Dünya basını şokta! Trump'ın skandal Gazze açıklamalarına tepkiler çığ gibi: Cehaletini ortaya koydu
ABD Başkanı Donald Trump'ın Washington'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmesinin ardından ortak basın toplantısında açıkladığı skandal sözler dünya basınında şok etkisi yarattı. Trump'ın Gazzelileri sürgün etme, ve Şeridi'in ABD tarafından devralınacağı açıklamaları, uluslararası basında geniş yer buldu. CNN International, haberi "Tarihteki en uç fikir" şeklinde servis ederken Sky News "Trump tarih konusundaki cehaletini ortaya koydu" başlığını attı. New York Times ise Trump'ın küstah emperyalist duygularla hareket ettiğini belirtti. İşte dünya basınından Trump'ın Gazze açıklamalarına manşetler...
ABD Başkanı Trump, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından savaş suçlusu olarak aranan Netanyahu ile dün Washingtong'da gerçekleştirdiği görüşme sonrası skandal açıklamalarda bulundu.
Gazze halkının Ürdün ve Mısır gibi bölge ülkelerine tehcir planını yineleyen Trump, "Gazze Şeridi'nin sahibi biz olacağız. Konuştuğum herkes, ABD'nin o toprak parçasına sahip olma fikrini seviyor." dedi.
Foto: AA
Trump'ın yaptığı "etnik temizlik" çağrılarının ardından Gazze Şerdi'ne yönelik emparyelist açıklamaları dünya basınında adeta şok etkisi yarattı. Peki uluslararası gazeteler ne tepkiler verdi? İşte skandal açıklamaların ardından atılan başlıklar...
CNN:TARİHTEKİ EN UÇ FİKİR
CNN International Trump'ın açıklamalarının ABD'nin Orta Doğu barış inşası tarihindeki en uçuk fikir olduğunu yazdı. CNN'e göre dünyanın en güçlü demokrasisinin lideri böyle bir zorunlu yer değiştirmeye öncülük ederse, geçmişteki tiranların suçlarını tekrarlamış ve kitlesel etnik temizlik programları için bir bahane yaratmış olacak.
CNN ekran görüntüsü
Filistinlileri zorla yerlerinden etme fikrinin Suudi Arabistan'la normalleşme planlarına da darbe vurabileceğini belirten CNN, "Gazze'nin tamamen boşaltılması, devlet kurma hayallerine ciddi bir darbe vuracağı gibi, Birleşmiş Milletler tarafından Gazze gibi İsrail işgali altındaki topraklar olarak kabul edilen Batı Şeria'daki Filistin varlığına ilişkin de şüphe yaratabilecek bir emsal yaratacaktır." ifadelerini kullandı.
ARUPA VE SÖMÜRGECİ GÜÇLER ACI ÇATIŞMALARI MİRAS BIRAKTI"
Gazete ABD yönetimine de dikkat çeken bir uyarıda bulundu:
"Trump'ın böyle bir planı gündeme getirmesi bile 7 Ekim sonrası dönemin Orta Doğu'daki stratejik tabloyu nasıl sarstığının bir göstergesi. Ancak bu aynı zamanda ABD'nin Irak'tan Libya'ya Orta Doğu'nun jeopolitiğini yeniden şekillendirmeye yönelik son girişimlerinin felaketle sonuçlandığı düşünüldüğünde, dikkate değer bir kibir de sergiliyor. İngiltere ve Fransa gibi Avrupalı sömürgeci güçlerin Orta Doğu'da sınırlar çizme ve büyük planlar dayatma çabaları, nesiller boyu süren ve hala devam eden acı çatışmaları miras bıraktı."
