek nedeniyle protesto etti. (AFP)
TÜRKİYE'DE DE GÜNDEMDE: DİJİTAL VERGİ VE TELİF HAKLARI
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanvekili Nazım Elmas, haber içeriklerinin telif hakları konusunda önemli çalışmalar yürüttüklerini belirterek, "Haber üretmek sadece bilgi vermek değil, aynı zamanda bir sanat. Dijital platformlar büyük kazançlar elde ederken, bu değerin içeriği üretenlere de yansıması gerekir." dedi.
Komisyon üyesi Elif Esen ise, Güney Afrika'daki dijital vergilendirme önerilerinin küresel platformların yerel medya ve teknoloji ekosistemine etkilerini dengeleme çabalarının bir yansıması olduğunu belirtti.
Türkiye'nin de benzer bir sorun yaşadığını ifade eden Esen, adil rekabeti sağlamak adına düzenlemelerin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Foto: Ahaber.com.tr arşivi
GOOGLE DAHA ÖNCE DE CEZALANDIRILMIŞTI
Google, yerel medya kuruluşlarına yönelik rekabet ihlalleri nedeniyle daha önce de farklı ülkelerde cezalarla karşı karşıya kalmıştı. Öne çıkan bazı davalar şunlar:
ŞUBAT 2024: Aralarında Axel Springer ve Schibsted'in de bulunduğu 32 medya grubu, Google'a haksız rekabet yoluyla gelir kaybına uğradıkları gerekçesiyle 2.1 milyar euroluk dava açtı.
Foto: AFP
MART 2024: Fransa Rekabet Kurumu, Fransız yayıncıların içeriklerini adil bir şekilde ücretlendirmediği için Google'a 250 milyon euro ceza kesti.
OCAK 2025: Kanada'da, Google Çevrimiçi Haberler Yasası'ndan muaf tutulmak için Kanada Gazetecilik Kolektifi'ne 100 milyon Kanada doları ödeme yapmayı kabul etti.
Bu gelişmeler, dijital platformlar ile geleneksel medya arasındaki güç dengesinin küresel ölçekte yeniden şekillenmesi gerektiğini gösteriyor. Güney Afrika'nın Google'a karşı aldığı bu kararın, diğer ülkeler için de emsal teşkil etmesi bekleniyor.