BBC: GAZZE İÇİN SARSICI BİR TEKLİF
BBC Diplomasi Muhabiri Paul Adams Trump'ın açıklamalarına ilişkin analizinde söz konusu teklifin Gazze için sarsıcı olduğunu vurguladı ve şu ifadeleri kullandı:
"ABD'nin sahip olduğu ve aralarında Filistinlilerin de bulunduğu "tüm dünyadan temsilcilerin" yaşayacağı Gazze vizyonu gerçekten tuhaf. Bu baş döndürücü bir durum. Trump'ın, ABD'nin hangi uluslararası yetkiye dayanarak bunu yapacağını söylememesi de dikkat çekiciydi. İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da yaşayan Filistinliler, Trump'ın kendileri için planlarını merak edecektir.Trump, Batı Şeria'nın bazı kısımlarının İsrail tarafından ilhak edilmesi konusunda henüz kararını vermediğini fakat "önümüzdeki dört hafta içinde" bir açıklama yapacağını söyledi. Peki bu açıklamaları ne kadar ciddiye almak lazım? Söz konusu Trump olduğunda söylemesi zor. Fakat ilk döneminde ABD'nin Orta Doğu politikasını baş aşağı etmişti. Şimdi de aynısını yapmaya hazırlanıyor gibi gözüküyor."
EN ÇILGIN VE EN OLASILIK DIŞI MÜDAHALE
The Atlantic 'Gazze için çılgın plan' başlıklı haberinde "Başkan Donald Trump, 20 yıl önce Irak'ın işgalinden bu yana ABD'nin dış politikaya yönelik en çılgın ve en olasılık dışı müdahalesini önerdi." ifadelerini kullandı ve söz konusu planın bölgeyi daha da istikrarsızlaştıracağını vurguladı.
The Atlantic ekran görüntüsü
The Atlantic'e göre, Trump'ın Gazze planı uygulanırsa, bu hem Gazze'ye hem de Batı Şeria'ya İsrail'in kalıcı olarak yayılmasını arzulayan İsrail'in aşırı sağ üyeleri için dikkate değer bir zafer olacaktır.
İSRAİL GAZETESİNDEN TEPKİ: NETANYAHU'YA SİYASİ CAN SİMİDİ
Trump'ın ilhak açıklaması İsrail'de Netanyahu karşıtı basında da tepkiyle karşılandı. Haaretz yazarı Ben Samuels, Trump'ın Netanyahu'ya "siyasi bir can simidi hediye ettiğini" yazdı.
Haaretz ekran görüntüsü
SKY NEWS: TRUMP TARİH KONUSUNDAKİ CEHALETİNİ ORTAYA KOYDU
SKY News'e göre Trump'ın Gazze çözümü tarih konusundaki cehaletini ortaya koyuyor ve bu durum çatışmayı daha da kötüleştirebilir. Söz konusu teklifin Orta Doğu'nun tarihi ve gelenekleri konusunda bilgisi olmayan bir adam için gayet mantıklı göründüğünü belirten yazar Dominik Waghorn Filistinlilerin neden bir enkaza dönüşse bile evlerini terk etmeyeceklerini anlattı:
Sky News ekran görüntüsü
"Gazze'ye gitmiş olan herhangi birine sorun. Filistinliler Gazze'yi evleri olarak görüyorlar. Mirasları ve orada bulunma tarihleriyle son derece gurur duyuyorlar. Daha da önemlisi, Filistinlilerin evlerini terk edip bir daha asla geri dönmemeleri yönünde teşvik edildiği uzun ve karanlık bir tarih var. Gazze'deki 'mülteci kamplarında' yaşayanların çoğu, Nakba olarak adlandırılan felaketin kurbanlarının torunlarıdır. Filistinliler İsraillilerin haksız yere kendilerinden aldığı topraklara geri dönmelerine izin verilmesini istiyorlar. Başka bir kitlesel yerinden edilmeye rıza göstermenin, atalarının geri dönüş haklarına ihanet olacağına inanıyorlar."
MIDDLE EAST EYE: SAHİL OTELLERİ YAPABİLİRLER
İngiltere merkezli Orta Doğu'nun önde gelen yayın organlarındana Middle East Eye "Filistinlileri yerinden çıkardıktan sonra Trump, sahil bölgesini 'dünyanın insanları' için geliştirmeyi planlıyor" ifadelerini kullandı ve ekledi:
MEE ekran görüntüsü
"Eğer ABD Başkanı Donald Trump istediğini elde ederse, damadı Jared Kushner geçen yıl Gazze'de öne sürdüğü sahil otellerini geliştirebilir. Salı günü, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği şaşırtıcı bir ortak basın toplantısında Trump, ABD'nin Gazze'yi devralıp yönetebileceğini ve bu durumun öngörülebilir bir gelecekte devam edebileceğini duyurdu. Trump ayrıca zorla çıkarılan Filistinlilerin Ürdün ve Mısır tarafından kabul edilmesini, diğer ismi açıklanmayan ülkelerin de benzer adımlar atmasını talep etti. Trump'a bu konuda baskı yapıldığında, Ürdün ve Mısır'ın selefi Joe Biden'a hayır diyebileceğini ama kendisine hayır diyemeyeceğini ima ederek müzakere yeteneklerine vurgu yaptı."
GAZZE'DE KİM YAŞAYACAK?
"Trump, hayal ettiği Gazze'de tam olarak kimlerin yaşayacağı sorulduğunda şöyle yanıt verdi: "Dünyanın insanları.Sanırım Gazze Şeridi'ni uluslararası, inanılmaz bir yer haline getireceğiz. Potansiyeli inanılmaz." dedi. "Ve sanırım tüm dünya orada olacak ve orada yaşayacak. Filistinliler de. Filistinliler de orada yaşayacak."
NEW YORK TIMES: TRUMP'TAN KÜSTAH, EMPERYALİST HAMLE
New York Times yazarı Peter Baker ise "Trump'ın Gazze'ye sahip olma hayalleri onun emperyal özlemlerinin listesine eklendi" başlıklı köşe yazısında "Bir zamanlar ulus inşasını eleştiren başkan, şimdi Ortadoğu'da bir bölgeyi ele geçirip Filistinli nüfusunu oradan kovmayı ve burayı "Orta Doğu'nun Rivierası"na dönüştürmeyi planlıyor." ifadelerini kullandı.
New York Times ekran görüntüsü
Trump'ın "küstah emperyalist" fikirlerle hareket ettiğini belirtti ve şu ifadeleri kullandı:
Beyaz Saray'daki devam döneminde, Bay Trump 19. yüzyıl emperyalizminin geleneğinde dünyanın haritasını yeniden çizme konusunda giderek daha küstah fikirler ileri sürüyor. Önce Grönland'ı satın aldı, sonra Kanada'yı ilhak etti, Panama Kanalı'nı geri aldı ve Meksika Körfezi'nin adını değiştirdi. Ve şimdi Orta Doğu'da başka hiçbir Amerikan başkanının istemeyeceği harap olmuş bir savaş bölgesini ele geçirmeyi öngörüyor.
WASHINGTON POST: TOPLU YERİNDEN ETME
Washington Post gazetesi "Trump, Gazze sakinlerinin başka bir ülkede 'iyi, taze ve güzel bir arazi parçasına' taşınmasını ve savaşla harap olmuş bu bölgenin ABD kontrolünde geliştirilmesini teklif etti. Bu vizyon, Arap dünyasında güçlü tepkilere yol açabilecek bir toplu yerinden etme planını içeriyor." ifadelerini kullandı ve eklendi:
Washington Post ekran görüntüsü
"Trump'ın bu önerisi, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'yu Beyaz Saray'da ağırlarken gündeme geldi ve Filistinliler ile bölgedeki Arap müttefikleri tarafından büyük bir öfkeyle karşılanması bekleniyor. Çünkü teklif, Gazze'nin 2,2 milyon sakininin Filistin topraklarından kalıcı olarak çıkarılmasını ve kendi toprakları dışında yerleştirilmelerini içeriyor."
Washington Post'un yorumuna göre ABD'nin Filistinlilere ait bir bölgeyi devralması çatışmanın daha da derinine çekilmesine neden olacak.
'TRUMP'IN İDDİASININ İLK GÖSTERGESİ'
"Bu fikir, Trump'ın bölgeye yönelik iddialı yaklaşımının ilk göstergesi oldu. On yıllardır süregelen çatışmaya ABD diplomatlarının yıllarca çözüm bulamamasına rağmen, Trump kendi çözüm bulabileceğine dair güvenle müdahil oldu. Ancak önerisi, Filistinlilerin taleplerine pek de önem vermiyor gibi görünüyordu."
FINANCIAL TIMES: BATILI MÜTTEFİKLERİ SARSACAKTIR
İngiltere merkezli Financial Times, Trump'ın Gazze Şeridi' için kurduğu sözleri manşetten gördü. "Donald Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ni 'ele geçireceğini' söyledi" başlığıyla haberi servis eden dergi, spotunda ise "Suudi Arabistan, cumhurbaşkanının Filistinlileri yeniden yerleştirme planına karşı çıktı" ifadelerine yer verdi. Ardından şu değerlendirmede bulundu:
Financial Times ekran görüntüsü
"Araplar bu tür hareketleri, yüz binlerce Filistinlinin evlerinden zorla çıkarıldığı veya İsrail'in kuruluşuna eşlik eden çatışmalarda kaçtığı 1948'e benzetiyorlar. Filistinliler o döneme Nakba, yani felaket diyorlar. Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesi, uzun süredir Filistin-İsrail ihtilafına iki devletli çözümü destekleyen ABD'nin batılı müttefiklerini sarsacaktır."
EL CEZİRE: CENEVRE SÖZLEŞMESNİNİ İHLALİ
İsrail'in Gazze Şerdi'ne başlattığı soykırımdan bu yana bölgede faal olarak habercilik faaliyetleri yürüten Katar merkezli El Cezire, bölgeye ilişkin haberleri can anlatım üzerinden servis etti. "Trump, Filistinlilere uyguladığı etnik temizlikten sonra ABD'nin Gazze'yi 'ele geçirmesini' istiyor" başlığıyla haberi okurlarına sunan El Cezire, Singapur Ulusal Üniversitesi Orta Doğu Enstitüsü'nde araştırma görevlisi olan Evangeline Cheng'in sözlerine yer verdi.
El Cezire ekran görüntüsü
Cheng, El Cezire'ye verdiği demeçte Trump'ın Gazze halkını yerinden etme ve Filistin topraklarını ABD'nin "ele geçirme" önerisinin "Cenevre Sözleşmeleri de dahil olmak üzere uluslararası hukuku ihlal eden radikal bir plan" olduğunu söyledi.
ŞARKUL AVSAT: ABD'NİN ONLARCA YILLIK POLİTİKASINI BALTALAYACAK
Dünyanın önde gelen Arapça gazetelerinden Şarkul Avsat, "Trump: ABD Gazze Şeridi'ni kontrol edecek... ve onu "Orta Doğu'nun Rivierası"na dönüştürecek" ifadeleriyle haberi manşete taşıdı.
Şarkul Avsat ekran görüntüsü
Trump'ın açıklamalarına ilişkin ise "Bu hamle, ABD'nin İsrail-Filistin çatışmasına yönelik onlarca yıllık politikasını baltalayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
THE ECONOMIST: MÜTTEFİKLERİ TRUMP'I SONSUZA DEK YATIŞTIRMAYACAK
Dünyanın en önde gelen dergilerinden The Economist, Trump'ın genel olarak yaptığı sıradışı açıklamalar için bir kapak hazırladı.
Haberini "Müttefikler Donald Trump'ı sonsuza dek yatıştıramayacak" başlığıyla servis eden dergi, Trump'ın açıklamalarını eleştirdi.
The Economist ekran görüntüsü
The Economist, "İşte Başkan Donald Trump'ın destekçileri için baş döndürücü zamanlar . Onların anlatımına göre, şampiyonları Amerika'nın çıkarlarını güvence altına almak için utanmadan gücünü kullanacağı yeni bir dönem ilan etti ve dünya da buna uyuyor." dedi.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN

